Refrakcja refrakcji
Teoria przekładu Andrzeja Buszy na tle kanonu współczesnej translatologii
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.29.2023.59.05Keywords:
refraction, poetry translation, semantic shift, Andrzej Busza, André LefevereAbstract
REFRACTING THE REFRACTION: ANDRZEJ BUSZA’S TRANSLATION THEORY AND THE CANON OF CONTEMPORARY TRANSLATION STUDIES
The article discusses the less-known theory of translation put forward by Andrzej Busza – a Polish-Canadian writer and translator, professor of University of British Columbia and co-founder of “Kontynenty” group in London. Busza, also esteemed as a poet and scholar studying the writings of Joseph Conrad, presented his views on translation theory in his essay published in Polish in 1983. Although the essay discusses the issue of semantic refraction in poetry translation, Busza’s interpretation of the term is different from the one proposed year earlier (1982) by André Lefevere. Thus, the article provides a comparative analysis of both ideas, viewing Busza’s concept as the first contemporary variant of the notion of “refraction” in Polish translation studies.
Downloads
References
Balcerzan, E., Rajewska, E. (red.) (2007), Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440-2005. Antologia, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
View in Google Scholar
Barańczak, S. (2004), Ocalone w tłumaczeniu, Wydawnictwo a5, Kraków.
View in Google Scholar
Bartos, E. (2019), „Mikrokosmologia. O poetyckiej wyobraźni Andrzeja Buszy”, [w:] Marian Kisiel, Janusz Pasterski, red. Kontynenty. Tom 1: Studia i szkice o twórczości Andrzeja Buszy, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice– Rzeszów: 171-190.
View in Google Scholar
Białoszewski, M. (1974), The Revolution of Things: Selected Poems (tłum. Andrzej Busza, Bogdan Czaykowski), Charrioteer Press, Washington.
View in Google Scholar
Brzostowska-Tereszkiewicz, T. (2015), „Przekład modernistyczny: modele i opozycje”, [w:] Włodzimierz Bolecki, Wojciech Soliński, Maciej Gorczyński, red. Współczesne dyskursy konfliktu. Literatura – język – kultura, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa: 45-90.
View in Google Scholar
Bukowski, P., Heydel, M. (2009), „Przekład – język – literatura”, [w:] Piotr Bukowski, Magda Heydel, red. Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków: 5-37.
View in Google Scholar
Busza, A. (1971), Astrologer in the Underground (tłum. Jagna Boraks, Michael Bullock), Ohio University Press, Ohio.
View in Google Scholar
Busza, A. (1983), „O refrakcji znaczeniowej w przekładzie poetyckim”, Pamiętnik Literacki. 7: 21-29.
View in Google Scholar
Busza, A. (2001), Glosy i refrakcje (tłum. Bogdan Czaykowski), Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie & Mordellus Press, Berlin–Toronto.
View in Google Scholar
Busza, A. (2019), „Krótka autobiografia poetycka”, [w:] Marian Kisiel, Janusz Pasterski, red. Kontynenty. Tom 1: Studia i szkice o twórczości Andrzeja Buszy, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice–Rzeszów: 17-26.
View in Google Scholar
Cybulska, M. et al. (1983), „Literatura polska w obcych językach”, Pamiętnik Literacki. 7: 7.
View in Google Scholar
Czaykowski, B. (1983), „Tłumaczenie się z przekładów”, Pamiętnik Literacki. 7: 30-51.
View in Google Scholar
Czaykowski, B. (2005), „O przekładaniu wierszy”, Fraza. 4(50): 81-86.
View in Google Scholar
Czaykowski, B., Czerniawski, A. (2006), O poezji, nostalgii, krytykach i kryteriach, wstęp Magdalena Rabizo-Birek, Fraza, Rzeszów.
View in Google Scholar
Czerniawski, A. (2007), „Przekład poezji: teoria i praktyka”, [w:] Edward Balcerzan, Ewa Rajewska, red. Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440-2005.
View in Google Scholar
Antologia, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań: 371-376.
View in Google Scholar
Giedroyc, J., Miłosz, C. (2012), Listy 1973-2000, oprac. Marek Kornat, Czytelnik, Warszawa.
View in Google Scholar
Holmes, J. (1988), Translated! Papers on Literary Translation and Translation Studies, Rodopi, Amsterdam, https://doi.org/10.1163/9789004486669.
DOI: https://doi.org/10.1163/9789004486669
View in Google Scholar
Lefevere, A. (2004), „Mother Courage’s Cucumbers…”, [w:] Lawrence Venuti, red. The Translation Studies Reader, Routledge, New York: 233-249.
View in Google Scholar
Lefevere, A. (2009), „Ogórki matki Courage. Tekst, system i refrakcja w teorii literatury” (tłum. Agata Sadza), [w:] Piotr Bukowski, Magda Heydel, red. Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków: 223-246.
View in Google Scholar
Moczkodan, R. (2001), „Życie Akademickie” – „Kontynenty” 1949-1966. Bibliografia zawartości, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
View in Google Scholar
Pasterski, J. (2019), „W poszukiwaniu »złotego fotonu«, czyli o pożytkach z nauk ścisłych w poezji Andrzeja Buszy”, [w:] Marian Kisiel, Janusz Pasterski, red.
View in Google Scholar
Kontynenty. Tom 1: Studia i szkice o twórczości Andrzeja Buszy, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice–Rzeszów: 137-152.
View in Google Scholar
Pasterski, J., Bułdak, A. (2019), „Bibliografia twórczości Andrzeja Buszy”, [w:] Marian Kisiel, Janusz Pasterski, red. Kontynenty. Tom 1: Studia i szkice o twórczości Andrzeja Buszy, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice–Rzeszów: 409-422.
View in Google Scholar
Peters, J.G. (2019), „Zasługi Andrzeja Buszy dla conradystyki” (tłum. Roman Sabo), [w:] Marian Kisiel, Janusz Pasterski, red. Kontynenty. Tom 1: Studia i szkice o twórczości Andrzeja Buszy, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice–Rzeszów: 377-380.
View in Google Scholar
Sito, J.S. (2007), „Zanglizować polszczyznę”, [w:] Edward Balcerzan, Ewa Rajewska, red. Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440-2005. Antologia, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań: 218-219.
View in Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
