Jutro: posthumanistyczny przekład artystyczny
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.24.2018.39.08Keywords:
machine translation, Surrealism, automatic writing, Alfred JarryAbstract
Tomorrow: Post-Humanist Artistic Translation
The Polish translation of Alfred Jarry’s Ubu Roi carried out by means of Google Translate and published by Piotr Marecki and Aleksandra Małecka in the Conceptual Line series (Ha!art Corporation, 2015) prompts theoretical reflections on the semantic value and artistic potential of machine (“non-subjective”) translation. It also allows for a revision of the existing hypotheses of historians, theoreticians, critics, and practitioners of literary translation regarding the role of the translator in interlingual and intercultural communication.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Asnyk, A. (1970), Poezje wybrane, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
View in Google Scholar
Brzostowska-Tereszkiewicz, T. (2014), „Kolaż, centon, ready-made jako techniki translatorskie”, w: Fast, P. (red.), Strategie translatorskie (od modernizmu do postpostmodernizmu), Śląsk, Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych, Katowice, ss. 57-92.
View in Google Scholar
Brzostowska-Tereszkiewicz, T. (2015), „Dada Ubu. Przekład Jana Gondowicza w teatrze Jana Klaty”, w: Fast, P., Pisarska, J. (red.), Tłumacz i zdrada, Śląsk, Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych, Katowice, ss. 69-92.
View in Google Scholar
Brzostowska-Tereszkiewicz, T. (2016), Modernist Translation. An Eastern European Perspective. Models, Semantics, Functions, Peter Lang, Frankfurt/M. https://doi.org/10.3726/978-3-653-05123-0.
DOI: https://doi.org/10.3726/978-3-653-05123-0
View in Google Scholar
Caneda-Cabrera, M.T. (2007), „The Untranslatability of Modernism”, w: Eysteinsson, A., Liska, V. (eds), Modernism. A Comparative History of Literatures in European Language, John Benjamins, Amsterdam–Philadelphia, ss. 675-692. https://doi.org/10.1075/chlel.xxi.
DOI: https://doi.org/10.1075/chlel.xxi.53can
View in Google Scholar
Carr, N. (2010), The Shallows: How the Internet Is Changing the Way We Think, Read and Remember, Atlantic Books, London.
View in Google Scholar
Carr, N. (2013), Płytki umysł. Jak Internet wpływa na nasz mózg, tłum. K. Rojek, Helion S.A., Gliwice.
View in Google Scholar
Castells, M. (2003), Galaktyka Internetu. Refleksje nad Internetem, biznesem i społeczeństwem, tłum. T. Hornowski, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
View in Google Scholar
Cronin, M. (2016), Przekład w epoce cyfrowej, tłum. M. Błaszkowska [et al.], red. M. Heydel, Z. Ziemann, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
View in Google Scholar
Dębska, K. (2014), „Rola tłumacza w dobie Google Translator”, w: Głogowska, A., Hejwowski, K., Tryuk, M. (red.), Z zagadnień tłumaczenia: teoria – kształcenie – praktyka, Instytut Lingwistyki Stosowanej, Warszawa, ss. 9-19.
View in Google Scholar
„Dlaczego wydajemy drukiem tłumaczenie automatyczne? Rozmowa redakcyjna o Ubu Królu, numerze i serii konceptualnej” (2015), Uczestniczą: K. Bazarnik, Z. Fajfer, M. Górska-Olesińska, A. Małecka, P. Marecki i M. Spodaryk. Spisał i zredagował K. Janczura, Ha!art. Postdyscyplinarny magazyn o kulturze współczesnej, 50, ss. 64-69.
View in Google Scholar
Dukaj, J. (2010), „Za długie, nie przeczytam…”, Tygodnik Powszechny, 17 VIII, [on-line] www.kt.agh.edu.pl/~brus/tp.pdf – 22.08.2016.
View in Google Scholar
Gombrowicz, W. (2004 [1936]), „Ubu król – łobuzerska tragedia. Niedojrzałości nie pusz się (Alfred Jarry)”, w: Wyka, M. (red.), „Kartografowie dziwnych podróży”. Wypisy z polskiej krytyki literackiej XX wieku, wstęp M. Wyka, oprac. K. Biedrzycki, J. Fazan, D. Kozicka, M. Urbanowski, J. Zach, Universitas, Kraków, ss. 531-534.
View in Google Scholar
Grzesiczak, Ł. (2016), „Król Ubu Translate”. Wywiad z Piotrem Mareckim i Aleksandrą Małecką, Gazeta Wyborcza, 18 I, s. 6.
View in Google Scholar
Hayles, K.N. (1999), How We Became Posthuman. Virtual Bodies in Cybernetics, Literature, and Informatics, The University of Chicago Press, Chicago–London.
DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226321394.001.0001
View in Google Scholar
Hermans, T. (2009), „Przekład, zadrażnienie i rezonans”, tłum. M. Heydel, w: Bukowski, P., Heydel, M. (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Wydawnictwo Znak, Kraków, ss. 297-315.
View in Google Scholar
Hocke, G.R. (1969), Manierismus in der Literatur. Sprach-Alchimie und esoterische Kombinationkunst, Rowohlt, Reinbeck b. Hamburg.
View in Google Scholar
Jarry, A. (1972 [1896]), Ubu roi au les Polonais, w: idem, OEuvres complètes, t. 1, textes établis, présentés et annotés par M. Arrivé, Gallimard, Paris, ss. 351-423.
View in Google Scholar
Jarry, A. (2000 [1936]), Ubu Król czyli Polacy, tłum. T. Żeleński (Boy), Tower Press, Gdańsk.
View in Google Scholar
Jarry, A. (2006), Teatr Ojca Ubu. Ubu Król. Ubu Skowany. Ubu Rogacz. Almanachy, tłum. J. Gondowicz, Wydawnictwo CiS, Warszawa.
View in Google Scholar
Jarry, A. (2015), Ubu Król, tłum. z języka francuskiego za pomocą Tłumacza Google A. Małecka i P. Marecki, Korporacja Ha!art, Kraków.
View in Google Scholar
Levý, J. (2011 [1963]), The Art of Translation, trans. P. Corness, ed. Z. Jettmarová, John Benjamins, Amsterdam–Philadelphia. https://doi.org/10.1075/btl.97.
DOI: https://doi.org/10.1075/btl.97
View in Google Scholar
Machado, C. (2005), „Surrealism and Translation in Opposition”, w: Sidiropoulou, M. (ed.), Identity and Difference. Translation Shaping Culture, Peter Lang, Bern, ss. 167-181.
View in Google Scholar
Majdzik, K. (2016), „Przekład farsy i przekład-farsa. Kłopoty z Ubu Królem po polsku”, w: Gawlak, M., Świeściak, A. (red.), Komunikacja międzykulturowa.
View in Google Scholar
Przekład, komparatystyka, teoria i historia literatury. Księga jubileuszowa dedykowana profesor Bożenie Tokarzowej, Śląsk, Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych, Katowice, ss. 111-125.
View in Google Scholar
Małecka, A., Marecki, P. (w druku), „Literary Experiments with Automatic Translation: A Case Study of a Creative Experiment Involving King Ubu and Google Translate”, w: Kalla, B. (ed.), Literary Margins and Digital Media.
View in Google Scholar
Martes, C. (2012), „Translation in Conceptual Writing”, UC Berkeley Comparative Literature Undergraduate Journal, 2, 1, [on-line] http://ucb–cluj.org/2571–2/ – 2.02.2013.
View in Google Scholar
McLuhan, M. (1975 [1962]), „Galaktyka Gutenberga”, w: idem, Wybór pism, tłum. K. Jakubowicz, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, Warszawa, ss. 209-300.
View in Google Scholar
Okopień-Sławińska, A. (2001), Semantyka wypowiedzi poetyckiej (Preliminaria), wyd. 2, popr., Universitas, Kraków.
View in Google Scholar
Płuciennik, J. (2013), „Media czytelnicze a zmysły”, w: Bolecki, W. (red.), Sensualność w kulturze polskiej. Przedstawienia zmysłów człowieka w języku, piśmienictwie i sztuce od średniowiecza do współczesności, [on-line] http://sensualnosc.ibl.waw.pl/ – 6.03.2017.
View in Google Scholar
Scott, C. (2006), Translating Rimbaud’s Illuminations, University of Exeter Press, Exeter.
View in Google Scholar
Sobolczyk, P. (2013), „Manieryzm, «poetyka queer» i subwersje mitów”, Teksty Drugie, 5, ss. 77-105.
View in Google Scholar
Sperber, D., Wilson, D. (1986), Relevance. Communication and Cognition, Blackwell, Oxford.
View in Google Scholar
Tokarz, M. (2000), „Teoria relewancji”, Filozofia Nauki, 8, 1, s. 85-97.
View in Google Scholar
Ważyk, A. (1949), W stronę humanizmu, Spółdzielnia Wydawnicza „Książka”, Warszawa.
View in Google Scholar
Ważyk, A. (1964), Od Rimbauda do Eluarda, PIW, Warszawa.
View in Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2018 Tamara Brzostowska-Tereszkiewicz
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
