Krakowski filozof Mirosław Dzielski i jego filozofia społeczna, część 2
DOI:
https://doi.org/10.32030/KRZY.2024.09Słowa kluczowe:
Mirosław Dzielski, Kraków, PRL, filozofia historii, filozofia polska, Solidarność, Jana Paweł II, rewolucja, rewolucja ducha, Kościół, liberalizm, kapitalizm, socjalizm, myśl niezależnaAbstrakt
Na podstawie pism Mirosława Dzielskiego (1941–1989), materiałów archiwalnych, wspomnień, analiz historycznych podjęto próbę opisu jego działalności i podzielenia się refleksjami na temat tej historycznej postaci. W artykule przedstawiono postać Dzielskiego w anturażu epoki, w której działał społecznie i filozofował. Omówiono główne, zdaniem autora, filary (zagadnienia węzłowe) filozofii społecznej Dzielskiego, na które składały się: rewolucje, Ruch Światło-Życie, Jan Paweł II, Solidarność. Przez pryzmat tych zagadnień ukazano jego postać i myśl. Artykuł podzielono na dwie części. W pierwszej przedstawiono postać filozofa oraz pierwszy filar – rewolucje, w części drugiej pozostałe trzy filary.
Bibliografia
Adaszyńska-Blacha Agata, Mazur Dorota: Ks. Franciszek Blachnicki. Biografia i wspomnienia. Kraków 2016
Bochenek Mirosław: Jan Paweł II wobec kluczowych kwestii pracy. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Ekonomia” 2012, t. 43, nr 1, s. 5–22
Brzechczyn Krzysztof: O ewolucji solidarnościowej myśli społeczno-politycznej w latach 1980–1981. Studium z filozofii społecznej. Poznań 2013
Chumiński Jędrzej: Ruch zawodowy w Polsce w warunkach kształtującego się systemu totalitarnego 1944–1956. Wrocław 1999
Chumiński Jędrzej: Robotnicy polscy 1945–1956. „Stary” i „nowy” ośrodek przemysłowy na przykładzie Krakowa i Wrocławia. Wrocław 2015
Chumiński Jędrzej: „Kadry decydują o wszystkim”. Nowa inteligencja w przemyśle polskim (1945–1956). Wrocław 2021
Ciżewska Elżbieta: Filozofia publiczna Solidarności. Solidarność 1980–1981 z perspektywy republikańskiej tradycji politycznej. Warszawa 2010
Czabanowski Wojciech, Skrzypulec Błażej: Postmodernistyczna Solidarność. „Pressje” 2010, t. 21, s. 18–25
Derewenda Robert: Dzieło wiary. Historia Ruchu Światło-Życie 1950–1985. Kraków 2010
Dudek Antoni: „Solidarność”: rewolucyjny ruch społeczny czy powstanie narodowe?. W: Między irredentą, lojalnością a kolaboracją. O suwerenność państwową i niezależność narodową (1795–1989). Red. Magdalena Rupińska. Wrocław–Toruń 2001, s. 420–425
Dzielski Mirosław: Odrodzenie ducha – budowa wolności. Pisma zebrane. Kraków 1995
Fukuyama Francis: Koniec historii. Przeł. Tomasz Bieroń, Marek Wichrowski. Kraków 2009
Gawin Dariusz: Sierpień 1980 w świetle tradycji republikańskiej. W: Solidarność. Wydarzenie, konsekwencje, pamięć. Red. Antoni Sułek. Warszawa 2006, s. 45–74
Karłowicz Dariusz: „Solidarność” jako Kościół. W: Lekcja Sierpnia. Dziedzictwo „Solidarności” po dwudziestu latach. Red. Dariusz Gawin. Warszawa 2002, s. 39–62
Ks. Franciszek Blachnicki – katechetyk i pastoralista. W dwudziestą rocznicę śmierci Sługi Bożego. Red. Roman Buchta. Katowice 2009
Krzemiński Ireneusz: Świat zakorzeniony. Warszawa 1988
Laba Roman: The Roots of Solidarity. A Political Sociology of Poland’s Working Class Democratization. Princeton 1991
Labuda Gerard: Ruch „Solidarność” w perspektywie historycznej. W: Sierpień ’80. Co pozostało z tamtych dni?. Red. Jan Kulas. Gdańsk 1996, s. 99–107
Latoszek Marek: „Solidarność” – ruch społeczny, rewolucja czy powstanie?. W: „Solidarność” w imieniu narodu i obywateli. Red. Marek Latoszek. Kraków 2005, s. 240–282
Małysa Krzysztof: Solidarność – ostatni wielki ruch mesjanistyczny. W: Czas przełomu. Solidarność 1980–1981.
Red. Wojciech Polak, Przemysław Ruchlewski, Jakub Kufel. Gdańsk 2010, s. 81–94
Mielczarek Adam: Ruch „Solidarności” w świetle teorii ruchów społecznych. W: Kultura Solidarności. Socjologiczno-antropologiczne analizy kulturowego dziedzictwa „Solidarności”. Red. Karolina Ciechomska-Kulesza, Radosław Kossakowski, Paweł Łuczeczko. Pszczółki 2011, s. 107–131
Modernizacja czy pozorna modernizacja. Społeczno-ekonomiczny bilans PRL 1944–1989. Red. Jędrzej Chumiński. Wrocław 2010
Narewska Dorota: Jan Paweł II i Benedykt XVI o pracy ludzkiej. „Studia Socialia Cracoviensia” 2013, t. 8, s. 209–227
Novak Michael: Capitalism and socialism: A theological inquiry. Washington 1979
Novak Michael: The spirit of democratic capitalism. New York 1982
Novak Michael: Dwadzieścia pięć lat później – wkład Dzielskiego w wolność. W: Mirosław Dzielski i krakowscy liberałowie. Red. nauk. Szymon Bródka. Kraków 2021, s. 239–252
Ost David: Solidarity and the Politics of Anti-Politics. Opposition and Reform in Poland Since 1968. Philadelphia 1990
Paduchowski Wojciech: Krakowski filozof Mirosław Dzielski i historyczne konteksty jego filozofii społecznej, część 1.
„Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa”2023, z. 41, s. 157–168
Paluch Maria: Zarys historii Ruchu Światło-Życie. Lublin–Kraków 1998
Pliszka Bogusław: Filozoficzno-teologiczna koncepcja pracy Jana Pawła II. „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 2000, nr 6, s. 33–46
Sowa Kazimierz Z.: Socjologia, społeczeństwo, polityka. Rzeszów 2000
Staniszkis Jadwiga: Samoograniczająca się rewolucja. Gdańsk 2010
Szacki Jerzy: Liberalizm po komunizmie. Kraków 1994
Szczerski Krzysztof: Mirosław Dzielski o Janie Pawle II i „Solidarności”. „Kwartalnik Konserwatywny” 2000, nr 6, s. 20–25
Terlikowski Tomasz P.: Franciszek Blachnicki. Ksiądz, który zmienił Polskę. Kraków 2021
Touraine Alain: Solidarność. Analiza ruchu społecznego 1980–1981. Przeł. z fr. Andrzej Krasiński, posłowie Paweł Kuczyński. Gdańsk 2010
Tronchetti Provera Marco: Etyczny kapitalizm: nauczanie społeczne Kościoła i myśl liberalna w świetle encykliki „Sollicitudo rei socialis”. „Ethos” 2002, t. 15, nr 3/4, s. 370–374 (przeł. z jęz. włoskiego Krystyna Kozak)
Walasek Mateusz: Idee społeczne Jana Pawła II a chrześcijański liberalizm Mirosława Dzielskiego. „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Gospodarki. Ekonomia” 2013, t. 21, nr 5, s. 101–114
Wodarczyk Adam: Prorok Żywego Kościoła. Ks. Franciszek Blachnicki (1921–1987) – życie i działalność. Katowice 2008
Wojtyła Wojciech: Solidarność w imię rozwoju – rozwój w imię solidarności. Encyklika „Sollicitudo rei socialis” odpowiedzią Jana Pawła II na wyzwania współczesnego świata. „Studia Ełckie” 2018, t. 20, nr 2, s. 193–204
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Wojciech Paduchowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Szczegóły zob. w zakładce Prawa autorskie i udostępnianie.
