Konstanty Majeranowski (1787–1851) jako wydawca i literat
DOI:
https://doi.org/10.12797/RK.2024.90.05Słowa kluczowe:
Wolne Miasto Kraków, Konstanty Majeranowski, wydawca, literat, czasopismaAbstrakt
Konstanty Majeranowski był znaną postacią w czasach Wolnego Miasta Krakowa (1815–1846) – autorem oryginalnych sztuk teatralnych na potrzeby krakowskiego teatru, a także przeróbek i tłumaczeń z francuskiego i niemieckiego. Zasłynął jako wydawca i redaktor „Pszczółki Krakowskiej” (1819–1821), a także kilkunastu innych periodyków, które nie przetrwały zbyt długo na rynku wydawniczym. Był znanym literatem, krytykiem teatralnym, tworzył też falsyfikaty literackie wysławiające świetność dawnego mieszczaństwa krakowskiego. W latach 1836–1848 pełnił funkcję asesora cenzury odznaczającego się surowością.
Bibliografia
Anczyc Władysław Ludwik, Życie i pisma, oprac. Marian Szyjkowski, Kraków 1909, t. 1.
Barycz Henryk, Wśród gawędziarzy, pamiętnikarzy i uczonych galicyjskich. Studia i sylwety z życia umysłowego Galicji w XIX w., t. 1, Kraków 1983.
Bąkowski Klemens, Dziennikarstwo krakowskie do roku 1848, „Rocznik Krakowski”, T. 8: 1906.
Bibliografia literatury polskiej, „Nowy Korbut”, t. 5, Oświecenie, oprac. Elżbieta Aleksandrowska i zespół, Warszawa 1967.
Bieniarzówna Janina, Z dziejów liberalnego i konspiracyjnego Krakowa (1833–1848), Biblioteka Krakowska, nr 106, Kraków 1948.
Bieńkowski Wiesław, Jan Maj – założyciel i pierwszy redaktor „Gazety Krakowskiej” w latach 1796–1831, „Prasa Współczesna i Dawna”, 1959, nr 1–2.
Bujak Jan, Informacja o książce i prasie w tygodnikach galicyjskich 1772–1900, Kraków 1989.
Bujak Jan, Pilichowska Bogdana, Lajkonik – dzieje i przemiany krakowskiego zwyczaju ludowego, „Prace Etnograficzne”, T. 21: 1986.
Cichoń Paweł, Dyrekcja Policji Wolnego Miasta Krakowa. Studium historyczno-prawne 1827–1846, Kraków 2014.
Czasopisma polskie, w: Encyklopedia powszechna, t. 6, wyd. Samuel Orgelbrand, Warszawa 1861.
Danowska Ewa, Święcone u Chroberskiego, czyli długi żywot fałszerstwa, „Kraków. Miesięcznik Społeczno-Kulturalny”, 2015, nr 4.
Danowska Ewa, Konstanty Majeranowski – najsłynniejszy cenzor Wolnego Miasta Krakowa, w: Piętno władzy. Studia nad cenzurą i zakresem wolności słowa, red. Wanda Ciszewska-Pawłowska, Barbara Centek, Toruń 2020.
Demel Juliusz, Stosunki gospodarcze i społeczne Krakowa, Wrocław 1958.
Dubiecki Marian, Towarzystwo strzeleckie krakowskie. Monografia historyczna, Kraków 1902.
Dziennikarstwo polskie, w: Wielka Encyklopedia Powszechna Ilustrowana, Warszawa 1896, t. 18.
Dziki Sylwester, Czasopiśmiennictwo Rzeczypospolitej Krakowskiej (1815–1846), „Zeszyty Prasoznawcze”, R. 55: 2012, nr 4.
Estreicher Karol, Rys ogólny piśmiennictwa dramatycznego polskiego, „Dziennik Literacki”, 1846, nr 20.
Franke Jerzy, Polska prasa kobieca w latach 1820–1918. W kręgu ofiary i poświęcenia, Warszawa 1999.
Gawełek Franciszek, Boże Ciało w Krakowie i Konik zwierzyniecki. Ze studiów nad zabawami ludowymi, w: Konik zwierzyniecki, wianki i sobótki. Wybór pism, wstęp i aneks Franciszek Ziejka, Kraków 2010.
Girtler Kazimierz, Opowiadania. Pamiętniki z lat 1832–1857, t. 2, przedmowa i wybór tekstu Zbigniew Jabłoński, oprac. i przypisy Zbigniew Jabłoński, Jan Staszel, Kraków 1971.
Gordziałkowski Jan, Dzieje Komitetu Kopca Kościuszki (1820–1994), w: Kościuszce w hołdzie, Biblioteka Krakowska, nr 133, Kraków 1994.
Grabowski Ambroży, Literatura romantyczna w Krakowie (1827–1863). Zarys monograficzny, Kraków 2013.
Grabowski Ambroży, Wspomnienia, t. 2., wyd. Stanisław Estreicher, Biblioteka Krakowska, nr 41, Kraków 1909.
Gutkowski Tadeusz, Cenzura w Wolnem Mieście Krakowie 1832–1846, Biblioteka Krakowska, nr 49, Kraków 1914.
Homola Irena, Prasa galicyjska w latach 1831–1864, w: Prasa polska w latach 1661–1864, wyd. Jerzy Łojek, Warszawa 1976.
Jabłoński Zbigniew, Majeranowski Konstanty, w: Polski słownik biograficzny, t. 19, Wrocław 1974.
Jagoda Zenon, O literaturze i życiu literackim Wolnego Miasta Krakowa (1816–1846), Kraków 1971.
Jagoda Zenon, Życie literackie Rzeczypospolitej Krakowskiej, „Nauka dla Wszystkich”, Kraków 1969, nr 88.
Jarowiecki Jerzy, Prasa w Krakowie: tradycja i współczesność (część pierwsza do roku 1918), „Rocznik Historii Prasy Polskiej”, T. 6: 2003, z. 1.
Jarowiecki Jerzy, Studia nad prasą polską XIX i XX wieku, Kraków 2006, t. 2.
Jarowiecki Jerzy, Kolasa Władysław Marek, Najważniejsze polskie gazety do wybuchu pierwszej wojny światowej w kontekście zabezpieczenia ich dla potomnych, w: Gazety: zasoby opracowanie, digitalizacja, promocja, red. Andrzej Jazdon, Aldona Chachlikowska, Poznań 2006.
Kempa Andrzej, Programy redakcyjne i dążności polskiej prasy literackiej w I ćwierćwieczu XIX wieku, „Prace Polonistyczne”, seria 27, 1971.
Krakowskie miscellanea kulturalno-obyczajowe z listów Stanisława Wodzickiego (1818–1824), oprac. Renata Żurkowa, „Rocznik Biblioteki PAN w Krakowie”, R. 7–8: 1961–1962.
Kraushar Aleksander, Senator Nowosilcow i cenzura za Królestwa Kongresowego (1819–1829), Kraków 1911.
Krotos Wanda, Inspiratorska rola pism krakowskich z lat 1795–1830 w zakresie publikowania wydawnictw samoistnych, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie”, T. 194: 1998, Prace Bibliotekoznawcze, nr 9.
Krzyżanowski Julian, Historia literatury polskiej, Warszawa 1964.
Leżańska Krystyna, Początki działalności dziennikarskiej Hilarego Meciszewskiego, „Rocznik Biblioteki PAN w Krakowie”, T. 22: 1976.
Literatura krajowa w dobie romantyzmu, t. 1, red. Maria Janion, Bogdan Zakrzewski, Maria Dernałowicz, Kraków 1975.
Łętowski Ludwik, Wspomnienia pamiętnikarskie, wstęp i przypisy Henryk Barycz, Wrocław 1952.
[Majeranowski Konstanty], Konik, „Pszczółka Krakowska”, R. 2: 1820.
[Majeranowski Konstanty], Wiadomość historyczna o pismach periodycznych w Polsce, „Flora Polska”, 1825, t. 5.
[Majeranowski Konstanty], Wiadomość historyczno-krytyczna o pismach periodycznych w Polsce od najdawniejszych czasów aż do roku 1826 alfabetycznie zebrana, „Flora Polska, czyli Rozrywki Przyjemne i Pożyteczne”, 1826, t. 5.
Misiowa Alina, Z dziejów krakowskiego czasopiśmiennictwa literackiego w latach 1832–1846, w: Książki, czasopisma, biblioteki Krakowa i Lwowa, red. Jerzy Jarowiecki, Kraków 1993.
Nowaczyński Adolf, Premiera sprzed lat stu, „Wiadomości Literackie”, 1935, nr 10.
Pilichowska Bogdana, Trwałość mitów i przekłamań w publicystyce na temat genezy wybranych krakowskich zwyczajów, w: Przed 100 laty i dzisiaj. Ludoznawstwo i etnografia między Wiedniem, Lwowem, Krakowem a Pragą. Materiały z sesji naukowej towarzyszącej LXXIV Walnemu Zgromadzeniu Delegatów PTL, Kraków, wrzesień 1998, Kraków 1999.
Romankówna Mieczysława, „Pszczółka Krakowska” (1819–1822), Biblioteka Krakowska, nr 101, Kraków 1939.
Rożek Michał, Kopiec Kościuszki w Krakowie, Kraków 1981.
Sinko Tadeusz, Sto dwadzieścia lat literatury krakowskiej, w: Kraków w XIX wieku, t. 2, Biblioteka Krakowska, nr 76, Kraków 1932.
Sokół Zofia, Kobiece czasopisma Krakowa i Lwowa w XIX wieku, w: Książki, czasopisma, biblioteki XIX i XX wieku, red. Jerzy Jarowiecki, Kraków 1993.
Sosnowski Kazimierz, Poezya krakowska z czasów Wolnego Miasta, Biblioteka Krakowska, nr 20, Kraków 1901.
Stattler Wojciech Korneli, Przypomnienie starych znajomości. Na pamiątkę Klementynie z Zerbonich Stattler, „Kłosy”, 1873, nr 431.
Sudolski Zbigniew, Czasopiśmiennictwo w Galicji i Krakowie do Wiosny Ludów, w: Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831–1863, t. 1, Kraków 1975.
Tazbir Janusz, Od Haura do Izaury. Szkice o literaturze, Warszawa 1989.
Tazbir Janusz, Od Sasa do Lasa, Warszawa 2011.
Tazbir Janusz, Z dziejów fałszerstw historycznych w Polsce w pierwszej połowie XIX wieku, „Przegląd Historyczny”, 1966, t. 57.
Tokarska Anna, Książki, ludzie, idee. Kontakty kulturalne Górnego Śląska z Krakowem w dobie niewoli narodowej, Katowice 2003.
Tyrowicz Marian, Czynniki kalkulacyjne prasy polskiej w kraju 1772–1850, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, 1981, nr 1.
Tyrowicz Marian, Gieszkowski Stanisław, w: Polski słownik biograficzny, t. 7, Kraków 1948–1958.
Tyrowicz Marian, Organizacja redakcji w prasie i czasopiśmiennictwie polskim w I połowie XIX w., „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego”, R. 7: 1968, z. 2.
Tyrowicz Marian, Prasa Galicji i Rzeczypospolitej Krakowskiej 1772–1850. Studia porównawcze, Kraków 1979.
Tyrowicz Marian, Prasa krakowska w dziejach polskiego dziennikarstwa, „Zeszyty Prasoznawcze”, 1968, nr 1.
Tyrowicz Marian, Zagadnienie elementów treściowych i układu redakcyjnego w czasopiśmiennictwie galicyjskim i krakowskim 1772–1831, „Prasa Współczesna i Dawna”, 1958, z. 1.
Wóycicki Kazimierz Władysław, Wycieczka do Krakowa w maju (2–14) 1858 roku, w: Pisma zebrane, t. 1, wyd. Jozefat Ohryzko, Petersburg 1859.
Zaleska Zofia, Czasopisma kobiece w Polsce. Materiały do historii czasopism. Rok 1818–1937, Warszawa 1938.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Szczegóły zob. w zakładce Prawa autorskie i udostępnianie.
