Tłumaczenie poezji w perspektywie tłumaczenia specjalistycznego
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.29.2023.59.03Keywords:
translation, poetry, specialist textAbstract
TRANSLATION OF POETRY IN THE PERSPECTIVE OF SPECIALIST TRANSLATION
The article considers literary texts from the point of view of their realisation of the informational function characteristic of specialised texts. The occurrence of such special elements as realia, proper names, terms in literary texts, and especially in poetic works, has also been pointed out. Attention was drawn to poems devoted to specialised issues, as in the case of Lomonosov’s ode on the benefit of glass. The conclusions to be drawn from this for translation concern first and foremost the endeavour to reproduce in translation the function performed by the ‘chains and grids’ of the aforementioned elements with a particular focus on the informative function. Such a view of text and translation allows the latter to be considered in the context of specialised translation, and by reversing this thought one can treat the translation of specialised texts as a creative work.
Downloads
References
Barańczak, S. (1990), „Mały, lecz maksymalistyczny Manifest translatologiczny albo Tłumaczenie się z tego, że tłumaczy się wiersze również w celu wytłumaczenia innym tłumaczom, iż dla większości tłumaczeń wierszy nie ma wytłumaczenia”, Teksty drugie. 3: 7-66.
Bednarczyk, A. (2011), „Problemy archaizacji w przekładzie”, [w:] Piotr Fast, Anna Car, Wacław M. Osadnik, red. Historyczne oblicza przekładu, Śląsk, Katowice: 63-76.
Dzierżanowska, H. (1988), Przekład tekstów nieliterackich na przykładzie języka angielskiego, PWN, Warszawa.
Gawlak M. (red.) (2017), Przekłady Literatur Słowiańskich. 8, cz. 1. Parateksty w odbiorze przekładu, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Grosbart, Z. (1998), „Przesłanki opracowania »użytecznej« teorii przekładu”, [w:] Piotr Fast, red. Przekład artystyczny a współczesne teorie translatologiczne, Śląsk, Katowice: 47-55.
Kamieńska, A. (1985), Książka nad książkami, Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia, Warszawa.
Kamieńska, A. (1988), Do źródeł. Psalmy i inne przekłady poetyckie, W drodze, Poznań.
Kielar, B.Z. (1988), Tłumaczenie i koncepcje translatoryczne, Ossolineum, Wrocław.
Kielar, B.Z. (1996), „Na manowcach tłumaczenia tekstu prawnego: prawdopodobieństwo wywołania szoku kulturowego”, [w:] Franciszek Grucza, Krystyna Chomicz-Jung, red. Problemy komunikacji interkulturowej. Jedna Europa – wiele języków i wiele kultur, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa: 135-141.
Księga Psalmów (1979), (tłum. Czesław Miłosz), Édition du dialogue, Paryż.
Nida, E. (1964), Toward a Science of Translating, with special reference to principles and procedures involved in Bible translation, Brill, Leiden, https://doi.org/10.1163/9789004495746. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004495746
Odojewcewa I. (2020), Nigdy nie wedrę się na szczyty… (tłum. Anna Bednarczyk), [w:] Grażyna Habrajska, red. Teorie i praktyki komunikacji, Wyd. UŁ, Łódź.
Siewierianin, I. (2021), Apuchtin (tłum. Anna Bednarczyk), [w:] Anna Bednarczyk, „Medaliony” Igora Siewierianina. Wydanie krytyczno-translatologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 81.
Siewierianin, I. (2021), Błok (tłum. Anna Bednarczyk), [w:] Anna Bednarczyk, „Medaliony” Igora Siewierianina. Wydanie krytyczno-translatologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 111.
Siewierianin, I. (2021), Visnapuu (tłum. Anna Bednarczyk), [w:] Anna Bednarczyk, „Medaliony” Igora Siewierianina. Wydanie krytyczno-translatologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 155.
Skibińska E. (red.) (2011), Między Oryginałem a Przekładem, XVII Parateksty.
Toury, G. (2012), Descriptive Translation Studies and Beyond: Revised edition, Amsterdam/Philadelphia, John Benjamins Publishing Company, https://doi.org/10.1075/btl.100. DOI: https://doi.org/10.1075/btl.100
Tuwim, J. (1985), O Grzesiu kłamczuchu i jego cioci, [w:] Julian Tuwim, Wiersze dla dzieci, Warszawa, [b.p.].
Voellnagel, A. (1974), Jak nie tłumaczyć tekstów technicznych, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa.
Кузьмич (1895), „Я вновь пред тобою стою очарован…”, Лодзинский листок [Kuzʹmicz (1895), „Ja wnowʹ pried toboju stoju oczarowan…”, Łodzinskij listok], nr 102, 25 grudnia (6 stycznia).
Кузьмич (1897), „Кому в Лодзи жить хорошо (пародия-шутка)” [Kuzʹmicz (1897), „Komu w Łodzi żytʹ choroszo (parodija-szutka)”], Lodzinskij Listok, nr 27, 2/14 lutego; nr 28, 4/16 lutego; nr 30, 6/18 lutego; nr 31, 7/19 lutego; nr 39, 16/28 lutego; nr 40, 18 lutego / 2 marca; nr 45, 23 lutego / 7 marca; nr 52, 4/16 marca; nr 53, 5/17 marca.
Одоевцева, И. (1988), На берегах Невы, Художественная литература, Москва [Odojewcewa, I. (1988), Na bieriegach Niewy, Chudożestwiennaja litieratura, Moskwa].
Одоевцева, И. (1989), На берегах Сены, Художественная литература, Москва [Odojewcewa, I. (1989), Na bieriegach Sieny, Chudożestwiennaja litieratura, Moskwa].
Северянин, И. (1934), Медалионы. Сонеты и вариации о поэтах, писателях и композиторах, Белград, Издание автора [Siewierianin, I. (1934), Miedaliony. Soniety i wariacyi o poetach, pisatielach i kompozitorach, Biełgrad, Izdanije awtora].
Северянин, И. (2021), Апухтин [Siewierianin, I. (2021), Apuchtin], [w:] Anna Bednarczyk, „Medaliony” Igora Siewierianina. Wydanie krytyczno-translatologiczne, Wyd. UŁ, Łódź: 80.
Северянин, И. (2021), Блок [Siewierianin, I. (2021), Błok], [w:] Anna Bednarczyk, „Medaliony” Igora Siewierianina. Wydanie krytyczno-translatologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 100.
Северянин, И. (2021), Виснапу [Siewierianin, I. (2021), Wisnapu], [w:] Anna Bednarczyk, „Medaliony” Igora Siewierianina. Wydanie krytyczno-translatologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 154.
Сказ [Skaz] (1898), Desideria, „Łodzinskij Listok”, nr 264, 13/25 grudnia.
Тувим, Ю. (1964), О Гришке-врунишке и его тете (tłum. Елена Благинига), [w:] Юлиан Тувим, Детям, Детскаяя литература, Москва: 36 [Tuwim, Ju. (1964), O Griszkie-wruniszkie i jego tietie (tłum. Jelena Błaginiga), [w:] Julian Tuwim, Dietiam, Dietskajaja litieratura, Moskwa: 36]
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
