Czy ulica Dworcowa rzeczywiście była zagrożona dekomunizacją? Druga fala dekomunizacji nazw ulic w Krakowie w latach 2016–2024

Abstrakt

W artykule opisano proces dekomunizacji przestrzeni publicznej Krakowa przeprowadzony przez Radę Miasta Krakowa po 1994 roku. W I kadencji (1990–1994) usunięto około 150 nazw gloryfikujących wydarzenia, daty ważne dla komunizmu i wprowadzone do przestrzeni publicznej w okresie PRL-u przez władze lokalne pochodzące z nadania partyjnego. Mimo pracy Rady Miasta Krakowa w czasie I kadencji radni nadal znajdowali w dokumentach oraz na tabliczkach ulicznych pojedyncze przypadki patronów niegodnych honorów. Część z nich udało się usunąć, ale likwidacji pozostałych sprzeciwiali się mieszkańcy, przepisy lokalne i rady dzielnic. W usunięciu ostatnich postaci sławiących poprzedni ustrój pomogła dopiero ustawa dekomunizacyjna z 2016 roku. W artykule opisano jej postrzeganie, chronologię wydarzeń, działania podejmowane przez władze miasta, rady dzielnic oraz zwykłych mieszkańców i mechanizm konsultacji społecznych, a także zmagania między władzą samorządową a władzą państwową o to, kto jest władny decydować o nazwach ulic. Pojawiają się także dygresje dotyczące popełnionych przez władze błędów, które choć nieliczne i czasem niesprawiedliwe w stosunku do całościowych efektów, to jednak mogą stać się w przyszłości anegdotami o Krakowie z początku XXI wieku. Ostatecznie w opisywanym okresie nadano (!) jedną nazwę sławiącą poprzedni ustrój, usunięto 11, a nie zgodzono się na likwidację trzech, które zostały utrzymane po wyrokach sądów administracyjnych. Tytułowa ulica Dworcowa nigdy nie była brana pod uwagę do zmiany, jednak nieco niespodziewanie stała się symbolem sprzeciwu przeciwko akcji dekomunizacji, sposobu jej przeprowadzenia i niektórych dokonywanych zmian.