Chłopstwo w nowożytnym Krakowie – od poddaństwa do obywatelstwa
DOI:
https://doi.org/10.32030/KRZY.2023.01Słowa kluczowe:
chłopstwo, poddaństwo, migracje, rynek pracy, obywatelstwo miejskieAbstrakt
W artykule przedstawiono zagadnienie przenikania chłopów do Krakowa w okresie funkcjonowania systemu folwarczno-pańszczyźnianego. Ukazano zarówno formy legalne, jak i nielegalne przenikania poddanych ze wsi do miasta, w tym okoliczności uzyskania obywatelstwa miejskiego, a także starania o zwrot zbiegłych poddanych.
Bibliografia
Bieniarzówna Janina: Walka chłopów w kasztelanii krakowskiej. Warszawa 1953
Bieniarzówna Janina: O chłopskie prawa. Szkice z dziejów wsi małopolskiej. Kraków 1954
Bieniarzówna Janina: Chłopi w rzemiośle krakowskim w XVII w. „Przegląd Historyczny” 1956, t. 42, nr 3, s. 497–514
Bieniarzówna Janina: Przenikanie chłopów do Krakowa w XVII w. W: Z dawnego Krakowa. Szkice i obrazki z XVII wieku. Kraków 1957, s. 82–112
Bieniarzówna Janina, Małecki Jan M.: Dzieje Krakowa. T. 2.
Kraków w wiekach XVI–XVIII. Red. Janina Bieniarzówna, Jan M. Małecki, Józef Mitkowski. Kraków 1984
Bobińska Celina: Ruchliwość przestrzenna chłopów w drugiej połowie XVIII w. (na materiale małopolskich badań agrarnych. W: Między feudalizmem a kapitalizmem. Studia z dziejów gospodarczych i społecznych. Prace ofiarowane Witoldowi Kuli. Red. Ryszarda Czepulis-Rastenis. Wrocław 1976, s. 151–165
Chłopi na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej do czasów uwłaszczenia. Red. Danuta Michaluk. Ciechanowiec–Warszawa 2019
Dworzaczek Włodzimierz: „Dobrowolne” poddaństwo chłopów. Warszawa 1952
Falniowska-Gradowska Alicja, Noga Zdzisław: Jan Sroczyński (1614–1696) mieszczanin krakowski i dzieje jego fundacji. „Rocznik Krakowski” 2001, t. 67 s. 19–47
Follprecht Kamila: Kontynuacja edycji ksiąg przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1612–1800. W: Editiones sine fine. T. 1. Red. Krzysztof Kopiński, Wojciech Mrozowicz, Janusz Tandecki. Toruń 2017, s. 51–66
Gierszewski Stanisław. Obywatele miast Polski przedrozbiorowej. Studium źródłoznawcze. Warszawa 1973
Grodziski Stanisław: Ludzie luźni. Studium z historii państwa i prawa polskiego. Kraków 1961
Grodziski Stanisław: Obywatelstwo w szlacheckiej Rzeczypospolitej. Kraków 1963
Kiełbicka Aniela: Zbiegostwo chłopów w województwie krakowskim na przełomie XVI i XVII wieku. Wrocław 1989
Kulczykowski Mariusz: Andrychowski ośrodek płócienniczy w XVIII i XIX wieku. Kraków 1972
Łosowski Janusz: Kancelaria grodzka chełmska od XV do XVIII wieku. Studium o urzędzie, dokumentacji, jej formach i roli w życiu społeczeństwa staropolskiego. Lublin 2004
Maciejewska Wanda: Inwentaryzacja materiałów do dziejów wsi w latach 1951–1953 i jej wyniki. „Archeion” 1955, t. 24, s. 59–73
Madurowicz Helena, Podraza Antoni: Regiony gospodarcze Małopolski Zachodniej w drugiej połowie XVIII wieku. Wrocław–Kraków 1958
Mik Kazimierz: Ruch naturalny i rozwój Krakowa w drugiej połowie XVIII w. „Przeszłość Demograficzna Polski” 1969, nr 2, s. 119–137
Miodunka Piotr: Społeczność małych miast południowej Małopolski od końca XVI do końca XVIII wieku. Kraków 2021
Noga Zdzisław: Bronowice Polskie (Małe) w okresie staropolskim. W: Rydlówka. Historie nieoczywiste. Red. nauk. Michał Niezabitowski. Kraków 2021, s. 11–19
Opaliński Tomasz: Stan chłopski w Księstwie Warszawskim w świetle akt sądowych. Warszawa 2020
Poniat Radosław: Służba domowa w miastach na ziemiach polskich od połowy XVIII do końca XIX wieku. Warszawa 2014
Wyżga Mateusz: Der Krakauer Adel vom 16. bis zum 18. Jahrhundert. W: Krakau – Nürnberg – Prag = Kraków – Norymberga – Praga = Krakov – Norimberk – Praha: die Eliten der Städte im mittelalter und in der frühen neuzeit = elity miast w średniowieczu i epoce nowożytnej = elity měst ve středověku a raném novověku: herkunft, nationalität, mobilität, mentalität = pochodzenie, narodowość, mobilność, mentalność = původ, národnost, mobilita,
mentalita. Red. Michael Diefenbacher, Olga Fejtová, Zdzisław Noga. Praha 2016, s. 155–172
Wyżga Mateusz: Homo movens. Mobilność chłopów w mikroregionie krakowskim w XVI–XVIII wieku. Kraków 2019
Zielińska Teresa: Szlacheccy właściciele nieruchomości w miastach XVIII w. Warszawa–Łódź 1987
Zyblikiewicz Lidia: Kobieta w Krakowie w 1880 r. w świetle ankiet powszechnego spisu ludności. Studium demograficzne. Kraków 1999
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Szczegóły zob. w zakładce Prawa autorskie i udostępnianie.
