Długoszowy żywot biskupa krakowskiego Iwona Odrowąża
DOI:
https://doi.org/10.36123/RK.2022.88.02Keywords:
Bishop of Kraków Iwo Odrowąż, Jan Długosz, history, Kraków, monastery, foundationAbstract
DŁUGOSZ’S BIOGRAPHY OF THE KRAKÓW BISHOP IWO ODROWĄŻ
The present study is a source analysis of the biography of Bishop Iwon Odrowąż in Katalog biskupów krakowskich [“The Catalogue of Kraków Bishops”] by Jan Długosz, in the context of all the information about him contained in Długosz’s Roczniki [Annuals] and Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis. The author attempted to identify the sources of specific information about Iwon’s life and work collected and used in these works. He found out that Długosz used a variety of sources of biographical data concerning Iwon Odrowąż, including his official documents, Rocznik kapituły królewskiej [“The Annual of the Kraków Chapter”], Żywot św. Jacka [“The Life of St. Hyacynht”] by Stanislaw, a Kraków lector, the original source (so called archetype) of the V Katalog biskupów krakowskich [“The Fifth Catalogue of the Kraków Bishops”] by an anonymous author from the circle of Bishop Zbigniew Oleśnicki, a lost Dominican chronicle from the first half of the 13th century, probably written by Marcin [Martin] of Sandomierz, as well as various documents from Małopolska monasteries and other unrecognised medieval records. The author emphasised the significant influence of the archetype of “The Fifth Catalogue of the Kraków Bishops” on Długosz’s biography of Iwon. The author confirmed the reliability of much of the information on the life and work of Bishop Iwon cited by Długosz. Finally, he described the almost exemplary image of Iwon Odrowąż as a bishop of Kraków emerging from Długosz’s works.
References
Annales Camaldulenses ordinis sancti Benedicti, ed. Johannes-Benedictus Mittarelli, Anselmus Costadoni, t. 4, Venetiis 1759.
Antosiewicz Klara, Zakon Ducha Świętego w Polsce średniowiecznej, „Nasza Przeszłość”, 1966, t. 23, https://doi.org/10.52204/np.1966.23.167-198.
Antosiewicz Klara, Zakon kanoników regularnych Ducha Świętego de Saxia w Krakowie, w: Studia z dziejów kościoła św. Krzyża w Krakowie, red. Zdzisław Kliś, [cz. 1], Kraków 1996.
Biblioteka XX Czartoryskich w Krakowie, rkps 1306.
Birkenmajer Aleksander, Vitelo e lo Studio di Padova, w: Omaggio dell’Academia Polacca di Scienze e Lettere all’Università di Padova nel Settimo centenario della sua fondazione, Cracovia 1922.
Borkowska Urszula, Treści ideowe w dziełach Jana Długosza. Kościół i świat poza Kościołem, Lublin 1983.
Bukowski Waldemar, Luborzyca, w: Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. 3, z. 3, Kraków 2000.
Bukowski Waldema, Mogiła, w: Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. 4, z. 4, Kraków 2014.
Clavis scriptorum et operum Medii Aevi Poloniae, oprac. Jerzy Kaliszuk, Aneta Pieniądz, Piotr Węcowski, Krzysztof Skwierczyński, Kraków 2019.
De vita et miraculis sancti Iacchonis (Hyacinthi) ordinis Fratrum Praedicatorum, auctore Stanislao lectore eiusdem ordinis, wyd. Ludwik Ćwikliński, Monumenta Poloniae Historica, t. 4, Lwów 1884.
Dekański Dariusz A., Początki zakonu dominikanów prowincji polsko-czeskiej. Pokolenie św. Jacka w zakonie, Gdańsk 1999.
Dokumenty klasztoru pp. Norbertanek w Imbramowicach (1228–1450), wyd. Zofia Kozłowska-Budkowa, Kraków 1948.
Drelicharz Wojciech, Idea zjednoczenia Królestwa w średniowiecznym dziejopisarstwie polskim, Kraków 2012.
Drelicharz Wojciech, Miejsce Komentarza Jana z Dąbrówki w twórczości historiograficznej w Polsce pierwszych Jagiellonów, w: Komentarz Jana z Dąbrówki do Kroniki biskupa Wincentego, red. Andrzej Dąbrówka, Mikołaj Olszewski, Warszawa 2015.
Excerpta Ioannis Dlugossi e fontibus incertis, wyd. Wojciech Kętrzyński, Monumenta Poloniae Historica, t. 4, Lwów 1884.
Gałuszka Tomasz, Fragment „zaginionej kroniki dominikańskiej” w zbiorach Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Petersburgu, „Studia Źródłoznawcze”, T. 59: 2021, https://doi.org/10.12775/SZ.2021.01.
Gałuszka Tomasz, Zdanek Maciej, „Krakowskie” bulle rekomendacyjne Grzegorza IX a początki dominikanów polskich, „Studia Źródłoznawcze”, T. 44: 2006.
Górski Karol, Ród Odrowążów w wiekach średnich, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego”, T. 8: 1928.
Grodecki Roman, Dzieje klasztoru premonstrateńskiego w Busku w wiekach średnich, Kraków 1913.
Grodecki Roman, Iwo Odrowąż, w: Polski słownik biograficzny, t. 10, Wrocław 1962–1964.
Ioannis Dlugossii Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae, lib. V–VI, ed. Danuta Turkowska, Maria Kowalczyk, Krystyna Pieradzka, Varsaviae 1973.
Jasiński Kazimierz, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań‒Wrocław 2001.
Joannis Długosz […] Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, t. 1‒3, ed. Aleksander Przezdziecki, Cracoviae 1863–1864.
Koczerska Maria, Mentalność Jana Długosza w świetle jego twórczości, „Studia Źródłoznawcze”, T. 15: 1971.
Katalogi biskupów krakowskich, Monumenta Poloniae Historica, Series Nova, t. 10, cz. 2, wyd. Józef Szymański, Warszawa 1974.
Kielar Paweł, Początki zakonu dominikańskiego w Polsce, „Nasza Przeszłość”, 1973, t. 39.
Kiryk Feliks, Urbanizacja Małopolski. Województwo sandomierskie XIII‒XVI wieku, Kielce 1994.
Kodeks dyplomatyczny katedry krakowskiej św. Wacława, wyd. Franciszek Piekosiński, cz. 1, Kraków 1874.
Kodeks dyplomatyczny Małopolski, wyd. Franciszek Piekosiński, t. 2, Kraków 1886.
Kodeks dyplomatyczny Małopolski, wyd. Franciszek Piekosiński, t. 4, Kraków 1905.
Kodeks dyplomatyczny Polski, t. 1, wyd. Leon Rzyszczewski, Antoni Muczkowski, Antoni Zygmunt Helcel, Warszawa 1847.
Kodeks dyplomatyczny Śląska, wyd. Karol Maleczyński, t. 3, Wrocław 1964.
Kowalczyk M., Starania kardynała Zbigniewa Oleśnickiego o kanonizację św. Jacka Odrowąża, w: Dominikanie w środkowej Europie w XIII–XV wieku. Aktywność duszpasterska i kultura intelektualna, red. J. Kłoczowski, J.A. Spież, Poznań 2002.
Kozłowska Zofia, Założenie klasztoru oo. dominikanów w Krakowie, „Rocznik Krakowski”, T. 20: 1926.
Kozłowska-Budkowa Zofia Rezygnacje biskupów krakowskich Wincentego i Iwona, „Nasza Przeszłość”, 1970, t. 33, https://doi.org/10.52204/np.1970.33.35-44.
Kronika wielkopolska, wyd. Brygida Kürbis, Monumenta Poloniae Historica, Series Nova, t. 8, Warszawa 1970.
Lazar Stanisław, Rozwój przestrzenny Sandomierza X‒XIII w., „Roczniki Humanistyczne”, T. 6: 1957, z. 5.
Laberschek Jacek, Gołaczowy, w: Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. 1, z. 4, Wrocław 1986.
Laberschek Jacek, Średniowieczne dzieje nadwarciańskiego Mstowa, Kraków 2014.
Labuda Gerard, O katalogach biskupów krakowskich przed Długoszem, „Studia Źródłoznawcze”, T. 28: 1983.
Labuda Gerard, Zaginiona kronika z pierwszej połowy XIII wieku w Rocznikach Królestwa Polskiego Jana Długosza. Próba rekonstrukcji, Poznań 1983.
Leszczyńska-Skrętowa Zofia, Brzesko–Chebdów, w: Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. 1, z. 2, Wrocław 1985.
Leszczyńska-Skrętowa Zofia, Imbramowice, w: Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. 2, z. 1, Wrocław 1989.
Leszczyńska-Skrętowa Zofia, Jaksice, w: Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. 2, z. 2, Wrocław 1989.
List generała premonstratensów Gerwazego do Iwona Odrowąża z r. 1218, wyd. Stanisław Kutrzeba, „Kwartalnik Historyczny”, 1902, nr 16, z. 3.
Loenertz Raymond-Joseph, „Żywot św. Jacka” autorstwa lektora Stanisława jako źródło historyczne, tłum. Anna Zajchowska, w: Święty Jacek Odrowąż. Studia i źródła. Skarby dominikańskie, red. Maciej Zdanek, Studia i Źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego w Krakowie, t. 2, Kraków 2007.
Maciejewski Jacek, Episkopat polski doby dzielnicowej 1180‒1320, Kraków–Bydgoszcz 2003.
Maciejewski Jacek, Precedencja biskupów polskich w Polsce piastowskiej, „Nasza Przeszłość”, 2003, t. 99.
Mieszkowski Karol, Studia nad dokumentami katedry krakowskiej XIII wieku. Początki kancelarii biskupiej, Wrocław 1974.
Okniński Piotr, Główne etapy formowania się miasta lokacyjnego w Sandomierzu w XIII‒XIV wieku, „Roczniki Historyczne”, R. 82: 2016, https://doi.org/10.12775/RH.2016.03.
Ożóg Krzysztof, Formacja intelektualna biskupów krakowskich w średniowieczu, w: Cracovia, Polonia, Europa. Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane Jerzemu Wyrozumskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej, red. Waldemar Bukowski i in., Kraków 1995.
Paner Anna, Studia czy dyplomacja? Włoska podróż Iwona Odrowąża, w: Władcy, rycerze, mnisi, red. Błażej Śliwiński, Gdańsk 1996.
Potkowski Edward, Metody pracy polskiego intelektualisty: fikcja i historia u Długosza, w: idem, Książka i pismo w średniowieczu. Studia z dziejów kultury piśmiennej i komunikacji społecznej, Pułtusk 2006.
Ptolemaei Lucensis Historia ecclesiastica a nativitate Christi usque ad annum circiter MCCCXII, ed. Ludovicus Antonius Muratorius w: Rerum Italicarum Scriptores, t. 11, Mediolani 1727.
Rajfura Hanna, Katalog arcybiskupów gnieźnieńskich Jana Długosza: studium źródłoznawcze i analiza funkcjonowania późnośredniowiecznej pamięci historycznej, Warszawa 2022 (rozprawa doktorska na Wydziale Nauk o Kulturze i Sztuce Uniwersytetu Warszawskiego).
Rajman Jerzy, Początki opactw norbertańskich w Strahowie i Brzesku, „Nasza Przeszłość”, 1992, t. 78.
Rocznik kapituły krakowskiej, wyd. Zofia Kozłowska-Budkowa, Monumenta Poloniae Historica, Series Nova, t. 5, Warszawa 1978.
Szymański Józef, Katalog Jana Długosza, w: Katalogi biskupów krakowskich, Monumenta Poloniae Historica, Series Nova, t. 10, cz. 2, wyd. Józef Szymański, Warszawa 1974.
Szymański Józef, O recepcji Kroniki Wincentego w środowisku krakowskim w XV wieku, „Studia Źródłoznawcze”, T. 20: 1976.
Szymański Józef, Redakcja V dominikańska, w: Katalogi biskupów krakowskich, Monumenta Poloniae Historica, Series Nova, t. 10, cz. 2, wyd. Józef Szymański, Warszawa 1974.
Semkowicz Władysław, Przyczynki dyplomatyczne z wieków średnich, [Kraków] 1912.
Silnicki Tadeusz, Dzieje Kościoła na Śląsku do końca w. XIV, Warszawa 1953.
Spież Jan Andrzej, Początki dominikanów w Polsce według Liber beneficiorum Jana Długosza na tle najstarszych żywotów św. Dominika, „Roczniki Historyczne”, T. 78: 2012.
Spież Jan Andrzej, Św. Jacek we Friesach, w: Polonia Minor Medii Aevi. Studia ofiarowane Panu Profesorowi Andrzejowi Żakiemu w osiemdziesiątą rocznicę urodzin, red. Zenon Woźniak, Jan Gancarski, Kraków–Krosno 2003.
Starnawska Maria, Między Jerozolimą a Łukowem. Zakony krzyżowe na ziemiach polskich w średniowieczu, Warszawa 1999.
Szczur Stanisław, Kościół krakowski a Stolica Apostolska we wczesnym średniowieczu, „Analecta Cracoviensia”, T. 32: 2000.
Szczur Stanisław, Początki Kościoła w Polsce – wizja Jana Długosza, „Zeszyty Długoszowskie”, 2005, nr 4.
Śliwiński Błażej, Krąg krewniaczy biskupa krakowskiego Iwona Odrowąża, „Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego”, 1984, nr 14: Historia. Tazbirowa Julia, Rola polityczna Iwona Odrowąża, „Przegląd Historyczny”, 1966, t. 57.
Vetera Monumenta Poloniae et Lithuaniae gentiumque finitimarum historiam illustrantia, ed. Augustinus Theiner, t. 1, Romae 1860.
Węcowski Piotr, Początki Polski w pamięci historycznej późnego średniowiecza, Kraków 2014.
Wiśniowski Eugeniusz, Najstarszy dokument benedyktynów sieciechowskich (1252), „Studia Źródłoznawcze”, T. 4: 1959.
Wiśniowski Eugeniusz, Rozwój sieci parafialnej w prepozyturze wiślickiej w średniowieczu, Warszawa 1965.
Zbiór dyplomów klasztoru mogilskiego, wyd. Eugeniusz Janota, Kraków 1867.
Zdanek Maciej, Kultura intelektualna dominikanów krakowskich w średniowieczu, Kraków 2003 (rozprawa doktorska w Instytucie Historii UJ).
Zdanek Maciej, Szkoły i studia dominikanów krakowskich w średniowieczu, Warszawa 2005.
Zdanek Maciej, Rola dokumentu w opisach klasztorów cysterskich w Liber beneficiorum. Przyczynek do archiwalnych kwerend Jana Długosza, w: Klasztory, miasta i zamki w życiu i twórczości Jana Długosza, red. Jerzy Rajman, Dorota Żurek, Kraków 2016.
Zdanek Maciej, „Zaginiona kronika dominikańska” z XIII wieku. Próba nowego spojrzenia, w: Fontes et historia. Prace dedykowane Antoniemu Gąsiorowskiemu, red. Tomasz Jurek, Izabela Skierska, Warszawa–Poznań 2007.
Zeissberg Heinrich, Kleinere Gechichtsquellen Polens im Mittelalter, Wien 1877.
Downloads
Published
Issue
Section
License
See more at Copyright & Licensing tab.
