Krakowskie nieruchomości jezuitów w XVI‒XVIII w.
DOI:
https://doi.org/10.36123/RK.2023.89.05Słowa kluczowe:
Kraków, jezuici, nieruchomości, Komisja Edukacji Narodowej, kościołyAbstrakt
Artykuł przedstawia dzieje nieruchomości w Krakowie należących do zakonu jezuitów, pozyskiwanych stopniowo od lat osiemdziesiątych XVI wieku ‒ kościołów św. Barbary, św. Szczepana i śś. Piotra i Pawła, domu zakonnego przy ul. Siennej, nowicjatu przy ul. Szczepańskiej, kolegium przy ul. Grodzkiej. Jezuici posiadali kamienice przy ul. Grodzkiej, Poselskiej, Szczepańskiej i Szpitalnej oraz dworki z ogrodami poza murami miejskimi, wykorzystywane jako zaplecze gospodarcze – w Nowej Wsi, Czarnej Wsi, nad Rudawą, przed Nową Bramą, na Szlaku przy Kleparzu, na Wesołej oraz u podnóża Wawelu. Po kasacie zakonu w 1773 roku zgodnie z decyzją Sejmu część majątku pojezuickiego przejęła Komisja Edukacji Narodowej, przekazując m.in. Akademii Krakowskiej, urzędom lub władzom miejskim, część nieruchomości przeznaczono do sprzedaży na licytacji.
PlumX Metrics of this article
Bibliografia
Bąkowski Klemens, Kronika Krakowa 1796‒1848. Część II: od R. 1816 do 1831, Biblioteka Krakowska, nr 30, Kraków 1906.
Google Scholar
Bieniarzówna Janina, Małecki Jan M., Dzieje Krakowa, t. 2: Kraków w wiekach XVI‒XVIII, Kraków 1984.
Google Scholar
Boniecki Adam, Herbarz Polski, t. 1, Warszawa 1899; t. 7, Warszawa 1904.
Google Scholar
Boniecki Adam, Herbarz Polski, t. 7, Warszawa 1904. Chmiel Adam, Domy krakowskie. Ulica Floriańska, część I, Biblioteka Krakowska, nr 54, Kraków 1917.
Google Scholar
Boniecki Adam, Domy krakowskie. Ulica św. Jana, Biblioteka Krakowska, nr 61‒62, Kraków 1924.
Google Scholar
Boniecki Adam, Domy krakowskie. Ulica Grodzka, część I, Biblioteka Krakowska, nr 81, Kraków 1934.
Google Scholar
Chotkowski Władysław, Ks. Prymasa Poniatowskiego spustoszenia kościelne w Krakowie. Przyczynek do dziejów Uniwersytetu, Kraków 1918.
Google Scholar
Czubek Jan, Katalog rękopisów Akademii Umiejętności w Krakowie, Kraków 1906.
Google Scholar
Dobrzycki Jerzy, Zarys dziejów otoczenia Wawelu, w: Przemiany dziejowe otoczenia Wawelu. Zarys dziejów, stan obecny, przegląd zabytków, materiały ikonograficzne, Kraków 1953.
Google Scholar
Dziewulska Joanna M., „Historia pojezuickiego kolegium i kościoła śś. Piotra i Pawła w Krakowie” (maszynopis referatu w posiadaniu autorki).
Google Scholar
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, Kraków 1996.
Google Scholar
Estreicher Karol, Kołłątaj i kamienica Estreicherów, „Rocznik Krakowski”, T. 48: 1977.
Google Scholar
Follprecht Kamila, Noga Zdzisław, Kraków w 1598 r., w: Atlas historyczny Polski. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku, red. Henryk Rutkowski, Warszawa 2008.
Google Scholar
Follprecht Kamila, Struktura własności budynków i gruntów w Krakowie w pierwszej połowie XVII w. Na podstawie rejestrów gospód w Krakowie z lat 1632 i 1649, „Rocznik Krakowski”, T. 72: 2006.
Google Scholar
Follprecht Kamila, Własność nieruchoma w Krakowie w 1773 roku, w: Atlas historyczny miast polskich, t. 5. Małopolska, z. 1. Kraków, red. Zdzisław Noga, Kraków 2007, rekonstrukcja nr 4.7.
Google Scholar
Follprecht Kamila, Właściciele nieruchomości w Krakowie w 1655 r., Biblioteka Krakowska, nr 142, Kraków 2001.
Google Scholar
Follprecht Kamila, Z dziejów krakowskich cechów – msze cechowe w kościele św. Macieja, „Krakowski Rocznik Archiwalny”, T. 17: 2011.
Google Scholar
Follprecht Kamila, Zmiany własności nieruchomości w Krakowie związane z kasatami klasztorów przełomu XVIII i XIX w., „Hereditas Monasteriorum”, T. 5: 2014.
Google Scholar
Franaszek Piotr, O początkach szpitalnictwa krakowskiego i historii krakowskiego zespołu szpitalnego w dzielnicy Wesoła, w: Kliniki i Zakłady Teoretyczne Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w krakowskiej dzielnicy Wesoła. Gmachy i ludzie, Kraków 2016.
Google Scholar
Friedberg Marian, Kraków w dobie odrodzenia (wiek XVI i pierwsza połowa XVII), w: Kraków. Studia nad rozwojem miasta, red. Jan Dąbrowski, Biblioteka Krakowska, nr 111, Kraków 1957.
Google Scholar
Gapski Henryk, Klasztory krakowskie w końcu XVI i w pierwszej połowie XVII wieku. Analiza przestrzenna środowisk zakonnych, Lublin 1993.
Google Scholar
Garbacik Józef, Dzianotti Franciszek, w: Polski słownik biograficzny, t. 6, Kraków 1947.
Google Scholar
Grzebień Ludwik, Jezuicki ośrodek badań historycznych w Krakowie, „Studia Paedagogica Ignatiana”, T. 17: 2014, https://doi.org/10.12775/SPI.2014.002.
Google Scholar
Janczykowski Jan, Wojnar Barbara, Zakłady Tytoniowe w Krakowie. Studium historyczne z rekonstrukcją elewacji i dachów budynków zabytkowych, 1998 (maszynopis w posiadaniu autorów).
Google Scholar
Komorowski Waldemar, Podmiejskie siedziby szlacheckie w osiemnastowiecznym Krakowie, „Rocznik Krakowski”, T. 69: 2003.
Google Scholar
Komorowski Waldemar, Pałace i wille w wiekach XVII i XVIII, w: Pałace i wille podmiejskie Krakowa, Kraków w Dziejach Narodu, nr 24, Kraków 2007.
Google Scholar
Komorowski Waldemar, Zanim powstał plac Szczepański (XIII–XVIII w.), „Krzysztofory”, T. 33: 2015.
Google Scholar
Komorowski Waldemar, Follprecht Kamila, Rozwój urbanistyczno-architektoniczny Krakowa „intra muros” w czasach nowożytnych, w: Kraków. Nowe studia nad rozwojem miasta, red. Jerzy Wyrozumski, Biblioteka Krakowska, nr 150, Kraków 2007.
Google Scholar
Kracik Jan, Ludzie z przedmieścia historii. Kleparzanie czasów staropolskich, Biblioteka Krakowska, nr 129, Kraków 1993.
Google Scholar
Leśniak Franciszek, Wielkorządcy krakowscy XVI‒XVIII wieku. Gospodarze zamku wawelskiego i majątku wielkorządowego, Kraków 1996.
Google Scholar
Małkiewicz Adam, Kościół ŚŚ. Piotra i Pawła w Krakowie – dzieje budowy i problem autorstwa, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Historii Sztuki”, 1967, t. 3/5.
Google Scholar
Małkiewicz Adam, Jezuicki epizod, w: Rynek Główny 25. Dzieje jednego adresu, red. Jacek Purchla, Kraków 2019.
Google Scholar
Materiały do słownika historyczno-geograficznego województwa krakowskiego w dobie Sejmu Czteroletniego (1788‒1792), opr. Karol Buczek, Tadeusz Czort, Jan Szczudło, Adam Szumański, Warszawa‒Wrocław‒Kraków 1960.
Google Scholar
Meloch Maksymilian, Badeni Marcin, w: Polski słownik biograficzny, t. 1, Kraków 1935.
Google Scholar
Michalewicz Jerzy, Michalewiczowa Maria, Liber beneficiorum et benefactorum Universitatis Iagellonicae in saeculis XV‒XVIII, t. 1: Fundationes pecuniariae Universitatis Iagellonicae in saeculis XV‒XVIII, Kraków 1999.
Google Scholar
Mycielski Marcin, Marcin Badeni (1751‒1824). Kariera kontuszowego ministra, Warszawa 1994.
Google Scholar
Niewalda Waldemar, Rojkowska Halina, Zabudowa rezydencjonalna (możnowładcza) dawnego Okołu w XVI wieku, w: Między gotykiem a barokiem. Sztuka Krakowa XVI i XVII wieku, Biblioteka Krakowska, nr 136, Kraków 1997.
Google Scholar
Niwiński Mieczysław, Stanowy podział własności nieruchomej w Krakowie XVI i XVII stulecia, w: Studia historyczne ku czci Stanisława Kutrzeby, t. 2, Kraków 1938.
Google Scholar
Noga Zdzisław, Urzędnicy miejscy Krakowa. Część 2: 1500‒1794, Kraków 2008.
Google Scholar
Nowolecki Aleksander, Wykaz ulic, placów, kościołów i domów miasta Krakowa i Podgórza, Kraków 1880.
Google Scholar
Piekiełko Alicja, Historia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Warszawa‒Kraków 1983.
Google Scholar
Piekiełko-Zemanek Alicja, Egzotyczny ogród na Wesołej, Kraków 1986.
Google Scholar
Paszenda Jerzy, Budowle jezuickie w Polsce XVI‒XVIII w., t. 1‒5, Kraków 1999‒2013.
Google Scholar
Paszenda Jerzy, Kościół św. Barbary w Krakowie z domem zakonnym księży Jezuitów, Biblioteka Krakowska, nr 125, Kraków 1985.
Google Scholar
Paszenda Jerzy, Projekty architekta Józefa Briccio, „Rocznik Krakowski”, T. 38: 1966.
Google Scholar
Poczet sołtysów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miasta Krakowa (1228‒2010), red. Bogdan Kasprzyk, Kraków 2010.
Google Scholar
Poczet sołtysów, wójtów i burmistrzów miast, jurydyk, wsi i gmin przyłączonych do Krakowa do 1915 roku, red. Bogdan Kasprzyk, Kraków 2013.
Google Scholar
Quirini-Popławska Danuta, Rola rodziny Montelupich w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem działalności Valeria Montelupiego w II połowie XVI i na początku XVII w., w: Bracia, czyńcie dobro. 400 lat Zakonu Bonifratrów w Polsce 1609‒2009, red. Marian Surdacki, Kraków 2009.
Google Scholar
Rederowa Danuta, Studia nad wewnętrznymi dziejami Krakowa porozbiorowego (1796‒1809). Część I. Zagadnienia urbanistyczne, „Rocznik Krakowski”, T. 34/1: 1958.
Google Scholar
Rederowa Danuta, Studia nad wewnętrznymi dziejami Krakowa porozbiorowego (1796-1809). Część II. Zagadnienia ustrojowe i ekonomiczno-społeczne, „Rocznik Krakowski”, T. 36: 1962.
Google Scholar
Rożek Michał, Mecenat artystyczny mieszczaństwa krakowskiego w XVII wieku, Biblioteka Krakowska, nr 118, Kraków 1977.
Google Scholar
Rożek Michał, Nieistniejące kościoły Krakowa, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej”, t. 33: 1983.
Google Scholar
Supranowicz Elżbieta, Nazwy ulic Krakowa, Kraków 1995.
Google Scholar
Szymborski Wiktor, Collegium Broscianum, Kraków 2014.
Google Scholar
Świechowska Helena, Przedmieście Wesoła, w: Studia nad przedmieściami Krakowa, Biblioteka Krakowska, nr 94, Kraków 1938.
Google Scholar
Tomkowicz Stanisław, Ulice i place Krakowa w ciągu dziejów. Ich nazwy i zmiany postaci, Biblioteka Krakowska, nr 63‒64, Kraków 1926.
Google Scholar
Wawel Louis Józef, Przechadzka kronikarza po Rynku krakowskim, Kraków 1890.
Google Scholar
Wawel Louis Józef, Urywki z dziejów i życia mieszkańców Krakowa, Biblioteka Krakowska, nr 117, Kraków 1977.
Google Scholar
Załęski Stanisław, Historia zniesienia Jezuitów w Polsce i ich zachowanie na Białej Rusi, t. 1‒2, Lwów 1874‒1875.
Google Scholar
Załęski Stanisław, Jezuici w Polsce, t. 1‒5, Kraków‒Lwów 1900–1905.
Google Scholar
Załęski Stanisław, OO. Jezuici przy kościele św. Piotra i Pawła w Krakowie. Szkic historyczny, Nowy Sącz 1896.
Google Scholar
Zdanek Maciej, „Komisja Edukacji Narodowej, Uniwersytet Krakowski i mnisi. Karta z dziejów pojezuickiego kolegium św. Piotra w Krakowie (1773‒1809)” (maszynopis referatu w posiadaniu autora).
Google Scholar
Zielińska Teresa, Szlacheccy właściciele nieruchomości w miastach XVIII w., Warszawa‒ Łódź 1987.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Szczegóły zob. w zakładce Prawa autorskie i udostępnianie.
