Przekład komentarza biblijnego jako ciąg decyzyjny tłumaczenia funkcjonalnego – studium przypadku
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.26.2020.48.03Keywords:
biblical commentary, Millenium Bible, translation as a decision-making process, C. Nord, J. Levý, scientific translationAbstract
The Functional Translation of Biblical Commentaries as a Decision- Making Process – a Case Study
The article is a case study exploring the translation of one biblical commentary representing a specific type of texts from the threefold perspective of a translator, translation theorist and translation trainer. The Author utilizes a concept of the functional translation by C. Nord, an idea of the translation as a decision-making process by J. Levý, and principles of the translation of scientific texts by Z. Kozłowska. Selected aspects of translating of a contemporary English commentary on the Gospel of Luke into Polish are investigated, including the following decision-making levels: selection of an appropriate Polish translation of the Bible, necessary adjustments of the chosen biblical translation, decisions related to intertextuality of the Bible, lexical choices. Problems concerning other functions of the source text, apart from its exegetical function, are also discussed as well as solutions concerning quotations, references and the paratext. Furthermore, information on bibliographic sources useful for translators of biblical and patristic texts was presented.
Downloads
References
Tekst źródłowy
Gadenz, P. T. (2018), The Gospel of Luke, Baker Academic, Grand Rapids, MI.
Polskie przekłady Biblii
Biblia Lubelska (1991), Wydawnictwo KUL, Lublin.
New American Bible Revised Edition (2010), Catholic World Press, Washington DC.
Nowy Testament. Przekład na Wielki Jubileusz Roku 2000 (2002), tłum. Remigiusz Popowski, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych ze wstępami i komentarzami (2007), Księgarnia św. Wojciecha, Poznań.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia rodzinna (2014), tłum. Kazimierz Romaniuk, WAM, Kraków.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. BT (2014), wydanie 5, Pallottinum, Poznań–Warszawa.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem (2008), Edycja Świętego Pawła, Częstochowa.
Septuaginta (2017), tłum. Remigiusz Popowski, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa.
Pozostała bibliografia
Adamowicz-Pośpiech, A. (2012), „Intertekstualność jako dominanta przekładu”, Między Oryginałem a Przekładem. 18: 163-180.
Ames, Ch. C. (2013), Inkwizycja i bracia św. Dominika. Słuszne prześladowanie (tłum. Aleksander Gomola), Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze, Poznań.
Augustyn (1986), Objaśnienia Psalmów. Ps 78-102 (tłum. Jan Sulowski), Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa.
Brzozowski, J. (2019), „Poezja i antypoezja. Komentarze do Psalmu 120 a strategia przekładu”, Między Oryginałem a Przekładem. 43: 9-28, https://doi.org/10.12797/MOaP.25.2019.43.01. DOI: https://doi.org/10.12797/MOaP.25.2019.43.01
Brzozowski, J. (2020), O współczesnym języku polskim w Biblii Paulistów. „Przekleństwo” serii przekładowej, w druku.
Crombie, A. C. (1960), Nauka średniowieczna i początki nauki nowożytnej (tłum. Stanisław Łypacewicz), t. 1, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
Eco, U. (2013), Mouse or Rat? Translation as Negotiation, Orion Publishing Group, London.
Eco, U. (2009), Od drzewa do labiryntu. Studia historyczne o znaku i interpretacji (tłum. Grażyna Jurkowlaniec), Aletheia, Warszawa.
Evans, G. R. (2000), „Masters and Disciples. Aspects of Christian Interpretation of the Old Testament in the Eleventh and Twelfth Centuries”, [w:] Magne Sæbø, red. Hebrew Bible / Old Testament. The History of Its Interpretation, Vol. 1: From the Beginnings to the Middle Ages (Until 1300), Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen, 237-260.
Friedenthal, R. (1991), Marcin Luter. Jego życie i czasy (tłum. Czesław Tarnogórski), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Gould, R. (2014), „The Poetics from Athens to Al-Andalus. Ibn Rushd’s Grounds for Comparison”, Modern Philology. Critical and Historical Studies in Literature, Medieval Through Contemporary. 112(1): 1-24, https://doi.org/10.1086/676464. DOI: https://doi.org/10.1086/676464
Grochowiak, S. (1978), Wiersze wybrane, Czytelnik, Warszawa.
Hanusiewicz-Lavallee, M. (2009), „Czy był i czym był humanizm chrześcijański w Polsce?”, [w:] Mirosława Hanusiewicz-Lavallee, red. Humanitas i Christianitas w kulturze polskiej, Neriton, Warszawa, 53-85.
Jakobson, R. (2009), „O językoznawczych aspektach przekładu” (tłum. Lucylla Pszczołowska), [w:] Piotr Bukowski, Magda Heydel, red. Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, 43-49.
Kelly, L. G. (2001), „Latin Tradition”, [w:] Mona Baker, red. Routledge Encyclopedia of Translation Studies, Routledge, London–New York, 495-504.
Kozłowska, Z. (2007), O przekładzie tekstu naukowego (na materiale tekstów językoznawczych), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, https://doi.org/10.31338/uw.9788323530794. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323530794
Levý, J. (2009), „Przekład jako proces podejmowania decyzji” (tłum. Monika Adamczyk), [w:] Piotr Bukowski, Magda Heydel, red. Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, 72-85.
Maślanka-Soro, M. (2004), „Poetyka tragizmu w «Boskiej Komedii» Dantego. Tytuł dzieła a pierwiastek tragiczny”, Terminus. 1: 27-41.
Munday, J. (2008), Introducing Translation Studies. Theories and Applications, Routledge, London–New York. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203869734
Nord, Ch. (2005), Text Analysis in Translation. Theory, Methodology, and Didactic Application of a Model for Translation-Oriented Text Analysis (tłum. Christiane Nord, Penelope Sparrow), Rodopi, Amsterdam–New York.
Nord, Ch. (2006), „Translating as a Purposeful Activity. A Prospective Approach”, Teflin Journal. 17(2): 131-143.
Nord, Ch. (2009), „Wprowadzenie do tłumaczenia funkcjonalnego” (tłum. Katarzyna Jaśtal), [w:] Piotr Bukowski, Magda Heydel, red. Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, 175-191.
Nord, Ch. (2016), „Skopos and (Un)Certainty. How Functional Translators Deal with Doubt”, Meta. 61(1): 29-41, https://doi.org/10.7202/1036981ar. DOI: https://doi.org/10.7202/1036981ar
Nord, Ch. (2018), Translating as a Purposeful Activity, Routledge, London–New York.
Piechnik, I. (2013), „Przekład tekstu naukowego i rola paratekstów”, Między Oryginałem a Przekładem. 21: 109-125, https://doi.org/10.12797/MOaP.19.2013.21.07. DOI: https://doi.org/10.12797/MOaP.19.2013.21.07
Piotrowska, M. (2007), Proces decyzyjny tłumacza. Podstawy metodologii nauczania przekładu pisemnego, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
Popowski, R. (2004), Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa.
Reiss, K. (2004), „Type, Kind and Individuality of Text. Decision Making in Translation”, [w:] Susan Kitron, red. The Translation Studies Reader, Routledge, London–New York, 160-171.
Reiss, K., H. J. Vermeer (1984), Grundlegung einer allgemeinen Translationstheorie, Niemeyer, Tübingen. DOI: https://doi.org/10.1515/9783111351919
Simonetti, M. (2000), Między dosłownością a alegorią. Przyczynek do historii egzegezy patrystycznej (tłum. Tomasz Skibiński), WAM, Kraków.
Snell-Hornby, M. (1995), Translation Studies. An Integrated Approach, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam–Philadelphia.
Tabakowska, E. (1999), O przekładzie na przykładzie. Rozprawa tłumacza z „Europą” Normana Daviesa, Znak, Kraków.
Wyznanie Augsburskie. Ks. Marcin Luter: 95 Tez (2014), Augustana, Bielsko-Biała.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
