Usuwanie komunistycznych patronów ulic

Pierwsza fala dekomunizacji ulic w Krakowie

Authors

DOI:

https://doi.org/10.32030/KRZY.2022.05

Keywords:

decommunization of public space, changes of street names, Special Committee on Monuments, Plaques and Names of Streets, Squares and Bridges in Kraków, Kraków City Council of the rst term of office (1990–1994), resolution, street names named after historical gures

Abstract

THE REMOVAL OF COMMUNIST STREET NAMES. THE FIRST WAVE OF THE DECOMMUNIZATION OF KRAKÓW’S STREETS

The paper describes the process of the decommunization of Kraków’s public space carried out by the Kraków City Council of the first term of office (1990–1994). The councillors reinstated the original, prewar names of several dozen streets and removed over a hundred names glorifying persons, events and dates which had been significant for Communism and had been introduced into the city’s public space in the era of the Polish People’s Republic by Communist party-controlled local authorities. Despite the fact that the major initiators of these changes – city councillors, as well as other members of the Special Committee on Monuments, Plaques and Names of Streets, Squares and Bridges in Kraków, which had been established by the Kraków City Council on 6 July 1990 by passing resolution No. III/22/90 and operated until 31 December 1990 – performed an excellent, solid job, some minor mistakes had not been avoided. Some of these errors have since been corrected, yet others still exist. The article presents the chronology of events, the Committee’s behind-the-scenes activity, the mechanism of open debate with the local community, as well as the dilemmas that the councillors had to confront by selecting specific street names to be removed and proposing new ones to replace them. The results of the Committee’s work can be seen until this day, the street names which were then reinstated are still used by local residents, and the Decommunization Law of 2016 only applied to about 7–10 cases in Kraków, which, given the total number of the city’s street names at the time (ca. 2.4 thousand), clearly demonstrates the massive scale of the work covered by the members of the said Committee and the councillors of the first term of office of Kraków’s reborn local government.

Author Biography

  • Mateusz Drożdż

    MA in Economics, a councillor of Kraków’s District III Prądnik Czerwony.

References

|16 lat odrodzonego samorządu krakowskiego 1990–2006. Oprac. Michał Kozioł. Kraków 2006

Domański Dariusz: Kraków – wspólnota wspólnot. Rozmowa z Kazimierzem Barczykiem, przewodniczącym Rady Miasta I kadencji w latach 1990–1993. W: 16 lat odrodzonego samorządu…, s. 59–63

Inne nazwy wzbudzające kontrowersje [online]. IPN [dostęp 22 listopada 2022]. Dostępny w internecie: https://ipn.gov.pl/pl/glowna/416,Inne-nazwy-wzbudzajace-kontrowersje.html

Kaltenberg-Kwiatkowska Ewa: O oznaczaniu i naznaczaniu przestrzeni miast. „Przegląd Socjologiczny” 2011, t. 60, nr 2–3, s. 135–165

Kozioł Michał, Matoga Barbara: Cztery kadencje odrodzonego samorządu. Wydarzenia I kadencji (1990–1994). W: 16 lat odrodzonego samorządu…, s. 29–37

Kraków. Plan miasta. Oprac. Barbara Krysiak. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera. Warszawa–Wrocław 1990

Lista – ul. Gagarina Jurija [online]. IPN [dostęp 14 września 2022]. Dostępny w internecie: https://ipn.gov.pl/pl/upamietnianie/dekomunizacja/zmiany-nazw-ulic/nazwy-ulic/lista/39997,ul-Gagarina-Jurija.html

Lista – ul. Pionierów [online]. IPN [dostęp 14 września 2022]. Dostępny w internecie: https://ipn.gov.pl/pl/upamietnianie/dekomunizacja/zmiany-nazw-ulic/nazwy-ulic/lista/38514,ul-Pionierow.html

Matoga Barbara: Samorząd w III Rzeczpospolitej. W: 16 lat odrodzonego samorządu…, s. 18–19

Nowak Janusz Tadeusz: Wokół Oleandrów. Kraków 2014

Supranowicz Elżbieta: Nazwy ulic Krakowa. Kraków 1995

Suski Max: Adres polski. Dlaczego Polacy wciąż kłócą się o nazwy ulic?. W: Mask Deirdre: Adresy. Co mówią nam o tożsamości, statusie i władzy. Przeł. Agnieszka Wilga. Kraków 2022, s. 329–341

Prasa

Cegła Elżbieta: Krupska – Na Szaniec, Krasicki – z piedestału. „Gazeta Krakowska” 1991, nr 136, z 15–16 czerwca, s. 11

Grzelak-Hodor Jolanta, Szczepanek Marek: Pożegnanie z Radą. Wszyscy odeszli, wielu może wrócić. „Echo Krakowa” 1994, nr 103, z 30 maja, s. 2

(J.Św.): Aleja Solidarności zastąpiła Lenina. Lech Wałęsa Honorowym Obywatelem Stołecznego-Królewskiego Miasta Krakowa. „Dziennik Polski” 1990, nr 197, z 25–26 sierpnia, s. 1

(J.Św.): 50 do 37 dla Piłsudskiego. „Dziennik Polski” 1990, nr 207, z 6 września, s. 6

(J.Św.): Kim zastąpić Małgorzatę Fornalska? „Orlęta” zostawiono w spokoju. Dwanaście tablic przy placu Wolności. „Dziennik Polski” 1990, nr 206, z 5 września, s. 8

(J.Św.): Nie będzie już ulicy Bitwy pod Lenino. „Dziennik Polski” 1990, nr 210, z 10 września, s. 6

(J.Św.): Jak dzielą się krakowskie ulice. Nie ma amatorów na Ligę Kobiet. Zostawić Lecha, będzie jak znalazł… „Dziennik Polski” 1990, nr 285, z 7 grudnia, s. 7

Kieta Katarzyna: Co robił struś w Nowej Hucie… „Echo Krakowa” 1990, nr 178, z 13 września, s. 5

Kobylarczyk Katarzyna: Nieznany żywot inżyniera. „Dziennik Polski” [online]. 7 lipca 2006 [dostęp 15 maja 2022]. Dostępny w internecie: https://dziennikpolski24.pl/nieznany-zywot-inzyniera/ar/1635574

Kwaśniewski Maciej: Nowe nazwy dla 158 krakowskich ulic. Trybuna Ludu zostaje. „Czas Krakowski” 1991, nr 133, z 12 czerwca, s. 7

Lewiński Jerzy: Sobota radnych. „Gazeta w Krakowie” 1990, nr 99, z 10 września, s. 1

(ml): Kto nie lubi ulicy Combrowej?. „Echo Krakowa” 1990, nr 241, z 12 grudnia, s. 3

Stawiarski Andrzej: Ulice jak ludzie. „Gazeta w Krakowie” 1991, nr 136, z 13 czerwca, s. 2

Tyrański Władysław: Odeszli traktorzyści. „Czas Krakowski” 1991, nr 136, z 15–16 czerwca, s. 9

Downloads

Published

2022-09-29

Issue

Section

Research Papers and Treatises

How to Cite

Usuwanie komunistycznych patronów ulic: Pierwsza fala dekomunizacji ulic w Krakowie. (2022). Krzysztofory: Scientific Bulletin of the Historical Museum of the City of Kraków, 40, 85-102. https://doi.org/10.32030/KRZY.2022.05

Similar Articles

1-10 of 72

You may also start an advanced similarity search for this article.