Dwa nowożytne stropy i ich dekoracje w kamienicy Arcybractwa Miłosierdzia w Krakowie

Authors

DOI:

https://doi.org/10.36123/RK.2023.89.04

Keywords:

krakowskie Arcybractwo Miłosierdzia, strop belkowy z kołtrynami, strop ramowy z obrazami, Tommaso Dolabella

Abstract

TWO MODERN CEILINGS AND THEIR DECORATIONS IN THE TOWNHOUSE OF THE ARCHBROTHERHOOD OF MERCY IN KRAKÓW

The study presents a discussion of the historic elements of the ceiling and decoration of room 007a in the Archbrotherhood of Mercy building at 5 Sienna Street in Kraków. The room has a beamed ceiling, probably constructed during the conversion of the former bourgeois townhouse into the seat of the Archbrotherhood by the Society of Jesus, which took place in 1589–1597. The simple beamed ceiling was then covered with Renaissance wallpaper in the form of ornamental prints washed with watercolours. Around 1692, a painted frieze was created under the ceiling, in addition to ornaments containing four cartouches with quotations from Holy Scripture. Both the cartouches and the ceiling were renovated at the end of the 18th century. At that time, the original sentences were covered up, paper versions were pasted on the cartouche mirrors, and the ornamentation of the painted frieze was renovated. Shortly afterwards, a frame ceiling from the 1st half of the 17th century was installed in this room, decorated with five oil paintings on canvas (four of them are still in place). These paintings, depicting pairs of personifications taken from Cesare Ripa’s Iconologia, are the work of the Venetian Tommaso Dolabella, who may also have designed the architecture of the ceiling. Thus, the four compositions belonging to the five-part frame ceiling have enriched the known oeuvre by the Venetian painter.

Author Biography

  • Paweł Pencakowski, Jan Matejko Academy Of Fine Arts, Department of Conservation and Restoration of Works of Art, Poland

    Dr hab., historyk sztuki, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, profesor Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Jest autorem artykułów i książek dotyczących architektury, rzeźby i malarstwa, głównie małopolskiego, od wieku XIII po XX.

References

Czyżewski Krzysztof J., Wyposażenie pałacu biskupiego w Krakowie w czasach Piotra Gembickiego (około roku 1657), w: Działalność fundacyjna biskupów krakowskich, t. 1, red. Marek Walczak, Kraków 2016.

Dienstl-Dąbrowa Marian, Arcybractwo Miłosierdzia i Komora Potrzebnych w Krakowie, „Kurier Literacko-Naukowy”, 1936 (R. 13), nr 31.

Jelonek-Litewka Krystyna, Historia kamienicy Arcybractwa Miłosierdzia i Banku Pobożnego w Krakowie, „Rocznik Krakowski”, T. 57: 1991.

Krasnowolski Bogusław, Prace konserwatorskie w Krakowie w roku 2014 dofinansowane ze środków Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa, „Rocznik Krakowski”, T. 81: 2015.

Księga pamiątkowa Arcybractwa Miłosierdzia i Banku Pobożnego w Krakowie od r. 1584 do 1884, Kraków 1884.

Kuczman Kazimierz, O wawelskich stropach ramowych, w: Architektura znaczeń. Studia ofiarowane prof. Zbigniewowi Bani w 65. rocznicę urodzin i w 40-lecie pracy dydaktycznej, red. nauk. Anna Sylwia Czyż, Janusz Nowiński, Marta Wiraszka, Warszawa 2011.

Lewicki Jakub, Stropy ramowe w Polsce. Część I, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 1995, t. 40, nr 2.

Lewicki Jakub, Stropy ramowe w Polsce. Część II, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 1995, t. 40, nr 3/4.

Lewicki Jakub, Stropy ramowe warszawskich rezydencji królewskich, „Kronika Zamkowa”, T. 35: 1997.

Pencakowski Paweł, Dekoracja malarska biblioteki klasztoru oo. karmelitów na Piasku w Krakowie. Historia powstania – geneza artystyczna – program, „Rocznik Krakowski”, T. 69: 2003.

Pencakowski Paweł, Skotniczny Ewa, Renesansowa kaplica Grobu Chrystusa w dawnym klasztorze Bożogrobców w Miechowie, „Rocznik Krakowski”, T. 81: 2015.

Renaissance Venice and the North. Crosscurrents in the Time of Bellini, Dürer and Titian, katalog wystawy, ed. Bernard Aikema, Beverly Louise Brown, Venice 1999.

Ripa Cesare, Ikonologia, przekład Ireneusz Kania, Kraków 1998.

Tomkowicz Stanisław, Dom Arcybractwa Miłosierdzia i Banku Pobożnego w Krakowie, „Czas”, 1901 (R. 54), nr 11.

Żmudziński Jerzy, hasła: Fakty i mity; Kalendarium; Malarz królów, oraz Katalog; Malarstwo Tomasza Dolabelli i Spis dzieł Tomasza Dolabelli, w: Dolabella.

Wenecki malarz Wazów, katalog wystawy, red. Magdalena Białonowska, Warszawa 2020.

Opracowania niepublikowane

Cempla Marek, Skamla Jolanta, Wcisło Ewa, „Kamienica nr 5, ul. Sienna w Krakowie”, t. 2, cz. 3: „Badania architektoniczne”, PP PKZ O. w Krakowie, Kraków 1973.

Ignatowicz Józef, „Opracowanie wyników prac odkrywkowo-badawczych pod kątem wykrycia polichromii i tynków zabytkowych wnętrz i elewacji kamienicy i oficyny przy ul. Siennej 5 w Krakowie”, PP PKZ O. w Krakowie, Kraków 1973.

Pencakowski Paweł, „Późnorenesansowy strop w pomieszczeniu na parterze kamienicy Arcybractwa Miłosierdzia przy ul. Siennej 5 w Krakowie. Zagadnienia z zakresu historii sztuki”, Kraków 2014.

Pencakowski Paweł, „Późnorenesansowy sufit w pomieszczeniu na parterze kamienicy Arcybractwa Miłosierdzia przy ul. Siennej 5 w Krakowie. Zagadnienia z zakresu historii sztuki”, Kraków 2014.

Żmudziński Jerzy, „Nowe wiadomości o dekoracji malarskiej Zamku Królewskiego na Wawelu za Zygmunta III Wazy. Prace Jacopo Palmy młodszego i Tomasza Dolabelli”, Kraków 2021.

Downloads

Published

2023-12-09

Issue

Section

Articles

How to Cite

Pencakowski, P. (2023) “Dwa nowożytne stropy i ich dekoracje w kamienicy Arcybractwa Miłosierdzia w Krakowie”, Rocznik Krakowski, 89, pp. 65–82. doi:10.36123/RK.2023.89.04.

Similar Articles

1-10 of 15

You may also start an advanced similarity search for this article.