Przekład komentarza biblijnego jako ciąg decyzyjny tłumaczenia funkcjonalnego – studium przypadku
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.26.2020.48.03Keywords:
biblical commentary, Millenium Bible, translation as a decision-making process, C. Nord, J. Levý, scientific translationAbstract
The Functional Translation of Biblical Commentaries as a Decision- Making Process – a Case Study
The article is a case study exploring the translation of one biblical commentary representing a specific type of texts from the threefold perspective of a translator, translation theorist and translation trainer. The Author utilizes a concept of the functional translation by C. Nord, an idea of the translation as a decision-making process by J. Levý, and principles of the translation of scientific texts by Z. Kozłowska. Selected aspects of translating of a contemporary English commentary on the Gospel of Luke into Polish are investigated, including the following decision-making levels: selection of an appropriate Polish translation of the Bible, necessary adjustments of the chosen biblical translation, decisions related to intertextuality of the Bible, lexical choices. Problems concerning other functions of the source text, apart from its exegetical function, are also discussed as well as solutions concerning quotations, references and the paratext. Furthermore, information on bibliographic sources useful for translators of biblical and patristic texts was presented.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Tekst źródłowy
View in Google Scholar
Gadenz, P. T. (2018), The Gospel of Luke, Baker Academic, Grand Rapids, MI.
View in Google Scholar
Polskie przekłady Biblii
View in Google Scholar
Biblia Lubelska (1991), Wydawnictwo KUL, Lublin.
View in Google Scholar
New American Bible Revised Edition (2010), Catholic World Press, Washington DC.
View in Google Scholar
Nowy Testament. Przekład na Wielki Jubileusz Roku 2000 (2002), tłum. Remigiusz Popowski, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa.
View in Google Scholar
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych ze wstępami i komentarzami (2007), Księgarnia św. Wojciecha, Poznań.
View in Google Scholar
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia rodzinna (2014), tłum. Kazimierz Romaniuk, WAM, Kraków.
View in Google Scholar
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. BT (2014), wydanie 5, Pallottinum, Poznań–Warszawa.
View in Google Scholar
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem (2008), Edycja Świętego Pawła, Częstochowa.
View in Google Scholar
Septuaginta (2017), tłum. Remigiusz Popowski, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa.
View in Google Scholar
Pozostała bibliografia
View in Google Scholar
Adamowicz-Pośpiech, A. (2012), „Intertekstualność jako dominanta przekładu”, Między Oryginałem a Przekładem. 18: 163-180.
View in Google Scholar
Ames, Ch. C. (2013), Inkwizycja i bracia św. Dominika. Słuszne prześladowanie (tłum. Aleksander Gomola), Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze, Poznań.
View in Google Scholar
Augustyn (1986), Objaśnienia Psalmów. Ps 78-102 (tłum. Jan Sulowski), Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa.
View in Google Scholar
Brzozowski, J. (2019), „Poezja i antypoezja. Komentarze do Psalmu 120 a strategia przekładu”, Między Oryginałem a Przekładem. 43: 9-28, https://doi.org/10.12797/MOaP.25.2019.43.01.
DOI: https://doi.org/10.12797/MOaP.25.2019.43.01
View in Google Scholar
Brzozowski, J. (2020), O współczesnym języku polskim w Biblii Paulistów. „Przekleństwo” serii przekładowej, w druku.
View in Google Scholar
Crombie, A. C. (1960), Nauka średniowieczna i początki nauki nowożytnej (tłum. Stanisław Łypacewicz), t. 1, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
View in Google Scholar
Eco, U. (2013), Mouse or Rat? Translation as Negotiation, Orion Publishing Group, London.
View in Google Scholar
Eco, U. (2009), Od drzewa do labiryntu. Studia historyczne o znaku i interpretacji (tłum. Grażyna Jurkowlaniec), Aletheia, Warszawa.
View in Google Scholar
Evans, G. R. (2000), „Masters and Disciples. Aspects of Christian Interpretation of the Old Testament in the Eleventh and Twelfth Centuries”, [w:] Magne Sæbø, red. Hebrew Bible / Old Testament. The History of Its Interpretation, Vol. 1: From the Beginnings to the Middle Ages (Until 1300), Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen, 237-260.
View in Google Scholar
Friedenthal, R. (1991), Marcin Luter. Jego życie i czasy (tłum. Czesław Tarnogórski), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
View in Google Scholar
Gould, R. (2014), „The Poetics from Athens to Al-Andalus. Ibn Rushd’s Grounds for Comparison”, Modern Philology. Critical and Historical Studies in Literature, Medieval Through Contemporary. 112(1): 1-24, https://doi.org/10.1086/676464.
DOI: https://doi.org/10.1086/676464
View in Google Scholar
Grochowiak, S. (1978), Wiersze wybrane, Czytelnik, Warszawa.
View in Google Scholar
Hanusiewicz-Lavallee, M. (2009), „Czy był i czym był humanizm chrześcijański w Polsce?”, [w:] Mirosława Hanusiewicz-Lavallee, red. Humanitas i Christianitas w kulturze polskiej, Neriton, Warszawa, 53-85.
View in Google Scholar
Jakobson, R. (2009), „O językoznawczych aspektach przekładu” (tłum. Lucylla Pszczołowska), [w:] Piotr Bukowski, Magda Heydel, red. Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, 43-49.
View in Google Scholar
Kelly, L. G. (2001), „Latin Tradition”, [w:] Mona Baker, red. Routledge Encyclopedia of Translation Studies, Routledge, London–New York, 495-504.
View in Google Scholar
Kozłowska, Z. (2007), O przekładzie tekstu naukowego (na materiale tekstów językoznawczych), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, https://doi.org/10.31338/uw.9788323530794.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323530794
View in Google Scholar
Levý, J. (2009), „Przekład jako proces podejmowania decyzji” (tłum. Monika Adamczyk), [w:] Piotr Bukowski, Magda Heydel, red. Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, 72-85.
View in Google Scholar
Maślanka-Soro, M. (2004), „Poetyka tragizmu w «Boskiej Komedii» Dantego. Tytuł dzieła a pierwiastek tragiczny”, Terminus. 1: 27-41.
View in Google Scholar
Munday, J. (2008), Introducing Translation Studies. Theories and Applications, Routledge, London–New York.
DOI: https://doi.org/10.4324/9780203869734
View in Google Scholar
Nord, Ch. (2005), Text Analysis in Translation. Theory, Methodology, and Didactic Application of a Model for Translation-Oriented Text Analysis (tłum. Christiane Nord, Penelope Sparrow), Rodopi, Amsterdam–New York.
View in Google Scholar
Nord, Ch. (2006), „Translating as a Purposeful Activity. A Prospective Approach”, Teflin Journal. 17(2): 131-143.
View in Google Scholar
Nord, Ch. (2009), „Wprowadzenie do tłumaczenia funkcjonalnego” (tłum. Katarzyna Jaśtal), [w:] Piotr Bukowski, Magda Heydel, red. Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, 175-191.
View in Google Scholar
Nord, Ch. (2016), „Skopos and (Un)Certainty. How Functional Translators Deal with Doubt”, Meta. 61(1): 29-41, https://doi.org/10.7202/1036981ar.
DOI: https://doi.org/10.7202/1036981ar
View in Google Scholar
Nord, Ch. (2018), Translating as a Purposeful Activity, Routledge, London–New York.
View in Google Scholar
Piechnik, I. (2013), „Przekład tekstu naukowego i rola paratekstów”, Między Oryginałem a Przekładem. 21: 109-125, https://doi.org/10.12797/MOaP.19.2013.21.07.
DOI: https://doi.org/10.12797/MOaP.19.2013.21.07
View in Google Scholar
Piotrowska, M. (2007), Proces decyzyjny tłumacza. Podstawy metodologii nauczania przekładu pisemnego, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
View in Google Scholar
Popowski, R. (2004), Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa.
View in Google Scholar
Reiss, K. (2004), „Type, Kind and Individuality of Text. Decision Making in Translation”, [w:] Susan Kitron, red. The Translation Studies Reader, Routledge, London–New York, 160-171.
View in Google Scholar
Reiss, K., H. J. Vermeer (1984), Grundlegung einer allgemeinen Translationstheorie, Niemeyer, Tübingen.
DOI: https://doi.org/10.1515/9783111351919
View in Google Scholar
Simonetti, M. (2000), Między dosłownością a alegorią. Przyczynek do historii egzegezy patrystycznej (tłum. Tomasz Skibiński), WAM, Kraków.
View in Google Scholar
Snell-Hornby, M. (1995), Translation Studies. An Integrated Approach, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam–Philadelphia.
View in Google Scholar
Tabakowska, E. (1999), O przekładzie na przykładzie. Rozprawa tłumacza z „Europą” Normana Daviesa, Znak, Kraków.
View in Google Scholar
Wyznanie Augsburskie. Ks. Marcin Luter: 95 Tez (2014), Augustana, Bielsko-Biała.
View in Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
