„Nowe” handlowe Sukiennice

Authors

  • Iwona Kawalla-Lulewicz Muzeum Krakowa

Keywords:

Kraków, Rynek Główny, Sukiennice, handel, kupiectwo

Abstract

THE “NEW” COMMERCIAL CLOTH HALL

For centuries, the Cloth Hall had been the most important commercial building in Kraków. The prestige of this place began to decline in the late 18th century, when the best companies in Kraków were moved to large and attractive premises in townhouses around the Main Square. Year by year, the dilapidation of the building progressed. The need to renovate the building was noticed by the authorities of the Free City of Kraków. However, it took several dozen years for bold restauration works, and in some places also reconstruction, to be carried out. Tadeusz Pryliński presented the most interesting idea for restoring the splendour of the Cloth Hall and its proper place in the heart of the city. Thanks to him, the adja- cent ruined Rich Stalls and the accompanying Iron Stalls and Fish Stalls were dismantled. As part of the adaptation works, commercial premises inside and the entrance to the Cloth Hall were rearranged, and the entire building was surrounded by arcades. Jan Matejko himself designed the wooden stalls inside the hall, intended for small trade. Heating and gas lighting were installed for the comfort of both sellers and customers. The official opening of the Cloth Hall took place in 1879. The traditional commercial functions of the build- ing were maintained, but it gained a new, refined architec- tural form. It became the main urban focus of the Main Square and the city’s showcase. Stalls inside the building and shops under the arcades were used as an elegant pas- sageway invoking the then fashionable forms of galleries in Europe, while also constituting the most important late 19th-century commercial complex in Kraków. The Cloth Hall became a kind of luxury department store, set in a building with medieval roots.

Author Biography

  • Iwona Kawalla-Lulewicz, Muzeum Krakowa

    Doktor nauk humanistycznych, muzealnik, adiunkt w Muzeum Krakowa. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się głównie na tematyce handlowej i problematyce oddziaływania transformacji ekonomicznych na życie i warunki egzystencji ludności. Autorka publikacji z zakresu historii społeczno- gospodarczej XIX i XX wieku, m.in. Problem aprowizacji mieszkańców Krakowa w latach gospodarki wojennej i powojennej inflacji (1918–1923), Udział Żydów w handlu Krakowa w latach 1918–1939.

References

Adamczewski Jan, Mała encyklopedia Krakowa, wyd. 1, Kraków 1996.

Broniewski Stanisław, Igraszki z czasem, czyli minione lata na cenzurowanym, Kraków 1970.

Drobner Bolesław, To już tak dawno, w: Kopiec wspomnień, red. Władysław Bodnicki, Kraków 1964.

Dryja Sławomir, Głowa Wojciech, Niewalda Waldemar, Sławiński Stanisław, Sukiennice krakowskie – fazy budowy, „Krzysztofory”, R. 28: 2010.

Dużyk Józef, Sukiennice, Kraków 1952.

Garlicki Stanisław, Sklepy Krakowa na początku XX wieku, Biblioteka Krakowska, nr 149, Kraków 2008.

Homola-Skąpska Irena, Kraków za prezydentury Mikołaja Zyblikiewicza, Kraków 1976.

Jakubowski Krzysztof, Kawa i ciastko o każdej porze. Historia krakowskich kawiarni i cukierni, Warszawa 2012.

Kleczkowski Adam, Karol Freege, w: Polski słownik biograficzny, t. 7, Wrocław 1958.

Komorowski Waldemar, Architektura Rynku Głównego w Krakowie od założenia do dzisiaj, w: Rynek krakowski odkryty na nowo, red. Elżbieta Firlet, Kraków 2014.

Komorowski Waldemar, Sudacka Aldona, Rynek Główny w Krakowie, Wrocław 2008.

Kozioł Andrzej, Krakowianie, Kraków 2002.

Krygowski Władysław, W moim Krakowie nad wczorajszą Wisłą, Kraków 1980.

Książek Mieczysław, Miasta prywatne Nowy Wiśnicz i Kolbuszowa na tle działalności urbanistyczno-architektonicznej Lubomirskich w XVII wieku, Monografie Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki, z. 94, Kraków 1990.

Ludwikowski Leszek, Sukiennice, Warszawa 1978.

Łuszczkiewicz Władysław, Sukiennice krakowskie. Dzieje gmachu i jego obecnej przebudowy, Kraków 1899.

Małecki Jan M., W dobie autonomii galicyjskiej, w: Dzieje Krakowa, t. 3: Kraków w latach 1796‒1918, red. Janina Bieniarzówna, Jan M. Małecki, Józef Mitkowski, Kraków 1985.

Między Hanzą a Lewantem. Kraków europejskim centrum handlu i kupiectwa, red. Stanisław Piwowarski, Kraków 1995−1996.

Omilanowska Małgorzata, Świątynie handlu. Warszawska architektura komercyjna doby wielkomiejskiej, Warszawa 2004.

Pańków Stanisława, Ludwik Edmund Halski, w: Polski słownik biograficzny, t. 9, Wrocław 1961.

Rogóż Jan, Na krakowskim ck bruku, cz. 1, Kraków 2008.

Rożek Michał, Urbs celeberrima. Przewodnik po zabytkach Krakowa, Kraków 2006.

Sudacka Aldona, Sukiennice krakowskie w XIX wieku: bazar czy świątynia sztuki?, „Rocznik Krakowski”, T. 61: 1995.

Sudacka Aldona, Sukiennice – świadek dziejów Krakowa, w: Urbs celeberrima. Księga pamiątkowa na 750-lecie lokacji

Krakowa, red. Andrzej Grzybkowski, Zdzisław Żygulski jun., Teresa Grzybkowska, Kraków 2008.

Szancer Jan Marcin, Curriculum vitae, Warszawa 1969.

Wawel-Louis Józef, Przechadzka kronikarza po Rynku krakowskim, z piętnastu rycinami, Kraków 1984.

Wojczyński Antoni, Żydzi w Polsce w zastosowaniu do obecnego przeistaczania w Krakowie starożytnej budowy Sukiennic na dom czynszowy, Kraków 1871.

Wyrozumski Jerzy, Kraków do schyłku wieków średnich.

Dzieje Krakowa, t. 1, red. Janina Bieniarzówna, Jan M. Małecki, Kraków 1992.

Wysocki Alfred, Sprzed pół wieku, Kraków 1958.

Downloads

Published

2023-09-29

Issue

Section

Articles

How to Cite

Kawalla-Lulewicz, I. (2023) “„Nowe” handlowe Sukiennice”, Rocznik Krakowski, 85, pp. 139–159. Available at: https://journals.akademicka.pl/rocznikkrakowski/article/view/5291 (Accessed: 1 June 2025).