Hadżi Dimityr Christo Botewa – obce elementy kulturowe w polskich przekładach
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.21.2015.28.08Keywords:
Botev, foreign cultural elements, Hadzhi Dimitar, translationAbstract
Hadzhi Dimitar by Hristo Botev – the foreign cultural elements in Polish translations
The famous poetic work by Bulgarian artist Christo Botev – the romantic ballad Hadzhi Dimitar is full of foreign cultural elements that are recognized by Polish readers. This poem is an important center in the Bulgarian national discourse, inspired by southslavic folklore, strongly influenced by the hajduk‑legend, it mythologizes important Bulgarian historical event (the death of Hadzhi Dimitar and Stefan Karadzha on Mount Buzludzha). The analysis and interpretation of the original text and two polish translations by Z. Wolnikówna and W. Broniewski, allow to answer the following questions: if translators are intermediaries and interpreters of the elements of a foreign culture? Which strategies are used by translators to effective communication between the Bulgarian and Polish cultures? Do translations give a fair and accurate representation of the original poem?
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Botew, Ch. (1938), „Hadżi – Dymitr”, tłum. Z. Wolnikówna, Kamena, 9‑10, s. 168‑169.
View in Google Scholar
Botew, Ch. (1987), „Hadżi Dymitr”, tłum. W. Broniewski, w: Konstantinowa, E., Gałązka, W. (red.), Niewidzialne skrzydła. Antologia poezji bułgarskiej (od IX wieku do roku 1944), Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 47‑49.
View in Google Scholar
Botew, Ch. (1960), Wybór pism, Biblioteka Narodowa, Wrocław–Kraków.
View in Google Scholar
Botev, X. (1998), „Hadži Dimitʺr”, w: Todorov, I. (red.), Avtentičniât Botev,. Stihotvoreniâta na Hristo Botev, avtentičen tekst, Prozorec, Sofiâ, ss. 83‑84.
View in Google Scholar
Barańczak, S. (2004), Ocalone w tłumaczeniu. Szkice o warsztacie tłumacza poezji z dołączeniem małej antologii przekładów‑problemów, a5, Kraków.
View in Google Scholar
Georgiew, N. (1981), „Ballada Botewa Hadżi Dymitr – próba analizy”, w: Dąbrowska‑Partyka, M. (red.), Interpretacja literacka na terenie Zachodniej i Południowej Słowiańszczyzny, Nakł. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 357‑385.
View in Google Scholar
Gołek‑Sepetliewa, D. (2011), „Charakterystyka paradygmatu bułgarskiej poezji odrodzeniowej – przykład twórczości Christo Botewa”, Pamiętnik Słowiański, 2, s. 83‑106.
View in Google Scholar
Górski, T. (2006), „Intertekstualność a przekład”, Między Oryginałem i Przekładem, XI: Nieznane w przekładzie, s. 231‑243.
View in Google Scholar
Grudzień, S. (2011), „Interdyscyplinarność w bułgarystycznej twórczości Henryka Batowskiego”, Słupskie Studia Historyczne, 17, s. 167‑177.
View in Google Scholar
Hejwowski, K. (2004), Kognitywno‑komunikacyjna teoria przekładu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar
Hrehorowicz, U. (1997), „Przypisy tłumacza: «to be or not to be»”, Między Oryginałem a Przekładem, III: Czy zawód tłumacza jest w pogardzie?, s. 109‑116.
View in Google Scholar
Jaroszewicz‑Kleindienst, B. (1971), „Recepcja twórczości Christo Botewa w Polsce”, w: Śliziński, J. (red.), Stosunki literackie polsko‑bułgarskie, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 29‑46.
View in Google Scholar
Juda, C. (2009), „Rozrachunki po przełomie. Polskie przekłady z literatury bułgarskiej po 1989 r. Diagnozy i prognozy. Współczesność i tradycja”, Przekłady Literatur Słowiańskich, 1/1, s. 15‑28.
View in Google Scholar
Legeżyńska, A. (1986), Tłumacz i jego kompetencje autorskie, PWN, Warszawa.
View in Google Scholar
Lewicki, R. (2002), „Obcość w przekładzie a obcość w kulturze”, w: idem (red.), Przekład, język, kultura, Wydawnictwo UMCS , Lublin, s. 43‑52.
View in Google Scholar
Pilecka, T. (1993), „Ojczyzna bułgarska wedle studentów Uniwersytetu w Sofii w światle badań ankietowych”, w: Bartmiński, J. (red.), Pojęcie ojczyzny we współczesnych językach europejskich, Instytut Europy Środkowo‑Wschodniej, Lublin, s. 205‑218.
View in Google Scholar
Solak, E. (2009), Znaki szczególne. Językowe i wokółjęzykowe problemy Bułgarskiego Odrodzenia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
View in Google Scholar
Szpociński, A. (1999), Inni wśród swoich. Kultury artystyczne innych narodów w kulturze Polaków, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
View in Google Scholar
Szwat‑Gyłybowa, G. (2007), „Bałkan – wynaleziona przestrzeń narodowa Bułgarów”, Slavia Meridionalis, 7, s. 109‑122.
View in Google Scholar
Szwat‑Gyłybowa, G., Drzewiecka, E., et al. (red.) (2011), Leksykon tradycji bułgarskiej, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa.
View in Google Scholar
Wakarelski, Ch. (1965), Etnografia Bułgarii, tłum. K. Simiczijew, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław.
View in Google Scholar
Warchał, M. (2012), „Przekład artystyczny wobec funkcji dyskursu aksjologicznego w tekście źródłowym”, Przekłady Literatury Słowiańskich, 3, s. 97‑106.
View in Google Scholar
Vʺlov, I., „Pʺrviât ruski prevod na Hristo Botev”, [on‑line] http://old.duma.bg/2009/0609/060609/pegas/peg‑3.html – 01.09.2013.
View in Google Scholar
Mihajlov, K. (1999), „Botev na anglijski. Posveŝenie v tajnata na bʺlgarskiâ kosmos”, Literaturna misʺl, 1, s. 132‑142.
View in Google Scholar
Trajkov, B.H. (red.) (1964), Bʺlgarska hudožestvena literatura na čuždi ezici: bibliografski ukazatel 1823‑1962, Nauka i izkustvo, Sofiâ.
View in Google Scholar
Čolakov, L. (1959), „Edin neizvesten prevod na «Hadži Dimitʺr» na frenski ot 1914”, Izvestiâ, 3, Izd. na Bʺlgarskata akademiâ na naukite, Sofiâ, s. 317‑319.
View in Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
