Tłumaczenie eksperymentu – dwa wiersze Daniiła Charmsa w przekładzie Wiktora Woroszylskiego
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.30.2023.63.02Keywords:
Daniil Kharms, Wiktor Woroszylski, translation, experiment, poetryAbstract
TRANSLATION OF THE EXPERIMENT – TWO POEMS BY DANIIL KHARMS TRANSLATED BY WIKTOR WOROSZYLSKI
The article concerns two poems by Daniil Kharms (Нéтеперь and Фадеев, Калдеев и Пепермалдеев…) translated by Wiktor Woroszylski (Nieteraz and Fadiejew, Kałdiejew i Piepiermałdiejew…). This translation was considered in the context of a poetic experiment used by the Russian author. On the one hand, free verse (Nieteraz) and on the other hand, accentual-syllabic verse (Fadiejew…) were compared to their translations. Irrespective of the form, both the striving to reproduce the absurdity characteristic of Kharms and smoothing out the non-normative punctuation of the original can be noticed in Woroszylski’s translations. In addition to the conclusions regarding the decision of a particular translator, attention was also drawn to the need of taking into account the characteristics of a given text (experiment and absurdity) and the relationship between the translation and the literature in a given period of time.
Downloads
References
Arystoteles (1968), Fizyka, przełożył, wstępem i przypisami opatrzył Kazimierz Leśniak, PWN, Warszawa.
Charms, D. (1966), Elżbieta Baum (tłum. Wiktor Woroszylski i Ziemowit Fedecki), Dialog. 12.
Charms, D. (1990a), Jedna dzieweczka powiedziała (tłum. Natalia i Wiktor Woroszylscy), Odra. 5: 77.
Charms, D. (1990b), Prowadźcie mnie z zawiązanymi oczami (tłum. Natalia i Wiktor Woroszylscy), Odra. 5: 78.
Charms, D. (1990c), Fadiejew, Kałdiejew i Piepiermałdiejew (tłum. Jerzy Czech), Literatura na Świecie. 1/3: 162-163.
Charms, D. (2007), Nieteraz (tłum. Wiktor Woroszylski), [w:] Wiktor Woroszylski, Moi Moskale, Biuro Literackie, Wrocław, 243-244.
Charms, D. (2007), Fadiejew, Kałdiejew i Piepiermałdiejew (tłum. Wiktor Woroszylski), [w:] Wiktor Woroszylski, Moi Moskale, Biuro Literackie, Wrocław, 245.
Dallig-Syta, M. (2014), Daniił Charms, autor „prawie nieznany”, [online] http://jezyk-nie-obcy.blogspot.com/2014/03/danii-charms-autor-prawie-nieznany.html, 9 X 2022.
Drawicz, A. red. (1991), Tragiczna zabawa. OBERIU, czyli inna Rosja poetycka, Oficyna Literacka, Kraków.
Rudziewicz, I. (2000), „К вопросу о польском восприятии Даниила Хармса (60-90-е годы)”, Studia Rossica. 11: 271-277.
Smagorowicz-Chojnowska, M. (2019), „Pole cudów” Lwa Powznera w Galerii Dawid Radziszewski, Supriz. Szkice ze spotkania z Lwem Powznerem, [online] https://magazynszum.pl/pole-cudow-lwa-powznera-w-galerii-dawidradziszewski/,9 X 2022.
Surdykowska, A. (2013), „Raj w kraju Rad. Upadek pierwszych ludzi według Daniiła Charmsa”, Źródła Humanistyki Europejskiej. 6: 248-256, Iuvenilia Philologorum Cracoviensium, VI.
Turowski, A. (1998), Między sztuką a komuną. Teksty o awangardzie rosyjskiej 1910-1932, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków.
Woroszylska, N. (1987), „Realizacja założeń programowych grupy Oberiu w opowiadaniach dla dzieci Daniela Charmsa”, Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze. 10: 95-108.
Буров, С. (2017), „Стихотворение Д.И. Хармса «Фадеев Калдеев и Пепермалдеев» как пародия на Б.Л. Пастернака и футуристов”, Русский язык и межкультурная коммуникация. 1 (16): 113-147 [Burov, S. (2017), „Stihotvorenie D.I. Harmsa «Fadeev Kaldeev i Pepermaldeev» kak parodiâ na B.L. Pasternaka i futuristov”, Russkij âzyk i mežkulʹturnaâ kommunikaciâ. 1 (16): 113-147].
Герасимова, А. (1988), Проблема смешного в творчестве обэриутов. Niepublikowana praca doktorska, Литературный институт им. М.А. Горького,
Москва [Gerasimova, A. (1988), Problema smešnogo v tvorčestve obèriutov. Niepublikowana praca doktorska, Literaturnyj institut im. M.A. Gorʹkogo, Moskva], [online] https://umka.ru/liter/GerasimovaDisser1986.pdf, 9 X 2022.
Карпакова, О. (b.d.w.), Нéтеперь с интерпретацией О. Карпаковой [Karpakova, O. (b.d.w.), Néteperʹ s interpretaciej O. Karpakovoj], [online] http://kogni.narod.ru/kharms.htm, 9 X 2022.
Маковский, М. (1996), Сравнительный словарь мифологической символики в индоевропейских языках.: Образ мира и миры образов, Гуманитарный издательский центр „Владос”, Москва [Makovskij, M. (1996), Sravnitelʹnyj slovarʹ mifologičeskoj simvoliki v indoevropejskih âzykah.: Obraz mira i miry obrazov, Gumanitarnyj izdatelʹskij centr „Vlados”, Moskva].
Пушкарская, A. (2022), Петербургская учительница рассказала об увольнении за чтение Введенского и Хармса. Что на самом деле случилось? [Puškarskaâ, A. (2022), Peterburgskaâ učitelʹnica rasskazala ob uvolʹnenii za čtenie Vvedenskogo i Harmsa. Čto na samom dele slučilosʹ?], [online] https://www.bbc.com/russian/news-60287504, 8 X 2022.
Ревяков, И. (2004), „Халдеи, шабаш и амфибрахий (опыт интерпретации одного стихотворения Даниила Хармса)”, Литературоведческий сборник, Вып. 17-18: 127-137 [Revâkov, I. (2004), „Haldei, šabaš i amfibrahij (opyt interpretacii odnogo stihotvoreniâ Daniila Harmsa)”, Literaturovedčeskij sbornik, Vyp. 17-18: 127-137]. DOI: https://doi.org/10.1177/0891242403262556
Сажин, В. (2000), Комментарий, [w:] Д. Хармс, Авиация превращений, T. I: Азбука [Sažin, V. (2000), Kommentarij, [w:] D. Harms, Aviaciâ prevraŝenij, T. I: Azbuka], [online] http://kogni.narod.ru/kharms.htm, 9 X 2022.
Успенский, П. (1911), Tertium organum. Ключ к загадкам мира, Типогpафiя СПб., Санкт-Петербург [Uspenskij, P. (1911), Tertium organum. Klûč k zagadkam mira, Tipogpafiâ SPb., Sankt-Peterburg], [online] http://psylib.org.ua/books/uspen01/txt19.htm, 9 X 2022.
Хармс, Д. (1997), Собрание сочинений: в 3 томах, t. 1: Стихотворения, Академический проект, Санкт-Петербург [Harms, D. (1997), Sobranie sočinenij: v 3 tomah, t. 1: Stihotvoreniâ, Akademičeskij proekt, Sankt-Peterburg].
Хармс, Д. (b.d.w.), О существовании, о времени, о пространстве [Harms, D. (b.d.w.), O suŝestvovanii, o vremeni, o prostranstve], [online] http://www.chronos.msu.ru/old/ARTS/harms-o_vremeni_o_prostranstve.html, 9 X 2022.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
