Założenie klasztoru ojców dominikanów w Krakowie

Nota do artykułu Zofii Kozłowskiej-Budkowej z 1926 roku

Authors

DOI:

https://doi.org/10.36123/RK.2022.88.07

Keywords:

medieval hagiography, Dominicans, Jacek Odrowąż, monastery

Abstract

THE FOUNDING OF THE DOMINICAN FATHERS’ PRIORY IN KRAKÓW. A NOTE TO ZOFIA KOZŁOWSKA-BUDKOWA’S 1926 ARTICLE

In 1926, Zofia Kozłowska published an article entitled Founding of the Dominican Fathers’ Monastery in Kraków in Rocznik Krakowski. After almost a century, this text has not lost its relevance, and only some of Z. Kozłowska’s findings need to be corrected in the light of new research. In this article, the author addressed two issues concerning the date of St. Hyacynth’s arrival in Kraków. Z. Kozłowska-Budkowa claimed that 1217 as the date of St. Hyacynth’s arrival, cited by lector Stanisław of Kraków in De vita et miraculis sancti Jacchonis from around 1360, was only a literary invention for the purposes of veneration and future canonisation. His interpretation was challenged in the 1950s by Raymond-Joseph Loenertz, who argued that lector Stanisław inferred the date from the sources available to him. From then on, his “Life of St. Hyacynth” had been viewed as a normative source, and its author turned from a hagiographer of St. Hyacynth into a historiographer analysing the sources. Owing to recent studies on the academic and literary resources of lector Stanisław and the circumstances of the creation of the “Life of St. Hyacynth”, we can appreciate the validity of Kozłowska’s observations. A careful analysis of the content and structure of De vita allows us to fully confirm her opinion: lector Stanisław set himself one goal – to present Brother Hyacynth not only as a holy monk, but also as an excellent candidate for the patron saint of the renascent Polish Kingdom. Z. Kozłowska-Budkowa had no doubt that St. Hyacynth arrived in Kraków in 1222. What remained to be established was the month or at least the season of this occurrence. In her opinion, it happened in the early months of 1222. The solution to the problem came only with the discovery, in the Russian National Library in St. Petersburg, of a new source for the history of the Polish Dominicans, namely a manuscript containing a fragment of a 13th-century chronicle of the Polish Dominicans. It shows that St. Hyacynth was sent to Poland by Blessed Jordan of Saxony and may have reached Kraków in the summer (July–August), and certainly no later than in the autumn of 1222. As for the exact day, we have to settle with the account of Jan Długosz, who gives the date as November 1.

Author Biography

  • Tomasz Gałuszka, Pontifical University of John Paul II in Kraków, Krakow, Poland

    Dr hab. historii średniowiecznej, prof. UP JPII w Krakowie i Kolegium Filozoficzno-Teologicznego Polskiej Prowincji Dominikanów, dyrektor Dominikańskiego Instytutu Historycznego. Zajmuje się dziejami dominikanów w XIII i XIV w., edytorstwem źródeł, historią procesów inkwizycyjnych oraz historią teologii i filozofii, zwłaszcza myślą św. Tomasza z Akwinu. Autor i współautor sześciu monografii naukowych.

References

Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie, sygn.: 528/1/1, 528/1/2, 528/1/3.

Archiwum Państwowe we Wrocławiu, sygn. Rep. 57, nr 2.

De vita et miraculis sancti Iacchonis (Hyacinthi) Ordinis Fratrum Praedicatorum auctore Stanislao lectore Cracoviensi eiusdem Ordinis, wyd. Ludwik Ćwikliński, Monumenta Poloniae Historica, t. 4, Lwów 1884.

Długosz Jan, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, t. 1–3, w: Opera omnia, t. 7–9, Kraków 1863–1864.

Ferrandus Piotr, Legenda Sancti Dominici, Monumenta Ordinis Praedicatorum Historica, t. 16, Romae 1935.

Jordan z Saksonii, Libellus de principiis Ordinis Predicatorum, Monumenta Ordinis Praedicatorum Historica, t. 16, Romae 1935.

Kodeks dyplomatyczny Polski, nr 18, wyd. Leon Rzyszczewski, t. 1, Warszawa 1847.

Konstantyn z Orvieto, Legenda Sancti Dominici, Monumenta Ordinis Praedicatorum Historica, t. 16, Romae 1935.

Lektor Stanisław z Krakowa, Życie i cuda świętego Jacka z Zakonu Braci Kaznodziejów, tłum. Tomasz Gałuszka, w: Święty Jacek Odrowąż. Studia i źródła. Skarby dominikańskie, red. Maciej Zdanek, Studia i Źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego w Krakowie, t. 2, Kraków 2007.

Rocznik kapituły krakowskiej, wyd. Zofia Kozłowska-Budkowa, Monumenta Poloniae Historica, series nova, t. 5, Warszawa 1978.

Barącz Sadok, Rys dziejów Zakonu Kaznodziejskiego w Polsce, Lwów 1861.

Gałuszka Tomasz, Fragment „zaginionej kroniki dominikańskiej” w zbiorach Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Petersburgu, „Studia Źródłoznawcze”, T. 59: 2021, https://doi.org/10.12775/SZ.2021.01.

Gałuszka Tomasz, „In finibus Poloniae”. Patroni i bohaterowie Polski w czternastowiecznym „Żywocie św. Jacka” autorstwa lektora Stanisława OP, w: Dominikanie o Polsce i Polakach od XIII do XX wieku, red. Tomasz Gałuszka, Katarzyna Matyja, Studia i Źródła Dominikańskie go Instytutu Historycznego w Krakowie, t. 21, Poznań 2020.

Gałuszka Tomasz, Nota do artykułu Raymonda J. Loenertza, w: Święty Jacek Odrowąż. Studia i źródła. Skarby dominikańskie, red. Maciej Zdanek, Studia i Źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego w Krakowie, t. 2, Kraków 2007.

Gałuszka Tomasz, Przybycie świętego Jacka do Krakowa w 1222 r. w świetle nowego źródła, „Roczniki Historyczneˮ, T. 88: 2022 (w druku), https://doi.org/10.12775/RH.2022.02.

Gałuszka Tomasz, Zdanek Maciej, „Krakowskieˮ bulle rekomendacyjne Grzegorza IX a początki dominikanów polskich, „Studia Źródłoznawczeˮ, T. 44: 2006.

Kowalski Marek Daniel, Źródła i wiarygodność informacji w „Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis” Jana Długosza, w: Jan Długosz (1415–1480). Życie i dzieło, red. Lidia Korczak, Marek Daniel Kowalski, Piotr Węcowski, Kraków 2016.

Kozłowska Zofia, Założenie klasztoru oo. dominikanów w Krakowie, „Rocznik Krakowskiˮ, T. 20: 1926.

Kulpa Michał, Wokół czternastowiecznego „Żywota św. Jacka” – kilka zagadnień źródłoznawczych, „Nasza Przeszłość”, 2019, nr 132, https://doi.org/10.52204/np.2019.132.5-51.

Lepszy Leonard, Tomkowicz Stanisław, Kraków: kościół i klasztor oo. Dominikanów, Zabytki Sztuki w Polsce, t. 1, Kraków 1924.

Loenertz Raymond-Joseph OP, La vie de S. Hyacinthe du lecteur Stanislas envisagée comme source historique, „Archivum Fratrum Praedicatorum”, T. 27: 1957.

Spież Jan Andrzej, Średniowieczne świadectwa życia i kultu błogosławionego Czesława, w: Dominikanie w środkowej Europie w XIII–XV wieku. Aktywność duszpasterska i kultura intelektualna, red. Jerzy Kłoczowski, Jan Andrzej Spież, Poznań 2002.

Spież Jan Andrzej, Św. Jacek Odrowąż, Kraków 2007.

Spież Jan Andrzej, Św. Jacek we Fryzaku, w: Polonia minor medii aevi, red. Zenon Woźniak, Jan Gancarski, Rzeszów 2003.

Starzyński Marcin, Ożóg Krzysztof, „Eruditaˮ. O Zofii Kozłowskiej-Budkowej, w: Zofia Kozłowska-Budkowa, Wspomnienia z lat 1893–1923, oprac. Marcin Starzyński, Kraków 2018.

Szyma Marcin, Walczak Marek, Kapitularz w klasztorze Dominikanów w Krakowie [w przygotowaniu]. Zachorowski Stanisław, Kraków biskupi, „Rocznik Krakowskiˮ, T. 8: 1906.

Zdanek Maciej, Figury biblijne w literackim wizerunku świętego Jacka w świetle jego najstarszej hagiografii, „Przegląd Tomistyczny”, T. 14: 2008.

Zdanek Maciej, Figury i wątki biblijne w „Przedmowie” do „Żywota Świętego Jacka”, w: Święty Jacek i dziedzictwo dominikańskie, red. Erwin Mateja, Anna Pobóg-Lenartowicz, Maria Rowińska-Szczepaniak, Opole 2008.

Downloads

Published

2022-11-22

Issue

Section

Articles

How to Cite

Gałuszka, T. (2022) “Założenie klasztoru ojców dominikanów w Krakowie: Nota do artykułu Zofii Kozłowskiej-Budkowej z 1926 roku”, Rocznik Krakowski, 88, pp. 151–158. doi:10.36123/RK.2022.88.07.

Similar Articles

1-10 of 25

You may also start an advanced similarity search for this article.