Poetyka polskiego przekładu Genji monogatari, czyli Opowieści o księciu Genjim Murasaki Shikibu
Perspektywa tłumacza
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.28.2022.58.05Keywords:
Genji Monogatari, The Tale of Genji, Murasaki Shikibu, translation strategiesAbstract
POETICS OF THE FIRST POLISH TRANSLATION OF GENJI MONOGATARI, OR THE TALE OF GENJI BY MURASAKI SHIKIBU: THE TRANSLATOR’S POINT OF VIEW
The article identifies the most important translation strategies and challenges faced by the translator of the first Polish translation of Genji Monogatari, or The Tale of Genji. The work, written in 1008, is a masterpiece of not only Japanese but also world literature and is widely included in the cultural heritage of humanity. Its author, Murasaki Shikibu (?978-1025 or 1031) is considered a forerunner of modern literary fiction with a profound humanistic approach. The work itself has been translated into modern Japanese and many European languages. Originally written in classical Japanese, it is distinguished by the ambiguity of expression, lexical polysemy, elaborate honorific language, and cultural hermeticism. The author discusses how, in light of the above, the Polish translation will balance the goal of making Murasaki’s work intelligible for the Polish reader with the need of preserving the elements of ‘foreignness’ of the old Japanese culture, for the translation is intended to fulfill not only a mediating and communicative function between Polish and Japanese cultures but also a cognitive one.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Balcerzan, E. (1968), „Poetyka przekładu artystycznego”, Nurt. 8: 23-26.
View in Google Scholar
Balcerzan, E. (1998), „Poetyka przekładu artystycznego”, [w:] Edward Balcerzan, Literatura z literatury (strategie tłumaczy), Śląsk, Katowice, 17-31.
View in Google Scholar
Berman, A. (2009), „Przekład jako doświadczenie obcego” (tłum. Uta Hrehorowicz), [w:] Piotr Bukowski, Magda Heydel, red. Współczesne teorie przekładu, Antologia, Wydawnictwo Znak, Kraków, 247-264.
View in Google Scholar
Brzozowski, J. (2011), Stanąć po stronie tłumacza. Zarys poetyki opisowej przekładu, WUJ, Kraków.
View in Google Scholar
Burkhard, H. (2008), „Kulturemy i ich miejsce w teorii przekładu”, Język a Kultura. 20: 197-209.
View in Google Scholar
Genette, G. (1997), Paratexts Thresholds of Interpretation (tłum. Jane E. Lewin), Cambridge University Press, Cambridge.
View in Google Scholar
Kordzińska-Nawrocka, I. (2008), „Opowieść o księciu Genjim”, [w:] Iwona Kordzińska-Nawrocka, red. Dziesięć wieków Genji monogatari w kulturze Japonii, WUW, Warszawa, 21-58.
View in Google Scholar
Kordzińska-Nawrocka, I. (red.) (2008), W kręgu tradycji dworu Heian, Trio, Warszawa.
View in Google Scholar
Kotański, W. (1961), Dziesięć tysięcy liści, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
View in Google Scholar
Melanowicz, M. (2011), Historia literatury japońskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar
Murasaki, S. (1970), Genji monogatari (Opowieść o księciu Genjim), t. 1-6, Shōgakkan, Tōkyō.
View in Google Scholar
Murasaki, S. (2020), Dziennik i pieśni (tłum. Monika Szyszka), Matsumi, Wrocław.
View in Google Scholar
Nagórko, A. (2021), „Anny Wierzbickiej key words a kulturemy: porównywanie języków – porównywanie kultur”, Prace Filologiczne. 76: 387-400.
View in Google Scholar
Nakano, K. (1991), „Genji monogatari ni okeru sōshiji” (Narrator w Opowieści o księciu Genjim), [w:] Mitani Kuniaki, Higashihara Nobuaki, red. Genji monogatari.
View in Google Scholar
Katari to hyōgen (Opowieść o księciu Genjim. Narracja i styl), Yūseidō, Tōkyō, 104-123.
View in Google Scholar
Nida, A.E. (2009), „Zasady odpowiedniości” (tłum. Anna Skucińska), [w:] Paweł Bukowski, Magdalena Heydel, red. Współczesne teorie przekładu. Antologia, Wydawnictwo Znak, Kraków, 51-70.
View in Google Scholar
NPRH, https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/narodowy-program-rozwoju-humanistyki (26.07.2022).
View in Google Scholar
Rak, M. (2015), „Co to jest kulturem?”, LingVaria. 10(20): 305-317, https://doi.org/10.12797/LV.10.2015.20.23.
DOI: https://doi.org/10.12797/LV.10.2015.20.23
View in Google Scholar
Tokarz, B. (2010), Spotkania. Czasoprzestrzeń przekładu artystycznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
View in Google Scholar
Tōru, T. (1991), Genji monogatari no tai’ihō (Kontrapunkt w Genji monogatari), Tōkyō Daigaku Shuppankai, Tōkyō.
View in Google Scholar
Tsunoda, B. (1966), Murasaki shikibu to sono jidai (Murasaki Shikibu i jej czasy), Kadokawa Shoten, Tōkyō.
View in Google Scholar
Wierzbicka, A. (2007), Słowa klucze. Różne języki – różne kultury, WUW, Warszawa.
View in Google Scholar
Wesołowska, M. (2016), Muzyka i muzyczność prozy japońskiej okresu Heian (794-1192), Oficyna Naukowa, Warszawa.
View in Google Scholar
Zen’yaku Kogojiten (Słownik klasycznego języka japońskiego z tłumaczeniami) (2011), Miyakoshi Masaru, Ishii Masami, Oda Masaru, red. Ōbunsha, słownik elektroniczny Casio XD-Z 4900.
View in Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.