O (politycznych) mechanizmach selekcji tekstów literackich dla czytelnika zagranicznego
Na przykładzie miesięcznika "Polska: czasopismo ilustrowane" w latach pięćdziesiątych XX wieku
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.25.2019.44.04Keywords:
Polska: czasopismo ilustrowane, 1950s, translation of Polish literature, translation and politics, mechanisms of text selection for foreign readersAbstract
Political Mechanisms of the Selection of Literary Texts for Foreign Readers. Example of the Monthly Polska: czasopismo ilustrowane in the 1950s
The monthly Polska: czasopismo ilustrowane [Poland: an illustrated magazine] was created in 1954 as a tool to promote the achievements of the People’s Republic of Poland abroad. It was translated into English, French, Spanish, German and Russian. The article presents an analysis of the mechanisms of the selection of literary texts for the magazine in the context of changes that took place in the country’s socio-political life in the 1950s. The freedom of choice allowed to the publishers remained within the limits defined by the authorities. The selection of texts depended, among others, on their authors’ state awards and on the plain fact that they had been formerly accepted for printing in the domestic market. The „thaw” in Poland led to changes in the way of selecting texts in the monthly. From 1956, the magazine began to present previously banned authors, who criticized the political system and wrote works in opposition to socialist realism. However, the propaganda goals of the authorities were not abandoned. The orientation of the contents was supposed to show the authorities of the People’s Republic of Poland in a positive light, discredit the government in exile and emphasize the friendship between Poland and the USSR.
Downloads
References
Analizowany materiał:
Polska: czasopismo ilustrowane, 1(1)/1954-12(63)/1959. DOI: https://doi.org/10.1063/1.3060911
Archiwa:
Archiwum Akt Nowych, Wydawnictwo „POLONIA” w Warszawie 1953-1967, zespół 2335.
Opracowania:
Bąbiak, G. P. (2014), Na rogu Stalina i Trzech Krzyży. Listy do Jerzego Borejszy 1944-1952, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warszawa.
Biernacki, J. (2016), Naśladownictwo ze wszech miar wskazane, [on-line:] http://www.sdp.pl/felietony/13388,nasladownictwo-ze-wszech-miar-wskazane-,1476811980 – 8.02.2018.
Bikont, A., Szczęsna J. (2006), Lawina i kamienie. Pisarze wobec komunizmu, Prószyński i S-ka, Warszawa.
Bourdieu, P. (2002), „Les conditions sociales de la circulation internationale des idées”, Actes de la recherche en sciences sociales, 145, s. 3-8.
Casanova, P. (2002), „Consécration et accumulation de capital littéraire. La traduction comme échange inégal”, Actes de la Recherche en Sciences Sociales, 144, s. 7-20. DOI: https://doi.org/10.3917/arss.144.0007
Czarnik, O. S. (1996), „Kultura literacka”, w: A. Brodzka, T. Bujnicki (red.), Literatura polska 1918-1975, cz. 1, t. 3, Wiedza Powszechna, Warszawa, s. 7-206.
Habielski, R. (2009), Polityczna historia mediów w Polsce w XX wieku, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Kopczyński, A. (2009), „Wyższe Studium Języków Obcych Uniwersytetu Warszawskiego – pierwsza szkoła tłumaczy w Polsce (1963-1972)”, w: K. Hejwowski, A. Szczęsny i U. Topczewska (red.), 50 lat polskiej translatoryki, ILS, UW, Warszawa, s. 53-55.
Kozieł, A. (2010), „Polityka prasowa w latach 1944-1956”, w: R. Habielski, D. Rafalska (red.), Aparat represji wobec inteligencji w latach 1945-1956, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa, s. 123-135.
Kulesza, D. (2006), „Pokolenie ’56 w prozie”, w: A. Skoczek (red.), Historia literatury polskiej w dziesięciu tomach. Suplement. Literatura współczesna (1956-2006), Wydawnictwo SMS, Bochnia–Kraków–Warszawa, s. 170-178.
Laurent, M. (1998), „Politique et traduction au péril de la littérature”, w: M. Laurent, L. Dyèvre (éds.), La littérature polonaise en France. D’une sélection politique des oeuvres à traduire au miroir déformant de la traduction, Université Charles de Gaulle-Lille 3, Lille, s. 15-42.
Maciąg, W. (1992), Nasz wiek XX. Idee przewodnie literatury polskiej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Miłosz, Cz. (2010), Historia literatury polskiej, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Modzelewski, K., Werblan, A. i Walenciak, R. (2017), Polska Ludowa. Modzelewski – Werblan. Rozmawia Robert Walenciak, Iskry, Warszawa.
Piasecka, R. (2003), „Agencja Robotnicza w latach 1948-1972: zarys problematyki badawczej”, Rocznik Historii Prasy Polskiej, 6/1(11), s. 105-122.
Piasecka, R. (2004), „Polska Agencja «Interpress» 1967-1980: zarys problematyki badawczej”, Rocznik Historii Prasy Polskiej, 7/1(13), s. 85-111.
Piasecka, R. (2012), Polskie Agencje Prasowe w latach 1944-1972. Upowszechnianie i reglamentacja informacji, działalność propagandowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce.
Popa, I. (2002), „Un transfert littéraire politisé. Circuits de traduction des littératures d’Europe de l’Est en France, 1947-1989”, Actes de la recherche en sciences sociales, 4(144), s. 55-69. DOI: https://doi.org/10.3917/arss.144.0055
Popa, I. (2010), Traduire sous contraintes. Littérature et communisme (1947-1989), CNRS Éditions, Paris.
Przybyło, M., Puchała-Rojek, K. (w druku), Początek przyszłości. Fotografia w miesięczniku Polska w latach 1954-1968, Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki.
Pym, A. (1998), Method in Translation History, St Jerome Publishing, Manchester.
Siekierski, S. (1992), Książka literacka. Potrzeby społeczne i ich realizacja w latach 1944-1986, PWN, Warszawa.
Skibińska, E. (2008), Kuchnia tłumacza. Studia o polsko-francuskich relacjach przekładowych, Universitas, Kraków.
Skibińska, E. (2014), „Przekład zniewolony. O transferze literackim z krajów Europy Środkowej i Wschodniej do Francji (1947-1989)”, Teksty Drugie, 4, s. 167-178.
Skibińska, E. (2015), „Przekłady francuskiej prozy oświeceniowej na polskim rynku wydawniczym w latach 1945-2010. Możliwości i ograniczenia metody ilościowej w badaniach nad przekładem”, Wiek Oświecenia, 31, s. 239-258.
Skoczek, T. (2006), „Prasa”, w: A. Skoczek (red.), Literatura współczesna 1956-2006, Wydawnictwo SMS, Bochnia–Kraków–Warszawa, s. 25-48.
Solová, R. (w druku), „Przekład jako narzędzie propagandy. Miesięcznik «Polska: czasopismo ilustrowane» w latach 1954-1956”, Przekłady Literatur Słowiańskich, 9(2).
Szaruga, L. (1996), „Czasopisma literackie”, w: A. Brodzka, T. Bujnicki (red.), Literatura polska 1918-1975, cz. 1, t. 3, Wiedza Powszechna, Warszawa, s. 207-256.
Ślarzyńska, M. (2017), „Polskie przekłady wybranych fragmentów prozy włoskiej w świetle uwarunkowań kulturowych i historycznych recepcji literatury obcej w PRL”, Między Oryginałem a Przekładem, 3(37), s. 47-67.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2019 Regina Solová
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
How to Cite
Funding data
-
Narodowym Centrum Nauki
Grant numbers 2018/02/X/HS2/00513
