Szkolnictwo artystyczne w Wolnym Mieście Krakowie

Authors

DOI:

https://doi.org/10.36123/RK.2020.86.05

Keywords:

Kraków, Akademia Sztuk Pięknych, Szkoła Malarstwa, Rysunków i Rzeźbiarstwa, Wolne Miasto Kraków, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Techniczny

Abstract

ARTISTIC EDUCATION IN THE FREE CITY OF KRAKÓW

Since the late pre-partition period, painters had been freeing themselves from the guild structures and passing under the aegis of the Kraków Academy. In 1816, two projects to organise an art school were developed by Józef Brodowski and Józef Peszka, painters who played a dominant role in the initial period of the school’s existence, which was linked to the Jagiellonian University as the Academy (School) of Fine Arts or the School of Painting, Drawing and Sculpture. Sculpture was taught by arrivals from Vienna: Józef Riedlinger, followed by Józef Schmelzer. The system of teaching, modelled on foreign academies (including Vienna), emphasised the practice of drawing (from the simplest elements to complex layouts) and, in accordance with the aesthetic concepts of Neoclassicism, copying patterns recognised as ideals of beauty, including casts of Greek sculptures from the classical era and reproductions of Italian Renaissance paintings. The next stage, when the School functioned within the Technical Institute, was dominated by the personality of Wojciech Korneli Stattler. He promoted, due to objections not always effectively, his own didactic program, emphasising the study of nature and a method of teaching drawing and painting which separated separating technical skills (art of painting) from the essence of painting, requiring intellectual predispositions. This stage began in 1834 with a competition for the head of the painting department (vacant since 1831 after Peszka’s death). The results of the competition (the jury elected Rafał Hadziewicz by a large majority of votes) were disregarded by the Senate of the Free City and the position was entrusted to Stattler. Jan Nepomucen Głowacki (landscape painting) and Jan Nepomucen Bizański (third participant of the 1834 competition, teaching anatomy and perspective) played an important role alongside him. In 1839, the Faculty of Sculpture was restored – it was taken over by Karol Ceptowski, who won a competition for this position. The organisation of artistic education was a significant achievement of the Free City of Kraków, far exceeding the standard of Kraków art of that time and creating a solid base for its later development.

Author Biography

  • Bogusław Krasnowolski, Pontifical University of John Paul II in Kraków, Poland

    Dr hab., historyk sztuki i historyk, profesor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, wykładowca krakowskiej ASP (Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki). Od 1990 r. wiceprzewodniczący Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, od 2002 r. przewodniczący Komisji Programowania i Oceny Realizacji SKOZK; autor licznych publikacji naukowych z zakresu historii urbanistyki średniowiecznej, sztuki Krakowa i Małopolski, historii i teorii ochrony zabytków.

References

Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich, t. 30, Wien 1875.

Błoński Piotr, Peszka Józef, hasło w: Polski słownik biograficzny, t. 25/4, z. 107, Wrocław 1980.

Böckh Franz Heinrich, Wiens lebende Schriftsteller, Künstler und Dilettanten im Kunstach, Wien 1822.

Chamcówna Mirosława, Walka malarzy krakowskich o wyzwolenie spod praw cechowych, „Biuletyn Historii Sztuki”, 1954, t. 14, nr 2.

Ciciora Barbara, Wyrwa Andrzej M., Zaprowadzenie chrześcijaństwa w Polsce. Krótkie studium obrazu Jana Matejki „Zaprowadzenie chrześcijaństwa R. P. 965”, Dziekanowice–Lednica 2013.

Derwojed Janusz, Hadziewicz Rafał, hasło w: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 3, Wrocław 1979, s. 6–10.

Kąkolewska Joanna, Z zagadnień twórczości Józefa Peszki 1767–1831, „Biuletyn Historii Sztuki”, 1954, t. 16, nr 1.

Krasnowolski Bogusław, Urbanistyka i sztuka Wolnego Miasta Krakowa, w: Rzeczpospolita Krakowska 1815–1846. Materiały z sesji naukowej 23 maja 2015 roku, red. Jerzy Wyrozumski, Kraków 2016, s. 86–87.

Masłowski Maciej, Studia malarskie Wojciecha Kornelego Stattlera w Krakowie i Rzymie, Wrocław 1964.

Merlege von Mühlfeld Johann Georg, Memorabilien des Österreichischen Kaiserstaates, oder Taschenbuch zur Rückerinnerung an die merkwürdigsten vaterländischen Ereignisse seit dem Regierungs-Antritte Sr. Majestät des Kaisers Franz des Ersten, das ist vom1. März 1792 bis zum Schlusse ds 18. Jahrhundertes, Wien 1825.

Michalczyk Zbigniew, Ku nowoczesności. Wokół pewnego krakowskiego „konkursu” w 1825 roku: Józef Sonntag, Jan Nepomucen Głowacki, Teodor Baltazar Stachowicz, Jan Nepomucen Danielski, Leon Łabęcki, „Biuletyn Historii Sztuki”, 2012, t. 74, nr 2.

Nicieja Stanisław Sławomir, Ogród snu i pamięci. Dzieje cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie i ludzi tam spoczywających w latach 1786–2010, Opole 2011.

Opalińska Stanisława, Józef Brodowski 1781–1853: malarz i rysownik starego Krakowa, Kraków 2005.

Pencakowski Paweł, Dekoracja malarska w salonie pałacu hrabiów Mieroszewskich przy ul. Sławkowskiej 22 w Krakowie, „Rocznik Krakowski”, T. 68: 2002.

Pilikowski Michał, Józef Peszka i Józef Brodowski – założyciele Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, „Wiadomości ASP”, nr 59, październik 2012.

Piotrowski Wojciech, Strzelecki Antoni, hasło w: Polski słownik biograficzny, t. 44, Warszawa–Kraków 2006–2007.

Polanowska Jolanta, Peszka Józef, hasło w: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 7, Wrocław 2003.

Polanowska Jolanta, Stattler Wojciech Korneli (1800–1875), hasło w: Polski słownik biograficzny, t. 42, Warszawa–Kraków 2003–2004.

Prószyńska Zuzanna, Galli Jan Nepomucen, hasło w: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 2, Wrocław 1975.

Prószyńska Zuzanna, Kuhn Ferdynand Fryderyk, hasło w: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 4, Wrocław 1986.

Radwan Danuta, Teodor Baltazar Stachowicz, hasło w: Polski słownik biograficzny, t. 41, Warszawa–Kraków 2002.

Ręgorowicz Ludwik, Dzieje krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, Lwów 1928.

Ręgorowicz Ludwik, Historia Instytutu Technicznego w Krakowie, Kraków 1913.

Ręgorowicz Ludwik, Szkolnictwo W.M. Krakowa w dobie kuratorii Józefa hr. Załuskiego, Lwów 1928.

Wilkowa Ligia, Prószyńska Zuzanna, Ceptowski Karol, hasło w: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 1, Wrocław 1971.

Downloads

Published

2023-09-29

Issue

Section

Articles

How to Cite

Krasnowolski, B. (2023) “Szkolnictwo artystyczne w Wolnym Mieście Krakowie”, Rocznik Krakowski, 86, pp. 51–70. doi:10.36123/RK.2020.86.05.

Most read articles by the same author(s)