Ołtarze kościoła Franciszkańskiego w Krakowie
Historia i ikonografia
DOI:
https://doi.org/10.36123/RK.2023.89.03Słowa kluczowe:
Franciszkanie, kościół (bazylika) św. Franciszka w Krakowie, historia ołtarzy, ikonografia ołtarzy, ołtarz główny, ołtarze boczneAbstrakt
Krakowski kościół franciszkanów był w ostatnim półwieczu jedną z najczęściej analizowanych średniowiecznych budowli sakralnych w Krakowie. Analizy te i badania koncentrowały się na jego historii i architekturze. Nie zajmowano się jednak topografią sakralną, co zresztą należy do zaniedbanych obszarów polskiej historiografii. Tylko nieliczni z badaczy podejmowali się szerszego przedstawienia historii, struktury i umiejscowienia ołtarzy z kościoła św. Franciszka z Asyżu w Krakowie ‒ najczęściej obiektów pojedynczych i najmłodszych. W tej sytuacji autor stawia sobie za zadanie opisanie na podstawie dostępnych źródeł stanu ołtarzy w tym kościele od średniowiecza po czasy współczesne. Takie zebranie rozproszonych informacji wydaje się słuszne i pożyteczne.
Bibliografia
Adamczewski Jan, Mała encyklopedia Krakowa, Kraków 1996.
Bałus Wojciech, Sztuka Sakralna Krakowa w wieku XIX, cz. II, Matejko i Wyspiański, Kraków, 2007.
Bazylika OO. Franciszkanów. Przewodnik, Kraków 2002.
Bęczkowska Urszula, Karol Kremer i Krakowski Urząd Budownictwa w latach 1837‒1860, Kraków 2010.
Białkiewicz Zbigniew Jan, Przemiany architektury krakowskiej w połowie XIX wieku, Kraków 1994.
Borowiejska-Birkenmajerowa Maria, Odbudowa kościołów Św. Trójcy i Św. Franciszka w Krakowie w drugiej połowie w. XIX – koncepcje i realizacja, „Krzysztofory”, T. 12: 1985.
Demel Juliusz, Pożar Krakowa 1850 roku, „Rocznik Krakowski”, T. 32: 1952.
Dettloff Paweł, Rojkowska Halina, Zarys dziejów kaplicy Arcybractwa Męki Pańskiej i jej wyposażenia, „Rocznik Krakowski”, T. 82: 2016.
Di Fonzo Wawrzyniec, Odoardi Jan, Pompei Alfons, Bracia Mniejsi Konwentualni. Historia i życie (1209‒1976), Niepokalanów 1988.
Ekielski Władysław, Nieudana restauracya, „Architekt”, 1907, t. 8, z. 8, s. 14.
Frycz Jerzy, Restauracja i konserwacja zabytków architektury w Polsce w latach 1795‒1918, Warszawa 1975.
Geniusz baroku. Szymon Czechowicz 1689‒1775, red. Andrzej Betlej, Tomasz Zaucha, Kraków 2020.
Gogola Zdzisław, Rys historyczny bazyliki Franciszkanów w Krakowie, w: Studia z dziejów kościoła Franciszkanów w Krakowie, red. Z. Kliś, Kraków 2006.
Grabowski Ambroży, Kraków i jego okolice, wyd. 5, Kraków 1866.
Guryn Andrzej, Reformatorska działalność Jana Donata Caputo w prowincji franciszkanów konwentualnych w Polsce w latach 1595‒1598, „Studia Theologica Varsaviensia”, 1969, t. 7, z. 1. Historia pożaru miasta Krakowa, Kraków 1850.
Kantak Kamil, Franciszkanie Polscy, t. II, Kraków 1938.
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 4: Miasto Kraków, cz. 2: Kościoły i klasztory Śródmieścia, 1, red. Adam Bochnak, Jan Samek, Warszawa 1971.
Kęder Iwona, Komorowski Waldemar, Ikonografia placu Wszystkich Świętych oraz ulic Franciszkańskiej, Poselskiej, Senackiej i Kanoniczej w Krakowie, Kraków 2007.
Klaja Grzegorz, Ołtarz w świetle teologii, Kraków 2008.
Langman Jerzy, „Nieistniejący kościół świętych Michała i Józefa niegdyś karmelitów bosych w Krakowie”, Archiwum Prowincji Karmelitów Bosych w Czernej, mps, syg. AMK 11.
Łoza Stanisław, Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954.
Mikołajska Ewa, Neośredniowieczne ołtarze w Krakowie, w: Wojciech Bałus, Ewa Mikołajska, Jacek Urban, Joanna Wolańska, Sztuka sakralna w Krakowie w wieku XIX, część 1, Kraków 2004.
Moraczewski Maciej, [Nekrolog Księżarskiego], „Czasopismo Techniczne [lwowskie]”, 1884, nr 2, s. 67 (wykaz prac).
Muczkowski Józef, Kościół Św. Franciszka w Krakowie, Biblioteka Krakowska, nr 19, Kraków 1901.
Nadolski Bogusław, Misterium chrześcijańskiego ołtarza, Kraków 2009.
Pasierb Janusz Stanisław, Ołtarz chrześcijański: Historia i symbolika, „Studia Theologica Varsaviensia” ” 1968, t. 68, nr 2.
Pruszcz Piotr Hiacynt, Kleynoty Stołecznego Miasta Krakowa albo Kościoły, y co w nich iest widzenia godnego y znacznego, przez Piotra Hiacynta Pruszcza krótko opisane…, Kraków 1745.
Przewodnik po bazylice oo. Franciszkanów w Krakowie, Kraków 1987.
Purchla Jacek, O architekturze krakowskiej połowy XIX wieku, „Rocznik Krakowski”, T. 53: 1987, s. 132.
Rojkowska-Tasak Halina, Zespół klasztorny Franciszkanów w Krakowie – rozwój przestrzenny, w: Krypty grobowe kościoła św. Franciszka z Asyżu w Krakowie w świetle badań interdyscyplinarnych, t. I: Archeologia. Historia. Kostiumologia, red. Anna Drążkowska, Toruń 2020.
Rosenbaiger Samuel, Dzieje kościoła oo. Franciszkanów w Krakowie w wiekach średnich, Biblioteka Krakowska, nr 79, Kraków 1933.
Rożek Michał, Straty kulturalne i artystyczne Krakowa w okresie pierwszego najazdu szwedzkiego (1655‒1657), „Biuletyn Historii Sztuki”, 1974, t. 36, nr. 2.
Samek Marta, Architektura kościoła franciszkanów w Krakowie w XVII wieku, „Rocznik Krakowski”, T. 56: 1990.
Solarz Franciszek, Arcybractwo Męki Pańskiej na tle jego historii i posłannictwa, w: Krypty grobowe kościoła św. Franciszka z Asyżu w Krakowie w świetle badań interdyscyplinarnych, t. I: Archeologia. Historia. Kostiumologia, red. Anna Drążkowska, Toruń 2020.
Solarz Franciszek, Drewniane wyposażenie bazyliki Franciszkanów w Krakowie, w: Sztuka w kręgu krakowskich franciszkanów i klarysek, red: Marcin Szyma, Marek Walczak, Kraków 2020.
Solarz Franciszek, Historia bazyliki, krużganków i kaplic w zespole krakowskiego klasztoru franciszkanów, w: Franciszek Solarz, Bogumił Krużel, Krakowscy Franciszkanie (Krakovian Franciscans). Album, AFRaster, Kraków 2009.
Solarz Franciszek, Historia relikwii błogosławionej Salomei, w: Krypty grobowe kościoła św. Franciszka z Asyżu w Krakowie w świetle badań interdyscyplinarnych, t. I: Archeologia. Historia. Kostiumologia, red. Anna Drążkowska, Toruń 2020.
Szyma Marcin, In ecclesia sancti Francisci in chori medio. Wprowadzenie do badań nad miejscem chóru liturgicznego w kościołach średniowiecznego Krakowa, w: Średniowieczna architektura sakralna w Polsce w świetle najnowszych badań. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie 13‒15 listopada 2013 roku, Gniezno 2014.
Tomkowicz Stanisław, Kronika konserwatorska krakowska za rok 1895, „Kalendarz Krakowski Józefa Czecha”, 1896.
Tomkowicz Stanisław, Opieka nad zabytkami, „Kalendarz Krakowski Józefa Czecha”, 1896.
Umiłowany od wszystkiego miasta. W 770. Rocznicę przybycia franciszkanów do Krakowa (1237‒2007), red. Andrzej Bruździński, Zdzisław Gogola, Kraków 2007.
Wanat Benignus Józef, Barokowe ołtarze w bazylice Franciszkanów w Krakowie, w: Umiłowany od wszytkiego miasta. W 770. rocznicę przybycia franciszkanów do Krakowa (1237‒2007), red. Andrzej Bruździński, Zdzisław Gogola, Kraków 2007.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Szczegóły zob. w zakładce Prawa autorskie i udostępnianie.
