Rodzina Orlików i jej związki z dominikańskimi klasztorami w Krakowie i Raciborzu
DOI:
https://doi.org/10.36123/RK.2022.88.05Słowa kluczowe:
Orlikowie, kaplica Orlików, dominikanie w Krakowie, dominikanki w Raciborzu, Eufemia raciborskaAbstrakt
Artykuł poświęcony jest polskiej rodzinie Orlików z Łazisk, herbu Nowina. Ukazuje jej rodowód i zawikłane losy oraz związki z Zakonem Kaznodziejów. Te ostatnie przejawiają się w ufundowaniu nagrobka Stanisława i Katarzyny Orlików w jednej z kaplic dominikańskiej bazyliki Świętej Trójcy w Krakowie. Potwierdzają je również opisy cudów, których doświadczyli trzej członkowie tego rodu za przyczyną przeoryszy raciborskiej Eufemii Piastówny, czczonej w kościele Dominikanek w Raciborzu.
PlumX Metrics of this article
Bibliografia
Adelslexikon, Bd 10, bearb. Walter Hueck, Genealogisches Handbuch des Adels, Bd 119, Limburg 1999.
Google Scholar
Almanach českých šlechtických a rytířských rodu 2026, sestavil Karel Vavřínek za spolupráce Petra Maška, Davida Lenharta, Roberta Oppelta, Praha 2016.
Google Scholar
Augustyn Maciej, Giemza Jarosław, Kamienna płyta nagrobna Fieronii z Dubrawskich Orlickiej na cmentarzu cerkiewnym w Chmielu, „Bieszczad”, T. 12: 2005–2006.
Google Scholar
Bagi Zoltán P., Az 1595-ben Esztergom ostromára rendelt császári hadsereg szervezete és felépítése, „Hadtörténelmi közlemények”, 2001, t. 114, z. 2–3.
Google Scholar
Barycz Henryk, Polacy na studiach w Rzymie w epoce Odrodzenia (1440–1600), Archiwum Komisji do Dziejów Oświaty i Szkolnictwa w Polsce PAU, nr 4, Kraków 1938.
Google Scholar
Burda Athanasius, Die Franziskaner in Neisse bis zur Säkularisation 1810, „Seraphische Warte”, Jg. 5: 1926, Nr 1–2.
Google Scholar
Cercha Maksymilian, Cercha Stanisław, Kopera Feliks, Pomniki Krakowa, t. 2, Kraków 1904.
Google Scholar
Cercha Stanisław, Rysunek Wojnarowskiego z zaginionego pomnika Orlików dłuta Canavesiego, „Sprawozdania Komisyi do Badania Historyi Sztuki w Polsce”, 1907, t. 8, z. 1–2.
Google Scholar
Czyżewski Krzysztof J., Szyma Marcin, Walczak Marek, Od króla do szewców. Kaplice kościoła Dominikanów w Krakowie, ich fundatorzy i użytkownicy, „Rocznik Krakowski”, T. 87: 2021.
Google Scholar
Daranowska-Łukaszewska Joanna, „Orlici soboles” czyli zagadka „żałosnej żony”. O pomniku Barbary Orlikówny. Referat wygłoszony 5 marca 2021 r. podczas konferencji naukowej „Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów. Nowe studia” zorganizowanej przez Dominikański Instytut Historyczny i Instytut Historii Sztuki UJ.
Google Scholar
Elvert Christian, Zur m. schl. Adelsgeschichte. XXVIII. Die Grafen Orlik, Freiherren von Lažiska, „Notizen-Blatt der historisch-statistischen Section der kais.königl. mährisch-schlesischen Gesellschaft zur Beförderung des Ackerbaues, der Natur- und Landeskunde”, 1869, Nr 6.
Google Scholar
Fokt Krzysztof, Szlacheccy dobrodzieje krakowskich dominikanów od połowy XIV wieku do roku 1462, „Nasza Przeszłość”, 2001, t. 95.
Google Scholar
Gierowski Józef A., Orlik Filip h. Nowina (1672–1742), w: Polski słownik biograficzny, t. 24, Wrocław i in. 1979.
Google Scholar
Gołąbek Katarzyna, Łacińskojęzyczne inskrypcje nagrobne jako źródło do badań nad kobietą w okresie nowożytnym oraz wyzwanie edytorskie w związku z książką Katarzyny Góreckiej, Pobożne matrony i cnotliwe panny, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2006, s. 200, ilustr., „Przegląd Historyczny”, 2009, t. 100, z. 2.
Google Scholar
Górecka Katarzyna, Pobożne matrony i cnotliwe panny. Epitafia mieszczanek i szlachcianek z XVI i XVII wieku jako źródło wiedzy o kobiecie w epoce nowożytnej, Warszawa 2006.
Google Scholar
Heilingsetzer Georg, Ferdinand II., w: Die Habsburger. Ein biographisches Lexikon, hrsg. Brigitte Hamann, Wien–München 2001.
Google Scholar
Hosák Ladislav, Historický místopis země Moravskoslezské, Praha 1938.
Google Scholar
Hübel Ignaz, Beziehungen Mährens zu den deutschen Universitäten im 16. Jahrhundert, „Zeitschrift des deutschen Vereines für die Geschichte Mährens und Schlesiens”, Jg. 30: 1928.
Google Scholar
Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku, oprac. Kazimierz Lepszy, Wrocław 1953.
Google Scholar
Janicki Marek A., Chorągwie nagrobne czyli nagrobki chorągiewne i rycerski obrządek pogrzebowy, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości”, T. 39: 1998.
Google Scholar
Kamiński Adam, Komorowski Jan z Komorowa h. Korczak, w: Polski słownik biograficzny, t. 13, Wrocław i in. 1967–1968.
Google Scholar
Klezath Hermann, Die Grundherren der Herrschaft Kittsee von 1577 bis 1776, „Burgenländischen Heimatblätter”, 2014, Jg. 76, H. 4.
Google Scholar
Knapek Elżbieta, Akta oficjalatu i wikariatu generalnego krakowskiego do połowy XVI wieku, Kraków 2010.
Google Scholar
Kneschke Ernst H., Neues allgemeines Deutsches Adels-Lexicon, Bd 6, Leipzig 1865.
Google Scholar
Komorowski Waldemar, Podgórnik-Kęder Iwona, Ikonografia kościoła Dominikanów i ulicy Grodzkiej w Krakowie, Kraków 2005.
Google Scholar
Konieczny Mariusz, Melchior z Mościsk OP, w: Encyklopedia katolicka, t. 12, Lublin 2008.
Google Scholar
Kowalska Halina, Orlik Stanisław h. Nowina (zm. 1559), w: Polski słownik biograficzny, t. 24, Wrocław 1979.
Google Scholar
Kozina Irma, Polskie chorągwie nagrobne i ich związek z ideą militis christiani, „Nasza Przeszłość”, 1990, t. 74.
Google Scholar
Kubica Michal, Zemský hejtman ve spirále dluhů – Karel František hrabě Orlík z Laziska, w: Sigilla – arma – monetae. Sborník příspěvků k 70. narozeninám profesora Tomáše Krejčíka, edd. Jiří Brňovják, Petr Elbel, Brno–Ostrava 2021.
Google Scholar
Kublin Grzegorz, Eufemia raciborska w historiografii, Studia i Źródła do Dziejów Dominikanów i Dominikanek w Raciborzu, t. 3, Opole 2019.
Google Scholar
Kublin Grzegorz, Katalog raciborskich dominikanek, Studia i Źródła do Dziejów Dominikanów i Dominikanek w Raciborzu, t. 5, Opole 2021.
Google Scholar
Kublin Grzegorz, Nagrobek księżniczki raciborskiej Eufemii, „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego”, 2019, t. 39, nr 1, https://doi.org/10.25167/sth.421.
Google Scholar
Kuzio-Podrucki Arkadiusz, Hohenzollernowie. Johann Georg (1577–1624), książę karniowski, pan Bytomia, w: Bytomski słownik biograficzny, red. Jan Drabina, Bytom 2004.
Google Scholar
Leonard Emile G., Le Liber amicorum du Strasbourgeois Nicolas Engelhardt (1573–1612), „Bibliothèque de l’école des chartes”, T. 96: 1935, https://doi.org/10.3406/bec.1935.449089.
Google Scholar
Litak Stanisław, Ferdynand II, w: Encyklopedia katolicka, t. 5, Lublin 1989.
Google Scholar
Madej-Anderson Agnieszka, Repräsentation in einer Bettelordenskirche. Die spätmittelalterlichen Bildtafeln der Dominikaner in Krakau, Studia Jagellonica Lipsiensia, Bd 4, Ostfildern 2007.
Google Scholar
Malý Josef, Příspěvek k dějinám manství olomouckého kostela v letech 1590–1640, „Věstník Matice opavské. Slezský sborník”, R. 37: 1932.
Google Scholar
Marchwińska Agnieszka, Pogrzeb Barbary Radziwiłłówny i odprawa jej królewskiego dworu (1551), „Studia Waweliana”, T. 13: 2007.
Google Scholar
Marchwińska Agnieszka, Rejestr dworu królowej Barbary (1548–1551), „Studia Źródłoznawcze”, T. 38: 2000.
Google Scholar
Miławicki Marek, Szymborski Wiktor, Vir sapientiae et morum probitate clarus. Regensi Studium Generalnego Polskiej Prowincji Dominikanów w XVII w., „Przegląd Tomistyczny”, T. 16: 2010.
Google Scholar
Mraz Gerda, Ernst, w: Die Habsburger. Ein biographisches Lexikon, hrsg. Brigitte Hamann, Wien–München 2001.
Google Scholar
Noflatscher Heinz, Maximilian III., w: Die Habsburger. Ein biographisches Lexikon, hrsg. Brigitte Hamann, Wien–München 2001.
Google Scholar
Nowicki Tomasz, Porębski Piotr, w: Encyklopedia katolicka, t. 15, Lublin 2011.
Google Scholar
Orłowski Karol, Piotr Orlik, dowódca pułku Royal-Pologne. Jego wywód „francuski”, „Poszukiwania. Studia o Dawnej Polsce”, T. 1: 1968.
Google Scholar
Panuś Kazimierz, Łukasz ze Lwowa, Lwowczyk OP, w: Encyklopedia katolicka, t. 11, Lublin 2006.
Google Scholar
Parma Tomáš, František kardinál Dietrichstein a jeho vztahy k římské kurii. Prostředky a metody politické komunikace ve službách moravské církve, Brno 2011.
Google Scholar
Perger Richard, Das Palais Esterházy in der Wallnerstraβe zu Wien, Wien 1994.
Google Scholar
Pielas Jacek, Drobna własność szlachecka w rejonie Szydłowca w XVI–XVII wieku, w: Z dziejów powiatu szydłowieckiego, red. Marek Przeniosło, Szydłowiec 2009.
Google Scholar
Pilnáček Josef, Rody starého Slezska, t. 2, oprac. Karel Müller, Brno 1991.
Google Scholar
Questenberg, Hermann, w: Kaiser und Höfe. Personendatenbank der Höflinge der österreichischen
Google Scholar
Habsburger, hrsg. von Mark Hengerer und Gerhard Schön, http://kaiserhof.geschichte.lmu.de/10580.
Google Scholar
Rostworowski Emanuel, Orlik Grzegorz (Herhory) Piotr h. Nowina (1702–1759), w: Polski słownik biograficzny, t. 24, Wrocław i in. 1979.
Google Scholar
Sękowski Roman, Herbarz szlachty śląskiej, t. 6, Katowice 2008.
Google Scholar
Sibmacher Johann, Der mährische Adel, eds. Kadich Heinrich, Blažek Conrad, Nürnberg 1899.
Google Scholar
Sinko Krystyna, Hieronim Canavesi, „Rocznik Krakowski”, T. 27: 1936.
Google Scholar
Sinko-Popielowa Krystyna, Canavesiana (Sprawa serwitoriatu i jeszcze o nagrobku Orlików), „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, 1938, t. 6, nr 1.
Google Scholar
Sperka Jerzy, Nekropolie możnowładcze w krakowskich klasztorach mendykanckich w średniowieczu, w: Mendykanci w średniowiecznym Krakowie, red. Krzysztof Ożóg, Tomasz Gałuszka, Anna Zajchowska, Studia i Źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego w Krakowie, t. 4, Kraków 2008.
Google Scholar
Stibor Jiří, Černá ovce rodu Orlíků z Laziska (Ze života těšínské šlechty v 17. století), „Těšínsko”, Roč. 36: 1993, č. 4.
Google Scholar
Stibor Jiří, Komentář a rejstřík ke knize naučení a výpovědí manského soudu olomouckého biskupství z let 1639–1709, „Zpravodaj. Klub genealogů a heraldiků Ostrava”, 1988, č. 35, Příloha.
Google Scholar
Stibor Jiří, Orlík z Laziska, w: Biografický slovník Slezska a severní Moravy, red. Lumír Dokoupil, seš. 4 (16), Ostrava 2003.
Google Scholar
Stibor Jiří, Rejstřík osobních jmen ke knize půhonů a nálezů manského soudu olomouckého biskupství v Kroměříži z let 1626–1638, „Zpravodaj. Klub genealogů a heraldiků Ostrava”, 1988, č. 33, Příloha.
Google Scholar
Stralendorff, Piotr Henryk, w: Kaiser und Höfe. Personendatenbank der Höflinge der österreichischen Habsburger, hrsg. von Mark Hengerer und Gerhard Schön, http://kaiserhof.geschichte.lmu.de/10037.
Google Scholar
Sturzbecher Michał, Dzieje kaznodziejskiej sławy Melchiora z Mościsk, „W Drodze”, 1980, nr 9.
Google Scholar
Świętochowski Robert, Łukasz ze Lwowa (Lwowczyk, Leopolita, Zawieszko), (ok. 1523–1583), w: Polski słownik biograficzny, t. 18, Wrocław i in. 1973.
Google Scholar
Świętochowski Robert, Melchior z Mościsk (ok. 1511–1591), w: Polski słownik biograficzny, t. 20, Wrocław i in. 1975.
Google Scholar
Teichmann Lucius, Neisse. Franziskanerkloster, „Jahrbuch der schlesischen Friedrich-Wilhelms-Universität zu Breslau”, Bd 27: 1986.
Google Scholar
Turek Adolf, Przybysze z Polski w Opawskiem, Karniowskiem i na morawskich enklawach w XVI i XVII wieku, „Sobótka”, 1951, t. 6.
Google Scholar
Urban Wacław, Porębski Piotr h. Kornicz (ok. 1498–1569), w: Polski słownik biograficzny, t. 27, Wrocław i in. 1983.
Google Scholar
Uruski Seweryn, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 12, Warszawa 1915.
Google Scholar
Wandruszka Adam, Maria Magdalena, w: Die Habsburger. Ein biographisches Lexikon, hrsg. Brigitte Hamann, Wien–München 2001.
Google Scholar
Windakiewicz Stanisław, Kilka słów o Łukaszu Górnickim i jego rodzinie, „Biblioteka Warszawska”, T. 187: 1887, z. 561.
Google Scholar
Wolny Gregor, Kirchliche Topographie von Mähren, meist nach Urkunden und Handschriften, Abt. 1: Olmützer Erzdiöcese, Bd 1, Brünn 1857.
Google Scholar
Wolny Gregor, Die Markgrafschaft Mähren, topographisch, statistisch und historisch geschildert, Bd 1, Brünn 1835. Zdanek Maciej, Kaplice i ołtarze dominikańskiego kościoła Świętej Trójcy w Krakowie do początku XVII w., w: Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów, red. Anna Markiewicz, Marcin Szyma, Marek Walczak, Studia i Źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego w Krakowie, t. 13, Kraków 2013.
Google Scholar
Wolny Gregor, O związkach rodziny Tęczyńskich z konwentem dominikanów krakowskich, w: Narodziny Rzeczypospolitej.
Google Scholar
Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych, t. 1, red. Waldemar Bukowski, Tomasz Jurek, Kraków 2012.
Google Scholar
Wolny Gregor, Regensi dominikańskiego Studium Generalnego w Krakowie do 1596 r., „Przegląd Tomistyczny”, T. 16: 2010.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Szczegóły zob. w zakładce Prawa autorskie i udostępnianie.
