Przypisy tłumacza w świetle teorii literatury hipertekstowej
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.22.2016.32.09Keywords:
przekład literacki, przypisy tłumacza, niewidoczność tłumacza, literatura hipertekstowa, hiperłącza, lojalnośćAbstract
Translator’s footnotes in the light of hypertext literature theory
The article draws attention to such translator’s footnotes that can be connected with associative thinking, typical of the Internet and of hypertext literature. First, the footnote as a specific translation technique was discussed, along with various views on it. Then, the notion of associative thinking was introduced. Next, emblematic features and examples of hypertext and proto‑hypertext literature were presented, wherein the status of footnotes is raised and new light is shed on the figure of the author. Finally, such translators’ footnotes were shown wherein translators become visible and demand that their work be noticed and appreciated. It may be in a form of a game with the reader, a dialogue with the author or a manifestation of their presence (and power over the text). They compete with the authors for the attention of the reader, who moves between fragments of the text, just like in hypertext novels.
Downloads
References
Aarseth, E. (1997), Cybertext. Perspectives on ergodic literature, The John Hopkins University Press, Baltimore–London.
Hejwowski, K. (2007), Kognitywno‑komunikacyjna teoria przekładu, PWN, Warszawa.
Henry, J. (2000), „De l’érudition à l’échec: la note du traducteur”, Meta. Journal des traducteurs/Meta. Translators’ Journal, 45, 2, s. 228‑240.
Hrechorowicz, U. (1997), „Przypisy tłumacza: to be or not to be?”, Między Oryginałem a Przekładem, 3, Kraków.
Levý, J. (2011), The art of translation, tłum. P. Corness, Benjamins Translation Library, Amsterdam.
Lewicki, R. (2000), Obcość w odbiorze przekładu, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej, Lublin.
Littau, K. (1997), „Translation in the age of postmodern production. From text to intertext to hypertext”, w: Baker, M. (ed) (2010), Critical readings in translation studies, Routledge, London, s. 435‑448.
Markiewicz, H. (2004), O cytatach i przypisach, Universitas, Kraków.
Nida, E.A. (1964), Toward a science of translating, with special reference to principles and procedures involved in Bible translating, Brill, Leiden.
Osuchowska, B. (2005), Poradnik autora, tłumacza i redaktora, Inicjał, Warszawa.
Pisarski, M. (2002), „Powieść jako zwierciadło umysłu. O poetyce hipertekstu na przykładzie klasyki gatunku: Afternoon. A story, Patchwork girl, A further Xanadu”, w: Marecki, P. (red.), Liternet. Literatura i internet, Rabid, Kraków.
Pisarski, M. (2009), „Dodaj własny przypis, czyli książki poszerzone”, [online] http://techsty.art.pl/aktualnosci/2009/dodaj_przypis.html – 10.12.2015.
Scott, C. (2000), Translating Baudelaire, University of Exeter Press, Exeter.
Skibińska, E. (2009), „O przypisach tłumacza. wprowadzenie do lektury”, w: Skibińska, E. (red.), Przypisy tłumacza, Księgarnia Akademicka, Wrocław–Kraków, s. 7‑22.
Venuti, L. (1999), The scandals of translation, Routledge, London.
Wojtasiewicz, O. (1957), Wstęp do teorii tłumaczenia, TEPIS, Warszawa.
Źródła przykładów:
Burgess, A. (2007), Symfonia napoleońska, tłum. B. Drozdowski, Vis‑à‑vis/Etiuda, Kraków.
Deary, T. (2007), Trudne czasy Tudorów, tłum. M. Fabianowska, Egmont Polska,Warszawa.
Greenblatt, S. (2006), Poetyka kulturowa, Universitas, Kraków.
Rushdie, S. (2003), Ziemia pod jej stopami, tłum. W. Brydak, Rebis, Poznań.
Vonnegut, K. (1994), Losy gorsze od śmierci, tłum. J. Rybicki, Amber, Warszawa.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
