Sekret Chloris, czyli o greckich antroponimach w "Pieśniach" Horacego
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.27.2021.51.07Keywords:
Horace’s Odes, Greek anthroponomy, translationAbstract
The Secret of Chloris. On the Greek Anthroponyms in Horace’s Odes
The trend of poesis docta in Horace’s Odes manifests itself, inter alia, in the sphere of anthroponomy, as many of the names introduced by the poet into his works are of Greek origin. These are pseudonyms, the meaning of which refers to topography (e.g. Lydia, Lycidas, Lyca), to Greek literary tradition (e.g. Neobule, Telephus) and pseudonyms in which there are allusions essential for reading the sense of the work or its part (e.g. Glycera, Lalage, Chloe, Foloe, Chloris, Myrtale, Pyrrus). In poetic translations into Polish, these meaningful nomina propria are not translated, which means that the recipient of the translation is not conscious of the allusion hidden behind the name, and thus is deprived of the possibility of decoding a vastrange of subtexts. The article discusses possible translation solutions that can meet the expectations of various target groups of Polish readers, especially those who do not have linguistic preparation in the field of ancient languages.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Aristophane (1928), Lysistrata, t. 3 (oprac. Victor Coulon i Hilaire van Daele), Les Belles Lettres, Paris.
View in Google Scholar
Arndt, A. (2016), „Antyk u Tuwima”, [w:] W. Stroh, Łacina umarła, niech żyje łacina!
View in Google Scholar
Mała historia wielkiego języka (tłum. Aleksandra Arndt), Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań, 23-48.
View in Google Scholar
Barańczak, S. (1990), „Mały, lecz maksymalistyczny Manifest translatologiczny albo: Tłumaczenie się z tego, że tłumaczy się wiersze również w celu wytłumaczenia się innym tłumaczom, iż dla większości tłumaczeń wierszy nie ma wytłumaczenia”, Teksty Drugie. 3: 7-66.
View in Google Scholar
Bednarczyk, A. (2008), W poszukiwaniu dominanty translatorskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar
Bednarska, K., Szafraniec, K. (2017), „Przypisy tłumacza w wybranych słoweńskich przekładach literatury polskiej”, Przekłady Literatur Słowiańskich. 8(1): 205-217.
View in Google Scholar
Bibik, B. (2018), „(Nie)typowa rola tłumacza starożytnych tekstów dramatycznych”, Między Oryginałem a Przekładem. 1(39): 89-102, https://doi.org/10.12797/MOaP.24.2018.39.06.
DOI: https://doi.org/10.12797/MOaP.24.2018.39.06
View in Google Scholar
Carruba, R. W., Fratantuono, L. M. (2003), „Apollo and Leuconoe in Horace, Odes I, II”, Quaderni Urbinati di Cultura Classica. 74(2): 133-136, https://doi.org/10.2307/20546778.
DOI: https://doi.org/10.2307/20546778
View in Google Scholar
Hejwowski, K. (2004), Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar
Hejwowski, K. (2012), „Nazwy własne w tekście literackim – techniki tłumaczenia”, [w:] Roman Lewicki, red. Przekład. Język. Kultura, t. 3, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej, Lublin, 11-22.
View in Google Scholar
Horacy (1980), Dzieła (tłum. Stefan Gołębiowski), Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
View in Google Scholar
Horacy (2010), Dzieła wszystkie, Otto Vaenius, Emblematy horacjańskie (tłum. Andrzej Lam), Oficyna Wydawnicza ASPRA, Pułtusk–Warszawa.
View in Google Scholar
Horacy (1967), Wybór poezji (oprac. Jerzy Krókowski), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
View in Google Scholar
Horatius Flaccus, Quintus (1924), Poezje. Pieśni, jamby, satyry, listy (tłum. Jan Czubek), Gebethner i Wolff, Warszawa. Horatius Flaccus, Quintus (1935), Wybór poezji, Filomata, Lwów.
View in Google Scholar
Hrehorowicz, U. (1997), „Przypisy tłumacza: «to be or not to be»”, Między Oryginałem a Przekładem. 3: 109-116.
View in Google Scholar
Jakus-Borkowa, E. (1987), Nazewnictwo polskie, Wydawnictwo WSP, Opole.
View in Google Scholar
Jarniewicz, J. (2015), „Literary Translation”, [w:] Łukasz Bogucki, Stanisław Goźdź-Roszkowski, Piotr Stalmaszczyk, red. Ways to Translation, Wydawnictwo
View in Google Scholar
Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Kraków–Łódź, 227-248.
View in Google Scholar
Kaczyński, J. R. (2005), „To, co najtrudniejsze, czyli problemy z tłumaczeniem ody «Do Leukonoe»”, Meander. 60(2): 175-182.
View in Google Scholar
Katan, D. (2009), „Translation as Intercultural Communication”, [w:] Jeremy Munday, red. The Routledge Companion to Translation Studies, Routledge, London, 74-92.
View in Google Scholar
Kubiak, Z. (1999), Literatura Greków i Rzymian, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa.
View in Google Scholar
Kurkowska, H., Skorupka, S. (1964), Stylistyka polska. Zarys, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
View in Google Scholar
Kwintus Horacjusz Flakkus (1986), Dzieła wszystkie, t. 1: Ody i epody (oprac. Oktawiusz Jurewicz), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
View in Google Scholar
Lieberg, G. (1991), „Il significato del nome proprio femminile nei poeti latini specialmente in Catullo e Orazio”, [w:] Studi di filologia classica in onore di Giusto Monaco, t. 2, Università di Palermo, Palermo, 693-705.
View in Google Scholar
Page, D. L. (red.) (1968), Lyrica Graeca Selecta, Clarendon Press, Oxford.
View in Google Scholar
Salmon Kovarski, L. (1997), „Onomastica letteraria e traduttologia: dalla teoria alla strategia”, Rivista Italiana di Onomastica. 3(1): 67-83.
View in Google Scholar
Skwara, E. (2004), „Tłumaczenie tłumaczenia – czyli o roli przypisów do przekładu (na przykładzie «Braci» Terencjusza)”, [w:] Ireneusz Mikołajczyk, red. Sapere aude. Księga pamiątkowa ofiarowana profesorowi dr. hab. Marianowi
View in Google Scholar
Szarmachowi z okazji 65 rocznicy urodzin, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, 263-276.
View in Google Scholar
Stróżyński, T. (2009), „Przypisy Boya tłumacza”, [w:] Elżbieta Skibińska, red. Przypisy tłumacza, Księgarnia Akademicka, Wrocław–Kraków, 49-73.
View in Google Scholar
Sztorc, W. (2019), „Rozmowy między wierszami – interakcje tłumacza z autorem w przypisach (i innych paratekstach) do tekstów literackich”, Między Oryginałem a Przekładem. 1(43): 29-46, https://doi.org/10.12797/MOaP.25.2019.43.02.
DOI: https://doi.org/10.12797/MOaP.25.2019.43.02
View in Google Scholar
Tabakowska, E. (2008), O przekładzie na przykładzie. Rozprawa tłumacza z „Europą” Normana Daviesa, SIW Znak, Kraków.
View in Google Scholar
Wojtasiewicz, O. (1957), Wstęp do teorii tłumaczenia, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, Wrocław.
View in Google Scholar
Wójcik, A. (1986), Talent i sztuka. Rzecz o poezji Horacego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
View in Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.