Nierząd i inne „grzechy ohydne” w tłumaczeniach Biblii: eufemizacje i retusze w Mt 5,32, Mt 9,19 i Kpł 20,10-21

Authors

  • Jerzy Brzozowski Uniwersytet Jagielloński

DOI:

https://doi.org/10.12797/MOaP.26.2020.48.02

Keywords:

Bible translation, fornication, porneia, euphemisms

Abstract

Fornication and Other “Awful Sins” in the Bible Translations. Euphemisms and Alterations on Matt 5:32, 9:19 and Lev 20:10-21

The paper shows confusion of theologians – both catholic and protestant – in all Polish and many other translations of fragments related to sexual relations, especially these contacts which were recognised uniquely as a cause of divorce. The considered translations tend to use archaic, euphemistic or imprecise vocabulary in the main text, adding often confusing and linguistically unacceptable footnotes. On the contrary, the analysed Italian and French translations are clear and intelligible. The Author shows, nevertheless, that the existing translations – not only in Polish, but also in Italian and French – of the Greek word porneia used in the Gospels are incoherent with those in the Old Testament, which is unacceptable. The Author also claims, on the basis of analysed texts, that even the best footnotes cannot replace a clear and intelligible translation in the main text.

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

References

I. Przekłady Biblii
View in Google Scholar

A. Katolickie
View in Google Scholar

Biblia Jerozolimska dla wszystkich (2001), słowo wstępne ks. Zbigniew Kiernikowski, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa.
View in Google Scholar

Biblia Sacra Iuxta Vulgatam Clementinam. Nova editio (1982), Biblioteca de Autores Cristianos, Madrid.
View in Google Scholar

La Bible de Jérusalem (1973, 1998), Éditions du Cerf, Paris.
View in Google Scholar

La Bible. Traduction Officielle Liturgique (2014), AELF-Éditions MAME, [online] https://www.aelf.org/bible.
View in Google Scholar

La Sacra Bibbia (1971, 1974), Testo a cura della Conferenza Episcopale Italiana, Roma, [online] http://www.bibbia.net/.
View in Google Scholar

La Sacra Bibbia (2008), Testo a cura della Conferenza Episcopale Italiana, Roma, [online] http://www.bibbia.net/.
View in Google Scholar

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie polskim W.O. Jakuba Wujka S.J. (1599, 1962), tekst poprawili i krótkim komentarzem opatrzyli ks. Stanisław Styś S.J. oraz ks. Władysław Lohn S.J. Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Kraków. (BJW)
View in Google Scholar

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, opracował zespół biblistów polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich (1965, 1971, 1980, 1999), Wydawnictwo Pallottinum, Poznań–Warszawa, [online] https://biblia.deon.pl/.
View in Google Scholar

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych ze wstępami i komentarzami (1975), Księgarnia św. Wojciecha, Poznań.
View in Google Scholar

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem (2008), Edycja Świętego Pawła, Częstochowa.
View in Google Scholar

B. Protestanckie
View in Google Scholar

Biblia święta, tho iest, Księgi Starego y Nowego Zakonu, właśnie z Żydowskiego Greckiego y Łacińskiego, nowo na Polski ięzyk, z pilnością y wiernie wyłożone (1563), tzw. Biblia Brzeska, Brześć Litewski, [online] http://biblia-online.pl/Biblia/Brzeska.
View in Google Scholar

Biblia Święta to jest Księgi Starego y Nowego Przymierza z Żydowskiego y Greckiego Języka na Polski pilnie y wiernie przetłumaczone (1632), tzw. Biblia Gdańska, [online] http://biblia-online.pl/Biblia/Gdanska/.
View in Google Scholar

Biblia to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Nowy Przekład (1975), tzw. Biblia Warszawska, Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne, Warszawa, [online] http://biblia-online.pl/.
View in Google Scholar

Le Nouveau Testament de Notre Seigneur et Sauveur Jésus Christ avec les Psaumes (2007), The Gideons International et Société Biblique de Géneve.
View in Google Scholar

Nowa Biblia Gdańska (2012), Szaron, Ustroń.
View in Google Scholar

Nowy Testament. Przekład Odzyskiwania (2017), Living Stream Ministry, Anaheim.
View in Google Scholar

Nowy Testament i Psalmy. Nowy Przekład (1994), The Gideons International, Towarzystwo Biblijne w Polsce.
View in Google Scholar

Pismo Święte. Nowy Testament z księgami Psalmów i Przysłów (Uwspółcześniona Biblia Gdańska) (2009, 2013), Fundacja Wrota Nadziei, Toruń.
View in Google Scholar

II. Bibliografia krytyczna
View in Google Scholar

Berman, A. (1985), „La traduction et la lettre ou l’auberge du lointain”, [w:] idem, Les tours de Babel, Trans-Europ Repress, Paris.
View in Google Scholar

Brzozowski, J. (2011), Stanąć po stronie tłumacza, Wydawnictwo UJ, Kraków.
View in Google Scholar

Chevalier, J-C., Delport, M.-F. (1995), L’horlogerie de Saint Jérôme, L’Harmattan, Paris.
View in Google Scholar

Dąbrowska, A. (1993/2006), Eufemizmy współczesnego języka polskiego, Leksem, Łask.
View in Google Scholar

Dąbrowska, A. (1998, 2006/2019), Słownik eufemizmów polskich, czyli w rzeczy mocno, w sposobie łagodnie, PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Gadamer, H.-G. (2003), Język i rozumienie, wybór, przekład i posłowie Piotr Dehnel, Beata Sierocka, Aletheia, Warszawa.
View in Google Scholar

Gorzkowski, A. (2020), „Marzenia biblisty”, Znak. 777.
View in Google Scholar

La traduction juridique. Points de vue didactiques et linguistiques (2012), Mariette Meunier et al., dir. Publications du CEL, Lyon.
View in Google Scholar

Majewski, M. (2013), Jak przekłady zmieniają Biblię, Orygenes, Kraków.
View in Google Scholar

Piela, M. (2016), „Pierwsze wydanie Biblii Tysiąclecia w porównaniu z wydaniami późniejszymi”, [w:] Biblia Tysiąclecia jako wyzwanie. Język – kultura – duchowość, Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów.
View in Google Scholar

Steiner, G. (1975/2000), Po wieży Babel. Problemy języka i przekładu (tłum. Olga Klubińska, Wojciech Klubiński), Universitas, Kraków.
View in Google Scholar

Venuti, L. (1995, 2008), The Translator’s Invisibility. A History of Translation, Routledge, London–New York, https://doi.org/10.4324/9780203360064.
View in Google Scholar

Wojciechowski, M. (2016), „Słabe punkty polskiego tłumaczenia Ewangelii w Biblii Tysiąclecia”, Biblica et Patristica Thoruniensia. 9(4), https://doi.org/10.12775/BPTh.2016.039.
View in Google Scholar

III. Słowniki i encyklopedie
View in Google Scholar

Mała encyklopedia prawa (1980), Zygmunt Rybicki, red. PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Słownik języka polskiego (1983), Mieczysław Szymczak, red. PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Downloads

Published

2020-06-15

How to Cite

Brzozowski, J. (2020). Nierząd i inne „grzechy ohydne” w tłumaczeniach Biblii: eufemizacje i retusze w Mt 5,32, Mt 9,19 i Kpł 20,10-21. Między Oryginałem a Przekładem, 26(2/48), 27–42. https://doi.org/10.12797/MOaP.26.2020.48.02