Przekład zakorzeniony jako przejaw manipulizmu na podstawie odbioru "Kubusia Puchatka" i "Fredzi Phi-Phi"
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.25.2019.43.05Keywords:
manipulation, rooted translation, translation series, cultural turn, normsAbstract
Rooted Translation as an Example of Manipulation on the Basis of the Reception of Kubuś Puchatek and Fredzia Phi-Phi
The new rendition of a text whose previous translation has already entered the literary canon of a given language can be a challenge. The existence of a rooted translation in one literary system can constitute an obstacle for the future translators of a given text. The influence of such a commonly accepted translation, ingrained in the minds of readers, can be seen as an example of manipulation. The examination of the two Polish renditions of the same book – Winnie-the-Pooh by A.A. Milne can further prove this point. While the first translation, done by Irena Tuwim, was considered a great success and entered the Polish literary canon, the next translator – Monika Adamczyk had to deal with numerous criticisms and the readers’ rejection because her version of the book was significantly different from her predecessor’s.
Downloads
References
Adamczyk, M. (1982), „Czy Kubuś Puchatek to Winnie-the-Pooh? O potrzebie krytyki przekładu”, Akcent, 10, s. 73-85.
Adamczyk-Garbowska, M. (1988), Polskie tłumaczenia angielskiej literatury dziecięcej. Problemy krytyki przekładu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Balcerzan, E. (1997), „Poetyka przekładu artystycznego”, w: Balcerzan, E., Literatura z literatury. Strategie tłumaczy, Śląsk, Katowice, s. 17-18.
Bukowski, P., Heydel, M. (red.) (2009), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków.
Brajerska-Mazur, A. (2015), „Kubuś czy Fredzia? Między niedosłownością a dosłownością w przekładzie imienia Winnie-the-Pooh”, w: Dybiec-Gajer, J. (red.), (Nie)dosłowność w przekładzie. Od literatury dziecięcej po teksty specjalistyczne, Tertium, Kraków, s. 83-92.
Brajerska-Mazur, A. (2015), „Manipulizm a wpływ czytelników na polskie tłumaczenie Harry’ego Pottera”, Roczniki Humanistyczne, 63, s. 151-165, https://dx.doi.org/10.18290/rh.2015.63.6-8. DOI: https://doi.org/10.18290/rh.2015.63.6-8
Even-Zohar, I. (2009), „Miejsce literatury tłumaczonej w polisystemie literackim”, w: Bukowski, P., Heydel, M. (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, s. 197-203.
Hejwowski, K. (2004), Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Hermans, T. (ed.) (1985), The Manipulation of Literature. Studies in Literary Translation, Croom Helm, London, https://dx.doi.org/10.4324/9781315759029. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315759029
Hermans, T. (2007), „Przekład, zadrażnienie i rezonans”, w: Bukowski, P., Heydel, M. (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, s. 57-58.
Heydel, M. (2009), „Zwrot kulturowy w badaniach nad przekładem”, Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja, 6 (120), s. 21-33.
Jarniewicz, J. (2012), Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim, Znak, Kraków.
Kozak, J. (2009), Przekład literacki jako metafora. Między logos a lexis, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Lefevere, A. (1982), „Mother Courage’s Cucumbers: Text, System and Refraction in a Theory of Literature”, Modern Language Studies, 4 (12), s. 3-20, http://dx.doi.org/10.2307/3194526. DOI: https://doi.org/10.2307/3194526
Lefevere, A. (1992), Translation/History/Culture: A Sourcebook, Routledge, London.
Legeżyńska, A. (1986), „Przekład w serii” w: Legeżyńska, A., Tłumacz i jego kompetencje autorskie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 212-220.
Lem, S. (1992), „Lektury dzieciństwa”, [on-line] http://nowadekada.pl/wp-content/uploads/2015/12/Dekada-Literacka-1992-nr-11-12-47-48.pdf – 2.11.2017.
Milne, A.A. (1938), Kubuś Puchatek, tłum. I. Tuwim, J. Przeworski, Warszawa.
Milne, A.A. (1986), Fredzia Phi-Phi, tłum. M. Adamczyk, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin.
Rajewska, E. (2002), „Zakorzenienie przekładu a polskie tłumaczenia Winnie-the-Pooh Alexandra Alana Milne’a”, w: Fast, P., Żemła, K. (red.), Przekład w historii literatury. Studia o przekładzie, t. 12, Śląsk, Katowice, s. 59-71.
Rakowiecki, J. (1987), „Sztuczny mjut”, Tygodnik Powszechny, 5, s. 6.
Snell-Hornby, M. (2006), The Turns of Translation Studies: New Paradigms or Shifting Viewpoints?, Benjamins Translation Library, Amsterdam–Philadelphia, https://dx.doi.org/10.1075/btl.66. DOI: https://doi.org/10.1075/btl.66
Stiller, R. (1973), „Powrót do Carrolla”, Literatura na Świecie, 5, s. 330-363.
Szymańska, I. (2014), „Przekłady polemiczne w literaturze dziecięcej”, Rocznik Przekładoznawczy, 9, s. 193-208, http://dx.doi.org/10.12775/RP.2014.014. DOI: https://doi.org/10.12775/RP.2014.014
Szot, B. (2011), „Przedmowy i dedykacje w książkach dla dzieci. Alan Alexander Milne w oryginale i przekładach na język polski”, Między Oryginałem a Przekładem, 17, s. 193-202.
Toeplitz, K.T. (1987), „Kuchnia polska. Wielbłąd zostanie z nami”, Polityka, 9, s. 16.
Toury, G. (1995), Descriptive Translation Studies and Beyond, Benjamins Translation Library, Amsterdam–Philadelphia. DOI: https://doi.org/10.1075/btl.4
Woźniak, M. (2012), „Puchata przepustka do sławy. Pochwała Ireny Tuwim”, Przekładaniec, 26, s. 115-134.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2019 Jolanta Staniuk
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
