Polisemia systematyczna i współpredykacja
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.17.2022.34.03Słowa kluczowe:
polisemia regularna, polisemia systematyczna, współpredykacja, polisemia inherentna, polisemia logiczna, dot-types, fasety leksykalneAbstrakt
SYSTEMATIC POLYSEMY AND CO-PREDICATION
The author of the article discusses the polysemy of nouns, distinguishing polysemy motivated by metonymy (called here derivative polysemy), and so-called logical polysemy in which the meanings are so strictly related to each other that one has to perceive them as a part of a complex meaning or a global notional unit. The author discusses the concepts of J. Pustejovsky and A. Cruse, focusing on the polysemy of units meaning institutions. In order to analyse them, the author of the article uses the co-predication test aiming at checking language ambiguity. In the conclusion, she attempts to explain the fortuitousness of the co-predication test in the indicated group of units, changed as compared to the discussed theoretical approaches. Various readings of the words in question are treated as aspects of the general notional structure of one lexical unit (quasi-polysemic aspects) that are more or less linguistically fixed and depend of one’s knowledge of the world which enables combined conceptualization of all the aspects.
Pobrania
Bibliografia
Apresân Û.D., 1971, O regulârnoj mnogoznačnosti, „Izvestiâ AN SSSR. Otdelenie literatury i âzyka” XXX, wyd. 6, s. 509–523.
Apresjan J.D., 1974, Regular Polysemy, „Linguistics” 14, s. 5–32. DOI: https://doi.org/10.1515/ling.1974.12.142.5
Apresjan Ju.D., 1980/2000, Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka, Wrocław – Warszawa – Kraków [wyd. oryginalne: Û.D. Apresân, Leksičeskaâ semantika. Sinonimičeskie sredstva âzyka, Moskva 1974].
Arapinis A., 2013, Referring to Institutional Entities: Semantic and Ontological Perspectives, „Applied Ontology” 8 (1), s. 31–57, https://doi.org/10.3233/AO-130122. DOI: https://doi.org/10.3233/AO-130122
Asher N., Pustejovsky J., 2006, A Type Composition Logic for Generative Lexicon, „Journal of Cognitive Science” 6 (1), s. 1–38.
Banyś W., 1995, Kognitywna leksykografia komputacyjna: Teoria Słownika Generatywnego Pustejowsky’ego i Boguraev’a, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LI, s. 49–66.
Bierwiaczonek B., 2013, Metonymy in Language, Thought and Brain, Sheffield – Bristol.
Copestake A., Briscoe T., 1995, Semi-Productive Polysemy and Sense Extension, [w:] J. Pustejovsky, B. Boguraev (red.), Lexical Semantics. The Problem of Polysemy, Oxford, s. 15–67. DOI: https://doi.org/10.1093/jos/12.1.15
Cruse D.A., 1986, Lexical Semantics, Cambridge.
Cruse D.A., 1995, Polysemy and Related Phenomena from a Cognitive Linguistic Viewpoint, [w:] P. Saint-Dizier, E. Viegas (red.), Computational Lexical Semantics, Cambridge, s. 33–49, https://doi.org/10.1017/CBO9780511527227.004. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511527227.004
Cruse A., 1996, La signification des noms propres de pays en anglais, [w:] S. Rémi-Giraud, P. Rétat (red.), Les Mots de la Nation, Lyon, s. 93–102, [on-line:] https://books.openedition.org/pul/1838. DOI: https://doi.org/10.4000/books.pul.1838
Cruse D.A., 2000, Meaning in Language. An Introduction to Semantics and Pragmatics, Oxford.
Cruse D.A., 2004, Lexical Facets and Metonymy, „Ilha do Desterro. A Journal of English Language, Literatures in English and Cultural Studies” 47, s. 73–96.
Czelakowska A., 2012, Marginalia do opisu leksykograficznego polisemii regularnej, [w:] E. Kislova, K. Knapik-Gawin, E. Kubicka, K. Szafraniec, M. Tomancova, S. Ulrich (red.), Beiträge der Europäischen Slavistischen Linguistik (POLYSLAV), t. 15, München – Berlin – Washington, s. 55–62.
Czelakowska A., 2014, Polisemia regularna – między semantyką a kontekstem, „LingVaria” nr 1 (17), s. 45–58, https://doi.org/10.12797/LV.09.2014.17.03. DOI: https://doi.org/10.12797/LV.09.2014.17.03
Czelakowska A., 2019, Nazwy czynności i nazwy rezultatów czynności w derywacji semantycznej, „LingVaria” nr 2 (28), s. 73–92, https://doi.org/10.12797/LV.14.2019.28.05. DOI: https://doi.org/10.12797/LV.14.2019.28.05
Dölling J., 2020, Systematic Polysemy, [w:] D. Gutzmann, L. Matthewson, C. Meier, H. Rullmann, T.E. Zimmermann (red.), The Wiley Blackwell Companion to Semantics, Wiley, s. 1–27. DOI: https://doi.org/10.1002/9781118788516.sem099
Falkum I.L., Vicente A., 2015, Polysemy: Current Perspectives and Approaches, „Lingua” 157, s. 1–16, https://doi.org/10.1016/j.lingua.2015.02.002. DOI: https://doi.org/10.1016/j.lingua.2015.02.002
Fedorowicz A., 2007, Regularna polisemia rzeczownika w słownikach, [w:] R. Przybylska, P. Żmigrodzki (red.), Nowe studia leksykograficzne, Kraków, s. 47–68.
Grzegorczykowa R., 1986, Warianty tekstowe znaczeń leksykalnych wyrazów, „Prace Filologiczne” XXXIII, s. 113−120.
Grzegorczykowa R., 1990/2010, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, wyd. 4 rozsz., Warszawa.
ISJP: M. Bańko (red.), Inny słownik języka polskiego, t. 1–2, Warszawa 2000.
Ježek E., Melloni Ch., 2011, Nominals, Polysemy and Co-predication, „Journal of Cognitive Science” 12 (1), s. 1–31, https://doi.org/10.17791/jcs.2011.12.1.1. DOI: https://doi.org/10.17791/jcs.2011.12.1.1
Kleiber G., 1999, Problèmes de sémantique. La polysémie en questions, Villeneuve d’Ascq. DOI: https://doi.org/10.4000/books.septentrion.116693
Kleszczowa K., 1998, Staropolskie kategorie słowotwórcze i ich perspektywiczna ewolucja. Rzeczowniki, Katowice.
Kleszczowa K., 2012, Metafora SZUFLADY a problem redundancji leksykalnej. Rzecz o nazywaniu zbiorów ludzi (2002), [w:] eadem, Tajemnice dynamiki języka. Księga jubileuszowa, Katowice, s. 123–130.
Lakoff G., Johnson M., 1988, Metafory w naszym życiu, Warszawa.
Narodowy Korpus Języka Polskiego, praca zbiorowa, red. A. Przepiórkowski, M. Bańko, R.L. Górski, B. Lewandowska-Tomaszczyk, Warszawa 2012.
NKJP: Narodowy Korpus Języka Polskiego, [on-line:] www.nkjp.pl.
Nunberg G., 1978, The Pragmatics of Reference, Bloomington.
Nunberg G., 1995, Transfers of Meaning, „Journal of Semantics” 12, nr 2, s. 109–132. DOI: https://doi.org/10.1093/jos/12.2.109
Ortega-Andrés M., Vicente A., 2019, Polysemy and Co-predication, „Glossa: a journal of general linguistics” 4 (1), s. 1–23, https://doi.org/10.5334/gjgl.564. DOI: https://doi.org/10.5334/gjgl.564
Padučeva E.V., 2004, Dinamičeskie modeli v semantike leksiki, Moskva.
Peirsman Y., Geeraerts D., 2006, Metonymy as a Prototypical Category, „Cognitive Linguistics” 17 (3), s. 269–316. DOI: https://doi.org/10.1515/COG.2006.007
Pustejovsky J., 1991, The Generative Lexicon, „Computational Linguistics” 17, nr 4, s. 409–441.
Pustejovsky J., 1995, The Generative Lexicon, Cambridge.
Pustejovsky J., 1998, The Semantics of Lexical Underspecification, „Folia Linguistica” 32, nr 3–4, s. 323–347. DOI: https://doi.org/10.1515/flin.1998.32.3-4.323
Pustejovsky J., 2005, A Survey of Dot Objects, mszps, [on- line:] https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.208.7525&rep=rep1&type=pdf.
SWJP: B. Dunaj (red.), Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa 1996.
Tokarski R., 1981, Derywacja semantyczna jako jedno ze źródeł polisemii wyrazowej, [w:] J. Bartmiński (red.), Pojęcie derywacji w lingwistyce, Lublin, s. 91–105.
Tokarski R., 1987, Znaczenie słowa i jego modyfikacje w tekście, Lublin.
USJP: S. Dubisz (red.), Uniwersalny słownik języka polskiego, Warszawa 2004 (CD-ROM).
Wajszczuk J., 1997, System znaczeń w obszarze spójników polskich. Wprowadzenie do opisu, Warszawa.
Waszakowa K., 2017, Kognitywno-komunikacyjne aspekty słowotwórstwa. Wybrane zagadnienia opisu derywacji w języku polskim, Warszawa.
Wielki słownik języka polskiego PAN. Geneza, koncepcja, zasady opracowania, praca zbiorowa, red. P. Żmigrodzki, M. Bańko, B. Batko-Tokarz, J. Bobrowski, A. Czelakowska, M. Grochowski, R. Przybylska, J. Waniakowa, K. Węgrzynek, Kraków 2018.
WSJP PAN: P. Żmigrodzki (red.), Wielki słownik języka polskiego PAN, [on-line:] www.wsjp.pl.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
