Transpozycja metryki antycznej w przekładach na język polski – próba klasyfikacji
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.30.2024.66.01Keywords:
antique metrics, transposition, isometric translation, isosyllabic translation, quantityAbstract
TRANSPOSITION OF ANCIENT METRICS IN POLISH TRANSLATIONS – AN ATTEMPT AT CLASSIFICATION
The article discusses the existing ways of translation – transposition of ancient metrics into Polish, along with a proposal for their classification. It addresses the issue of metrical equivalence in a language that does not have a quantity and it shows, how the principles of quantitative metrics can be replaced in translations of poetry. These issues are discussed by several selected examples from epic and lyric, and the types of transposition were defined and characterized.
Downloads
References
Augustyn św. (1999), O muzyce (tłum. Lech Witkowski), RW KUL, Lublin.
Barańczak, S. (1990), „Mały, lecz maksymalistyczny Manifest translatologiczny albo: Tłumaczenie się z tego, że tłumaczy się wiersze również w celu wytłumaczenia innym tłumaczom, iż dla większości tłumaczeń wierszy nie ma wytłumaczenia”, Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja. 3: 7-66.
Boeten, J. (2019), „Byzantine Particles, a Case Study: Juxtaposed τε καί and δέ in Medieval Dodecasyllables”, Greek, Roman, and Byzantine Studies. 59: 529-550.
Brożek, M. (1996), „O tłumaczu i tłumaczeniu myśli wybrane”, Meander. 7-8: 397-400.
Danielewicz, J. (1994), Miary wierszowe greckiej liryki. Problemy opisu i interpretacji, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, Filologia Klasyczna, 17.
Danielewicz, J. (1999), Liryka grecka. Melika, PWN, Warszawa-Poznań.
Dłuska, M., Strzelecki, W. (1959), Metryka grecka i łacińska, Ossolineum, Wrocław.
Habela, J. (2015), Słowniczek muzyczny, PWM, Kraków.
Hajduk, J. (2023), Józef Wittlin w Ameryce. Klasycznie Obcy, Więź, Warszawa, Biblioteka „Więzi”, 395.
Heszen, A. (2020), Kasja Zakonnica: Strofy do śpiewania na osobne melodie, Meander. 75: 47-50, https://doi.org/10.24425/meander.2020.135123. DOI: https://doi.org/10.24425/meander.2020.135123
Jurewicz, O. (1986), Wstęp do wydania: Horatii opera omnia, vol. 1, Ossolineum, Wrocław.
Korpanty, J. (2014), Studies in the Sound Instrumentation in Latin Literature, Kraków, Prace Komisji Filologii Klasycznej PAU, 45.
Koster, W.J.W. (1953), Traité de métrique grecque suivi d’ un précis de métrique latine, A.W. Sijthoff, Leyde.
Lauxtermann, M.D. (1998), „The Velocity of Pure Iambs. Byzantine Observations on the Metre and Rhytm of the Dodecasyllable”, Jahrbuch der österreichischen Byzantinistik. 48: 9-33.
Lesiak, K. (2007), Estetyka dźwięku, czyli instrumentacja dźwiękowa oraz jej praktyczna realizacja w poezji epickiej mistrzów łacińskiego heksametru: Lukrecjusza, Wergiliusza i Owidiusza (rozprawa doktorska na Uniwersytecie Śląskim), Katowice 2007, [online] https://sbc.org.pl/publication/13279.
Łuka, A. (2013), Wykładnia, czyli jak wykładać metrykę, nakładem Agaty Łuki, Lublin, Egeria.
Ostaszewska, D., Tambor, J. (2000), Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, PWN, Warszawa.
Maas, P., Trypanis, C.A. (1963), Sancti Romani Melodi Cantica. Cantica genuina, Clarendon Press, Oxford.
Postgate, J.P. (1923), Prosodia Latina. An Introduction to Classical Latin Verse, Clarendon Press, Oxford, [online] https://archive.org/details/prosodialatinain0000post/page/14/mode/2up.
Sadowski, W. (2004), Wiersz wolny jako tekst graficzny, Universitas, Kraków.
Skwara, E. (1998), „Aby język giętki powiedział wszystko, co pomyślała głowa autora. Rozterki tłumacza Plauta”, Meander. 1: 25-42.
Skwara, E. (2007), „«Muza na nierównych kołach», czyli o przekładzie dystychu elegijnego w Ars amatoria Owidiusza”, Przekładaniec. 18-19 – Antiqua ac novai: 55-71.
Skwara, E. (2012), „Kłopotliwi mistrzowie, czyli o rymotwórcach tłumaczących literaturę antyczną”, Przekładaniec. 26: 150-164, https://doi.org/:10.4467/16891864PC.12.009.0842.
Skwara, E. (2021), „Tłumacz – uczony. Oblicza przekładów literatury antycznej w XXI wieku”, Symbolae Philologorum Posnaniensium Graece et Latine. XXXI/1: 235-248, https:/doi.org/10.14746/sppgl.2021.XXXI.1.17. DOI: https://doi.org/10.14746/sppgl.2021.XXXI.1.17
Sławiński, J. (red.) (1988), Słownik terminów literackich, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź.
Strycharczuk, A. (2023), Wprowadzenie, [w:] Łukasz Libowski, Agnieszka Strycharczuk, red. Adam ze Świętego Wiktora. Sekwencje, Wydawnictwo Academicon, Lublin, https://doi.org/10.52097/acapress.9788362475520. DOI: https://doi.org/10.52097/acapress.9788362475520
Szelest, H. (1978), Metryka łacińska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Warcaba, K. (2009), „The Language and Style of Cassia’s Secular Poetry”, Scripta Classica. 6: 137-149.
Warcaba, K. (2020), „Między antyczną prozodią a wersyfikacją nowożytną.
Wczesny dwunastozgłoskowiec bizantyński”, Meander. 75: 27-36, https://doi.org/10.24425/meander.2020.135121. DOI: https://doi.org/10.24425/meander.2020.135121
West, M.L. (1982), Greek Metre, Clarendon Press, Oxford.
West, M.L. (2003), Wprowadzenie do metryki greckiej (tłum. Jacek Partyka), Homini, Kraków.
Żurek, G. (1996), „Horacy, Katullus, Propercjusz? Uwagi rzemieślnika”, Literatura na Świecie. 8-9 (numer antyczny): 12-26.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
