Na Nowy Rok przybywa dnia na kurzy krok, a na Trzy Króle na owczy skok
Nazwy miar wydłużającego się dnia utrwalone w przysłowiach polskich
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.19.2024.38.17Słowa kluczowe:
przysłowie kalendarzowe, nazwy miar czasu, gwary polskie, język polskiAbstrakt
NAMES OF MEASURES OF THE LENGTHENING DAY RECORDED IN POLISH PROVERBS
The article concerns the characteristic names of time measures that appear in the proverb calendar in Polish and other languages. These include: barani/kurzy owczy/wilczy/zajęczy skok; kurzy krok; kurze postąpienie/stąpienie; kurza stopa/stopka; kura pianie zapianie oraz wołowe wyleżenie/zależenie. These measures refer to the slightly lengthening day after the winter solstice (22 December). They indicate fairly short stretches of time, between a few and several minutes, which are almost imperceptible to the average person. These names are motivated by observations of the behaviour of farmed and wild animals. The most common of these references to the hen (Polish: kura or kur) have roots in ancient beliefs.
Pobrania
Bibliografia
Buttler D., 1989, Dlaczego zanikają przysłowia w dwudziestowiecznej polszczyźnie?, „Poradnik Językowy” nr 5, s. 332–337.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bystroń J.S., 1933, Przysłowia polskie, Kraków.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Chlebda W., 2001, Frazeologia polska minionego wieku, [w:] S. Dubisz, S. Gajda (red.), Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju, Warszawa, s. 155–165.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dz.U. 2005 Nr 17, poz. 141 – Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Łepkowski J., 1866, Przegląd krakowskich tradycyj, legend, nabożeństw, zwyczajów, przysłów i właściwości, Kraków.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Miodek J., 1985, Frazeologia polska – tradycja a współczesność, „Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Wydział Filologiczno-Filozoficzny” nr 102, s. 61–63 [wyd. 1987].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Ogrodowska B., 2001, Zwyczaje, obrzędy i tradycje w Polsce. Mały słownik, wyd. 2, Warszawa.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Ogrodowska B., 2012, Polskie obrzędy i zwyczaje doroczne, wyd. 6, Warszawa.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Popławski E., 2022, Przysłowia związane z Nowym Rokiem / nowym rokiem w polszczyźnie, [w:] A. Gondek, A. Jurasz, P. Staniewski, J. Szczęk (red.), Aktuelle Trends in der phraseologischen und parömiologischen Forschung weltweit, t. I, Hamburg, s. 123–141.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Popławski E., 2023, Koło Trzech Króli każdy się w kożuch tuli. Przysłowia związane ze świętem Objawienia Pańskiego w polszczyźnie, „Polonica” XLIII, s. 169–191, https://doi.org/10.17651/POLON.43.9.
DOI: https://doi.org/10.17651/POLON.43.9
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
SJPD: W. Doroszewski (red.), Słownik języka polskiego, t. I–XI, Warszawa 1958–1969, [on-line:] https://doroszewski.pwn.pl.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
USJP: S. Dubisz (red.), Uniwersalny słownik języka polskiego, t. I–IV, Warszawa 2003.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
