Warianty morfologiczne czasownika "być" w mowie mieszkańców Spisza na podstawie danych korpusowych

Autor

DOI:

https://doi.org/10.12797/LV.15.2020.29.10

Słowa kluczowe:

morfologia, czasownik, gwara, dane korpusowe

Abstrakt

Morphological variants of the verb być ‘to be’ in the speech of the inhabitants of Spisz: based on corpus data

The article discusses the morphological differences in the verb być ‘to be’ in the Spisz dialect. The material has been excerpted from the Spisz Dialect Corpus.
The author presents the characteristic forms, and extracts from them the different types of inflection, while providing the number of occurrences of all of the forms in the corpus. Selected examples are presented in a broader context together with metadata. The author also presents the possibilities opened by the use of an electronic corpus in morphological and sociolinguistic research.
Verbal inflection in the Spisz dialect differs from the standard variety of Polish. Archaic forms such as byłech, jestech are still used in the dialect. Analytic variants such as ja był, my są are restricted to older respondents. Compositions such as w sklepie.m był or ja jech był are also characteristic for the older generation. Short variants like bem, bes are used in the future tense. The occurrence of the ending -me or -my in the first person plural is geographically limited.

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Ananiewa N., 1995, Fleksja czasownika w gwarze wsi Maćkowce i Szaróweczka na Podolu, „Studia nad Polszczyzną Kresową”, t. 8, s. 51–61.

APGS: Z. Sobierajski, Atlas polskich gwar spiskich na terenie Polski i Czechosłowacji, t. I–IV, Warszawa 1966–1977.

Cechosz I., 2001, Polska gwara Oleszkowiec na Podolu. Fleksja imienna i werbalna, Kraków.

Czarnecka K., 2014, Słowotwórstwo gwar polskich na Ukrainie. Czasownik, Kraków.

Dzięgiel E., 2001, Polska gwara wsi Zielonej na Podolu na tle innych gwar południowokresowych. Fleksja imienna i werbalna, Kraków.

Fadecka A., 2010, Słowotwórstwo czasownika w gwarze, Łódź.

Grochola-Szczepanek H., 2019, Osobliwości czasu przeszłego gwarowego czasownika być na podstawie danych korpusowych, „Jezikoslovni zapiski” 25, nr 2, s. 131–142, https://doi.org/10.3986/JZ.25.2.8.

Grochola-Szczepanek H., Górski R.L., von Waldenfels R., Woźniak M., 2019, Korpus języka mówionego mieszkańców Spisza, „LingVaria” nr 1 (27), s. 165–180, https://doi.org/10.12797/LV.14.2019.27.11.

Karaś H. (red.), 2010, Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe, [on-line:] http://www.dialektologia.uw.edu.pl/index.php.

Klemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyk S., 1955, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa.

Korpus Spiski: H. Grochola-Szczepanek, R.L. Górski, R. von Waldenfels, M. Woźniak, Język mieszkańców Spisza. Korpus tekstów i nagrań gwarowych, [on-line:] https://www.spisz.ijp.pan.pl.

Kucała M., 1951, Wzmacnianie ruchomej końcówki czasu przeszłego (wtedymem poszedł, kupiłagek soli), „Język Polski” XXXI, s. 125–127.

Laskowski R., 1998, Czasownik, [w:] R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, wyd. 2 zm., Warszawa, s. 225–269.

MAGP: Mały atlas gwar polskich, oprac. Pracownia Dialektologiczna (od t. IV Pracownia Atlasu i Słownika Gwar Polskich) Zakładu Językoznawstwa PAN w Krakowie, t. I–II pod kierunkiem K. Nitscha, t. III–XIII pod kierunkiem M. Karasia, Wrocław – Kraków 1957–1970.

Małecki M., 1928, Spiskie -ch, [w:] Symbolae grammaticae in honorem Ioannis Rozwadowski, t. 2, Cracoviae, s. 443–449.

Mańczak W., 1975, Polska fonetyka i morfologia historyczna, wyd. 2, Warszawa.

Narodowy Korpus Języka Polskiego, praca zbiorowa, red. A. Przepiórkowski, M. Bańko, R.L. Górski, B. Lewandowska-Tomaszczyk, Warszawa 2012.

NKJP: Narodowy Korpus Języka Polskiego, [on-line:] https://nkjp.pl.

Pospiszylowa A., 1999, Osobliwości w odmianie czasownika być w gwarze istebniańskiej, „Slavia Occidentalis” 56, s. 77–82.

Rzetelska-Feleszko E., 1967, Z problematyki czasowników zwrotnych, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” VII, s. 157–167.

SGP: Słownik gwar polskich, red. M. Karaś (Źródła, t. 1), J. Reichan (t. 2–9, z. 2), S. Urbańczyk (t. 2–5), J. Okoniowa (t. 6–9, z. 2), B. Grabka (t. 7–9, z. 2), R. Kucharzyk (t. 9, z. 2–t. 10, z. 2), t. 1–3: Wrocław – Warszawa – Kraków 1977–1991, t. 4–10: Kraków 1992–2019.

Pobrania

Opublikowane

2020-05-16

Jak cytować

Grochola-Szczepanek, H. (2020) „Warianty morfologiczne czasownika «być» w mowie mieszkańców Spisza na podstawie danych korpusowych”, LingVaria, 15(1(29), s. 147–162. doi: 10.12797/LV.15.2020.29.10.

Numer

Dział

Dialektologia