Tancerz i szachista w świecie słów
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.31.2025.67.05Keywords:
Ivan Kozlov, Andrzej Lewandowski, translator, poetry, blindness, phenomenal memoryAbstract
DANCER AND CHESS PLAYER IN A WORLD OF WORDS
This article is devoted to Andrzej Lewandowski, a translator from Toruń born in 1937, a doctor of mathematics, an outstanding chess player, and a lover of Italy, music, and mountains, among other things. His path to the world of translation spanned 64 years. It also focuses on one of the authors that he translated, Ivan Kozlov, a man who climbed the ranks of an official career, a lover of dancing and elegant clothes, and someone who entered the world of poetry at the age of 42. Both were, to some extent, guided onto literary paths by illness.
Downloads
References
[Alekseyev, M.P.] Алексеев, М.П. (1963), „Томас Мур, его русские собеседники и корреспонденты”, в: Международные связи русской литературы.
Сборник статей, ред. Алексеев, М.П., Издательство Академии наук СССР, Москва–Ленинград [Tomas Mur, jego russkije sobiesiedniki i korriespondienty, w: Mieżdunarodnyje swiazi russkoj litieratury. Sbornik statiej, ried. Aleksiejew, M.P., Izdatielstwo Akadiemii Nauksssr, Moskwa–Leningrad], [online:] http://az.lib.ru/t/turgenew_a_i/text_0080.shtml – 30 VIII 2024.
Bednarczyk, A. (2017), „Izabella Griniewska jako tłumaczka poezji polskiej w kontekście dominant epoki srebrnego wieku”, Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu, 12: 15-31, https://doi.org/10.12775/RP.2017.001. DOI: https://doi.org/10.12775/RP.2017.001
Bibik, B., Krajewska, M. (2023), „Z perspektywy tłumacza. Wywiady korespondencyjne”, w: Bibik, B., Krajewska, M. (red.), Za kulisami. Toruńskie spotkania wokół dramatu, Wydawnictwo UMK, Toruń, 61-98.
Bice, A. (2023), „Tłumacz jako przewodnik po kulturze i literaturze Japonii”, Przekładaniec, 47: 181-197, https://doi.org/10.4467/16891864PC.23.022.18853. DOI: https://doi.org/10.4467/16891864PC.23.022.18853
Bończa Bukowski de, P., Zarychta, P. (red.) (2021), Między literaturami. Rozmowy z tłumaczami o pisarzach języka niemieckiego, Universitas, Kraków.
Dębska, K. (2023), Polskie tłumaczki literackie XIX wieku, Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
Dudko, B. (red.) (2007), Podróże z Ryszardem Kapuścińskim. Opowieści trzynastu tłumaczy, Znak, Kraków
Dudko, B. (red.) (2009), Podróże z Ryszardem Kapuścińskim (cz. 2). Opowieści czternastu tłumaczy, Znak, Kraków.
Eberharter, M. (2014), „Socjologiczne spojrzenie na rolę tłumaczy literatury. Na przykładzie Wandy Kragen i recepcji literatur niemieckojęzycznych w Polsce po 1945 r.”, Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu, 9: 115-128. DOI: https://doi.org/10.12775/RP.2014.008
Eberharter, M. (2020), „Biografia translatorska Alberta Zippera (1855-1936)”, w: Kita-Huber, J., Makarska, R. (red.), Wyjść tłumaczowi naprzeciw. Miejsce tłumacza w najnowszych badaniach translatologicznych, Universitas, Kraków, 93–109.
Eberharter, M., Lukas, K. (2023), „Biografia translatorska: między przekładoznawstwem a biografiką. Wprowadzenie”, Przekładaniec, 47: 7-14, https://doi.org/10.4467/16891864PC.23.012.18843. DOI: https://doi.org/10.4467/16891864PC.23.012.18843
Fundacja Polcul im. Jerzego Bonieckiego, Lista laureatów od 1990, [on-line:] https://polcul.pl/laureaci/lista-laureatow-od-1990/ – 30 VIII 2024.
Gaszyńska-Magiera, M. (2012), „Tłumacz w kontekście kulturowym i społecznym. O Zofii Chądzyńskiej”, Przekładaniec, 26: 68-86, https://doi.org/10.4467/16891864PC.12.004.0837.
Heydel, M. (2009), „Zwrot kulturowy w badaniach nad przekładem”, Teksty Drugie, 6: 21-33.
[Kozlov, I.I. (1960), przedmowa i opracowanie Glikman, I.] Козлов, И.И. (1960), Полное собрание сочинений, Вступительная статья, подготовка текста
и примечания Гликмана, И.Д., Советский писатель, Ленинград [Połnoje sobranije soczinienij, Wstupitielnaja statja, podgotowka tieksta i primieczanija Glikmana, I.D., Sowietskij pisatiel, Leningrad].
Krajewska, M. (2010), „«Cieplica to wystygła zimnica». Wizerunek tłumacza na tle korespondencji z pisarzem”, w: Skibińska, E., Rzeszotnik, J. (red.), Lem i tłumacze, Księgarnia Akademicka, Kraków, 117-135.
Krajewska, M. (2012), „Gdańsk – Moskwa – Kraków. Spotkania z Ksenią Starosielską”, Przekładaniec, 26: 53-67, https://doi.org/10.4467/16891864PC.12.003.0836.
Krajewska, M. (2022), „Irina Adelgejm – tłumaczka (nie tylko) noblistki”, Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu, 17: 133-144, http://dx.doi.org/10.12775/RP.2022.007. DOI: https://doi.org/10.12775/RP.2022.007
[Larinskiy, N.] Ларинский, H. (2015), „«Несчастие сделало его поэтом…».
История болезни И. И. Козлова” [„«Niesczastije sdiełało jego poetom…».
Istorija bolezni I. I. Kozłowa”], [on-line:] https://uz-rf.com/publications/istoriya_i_bolezni/i-i-kozlov/?region=371 – 30 VIII 2024.
Lewandowski, A. (2019), Szkice o poezji i jej twórcach, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz.
Moniuszko, S. (1846), Wieczorny dzwon (z Kozłowa, przekład Stanisława Augusta Lachowicza), w: Stanisława Moniuszki piosnki sielskie. Z piątego śpiewnika domowego, Nakładem Józefa Zawadzkiego, Wilno, 58-59.
[Moysevich, V.G.] Мойсевич, В.Г. (2006), И. И. Козлов – переводчик британских поэтов, Автореферат диссертации на соискание учёной степени кандидата филологических наук, Научный руководитель:
А.Э. Еремеев, Омск [I. I. Kozłow – pieriewodczik britanskich poetow, Awtoriefierat dissiertacyi na soiskanije uczonoj stiepieni kandidata fiłołogiczeskich nauk, Naucznyj rukowoditiel: A.E. Jeriemiejew, Omsk], [on-line:] https://cheloveknauka.com/i-i-kozlov-perevodchik-britanskih-poetov – 30 VIII 2024.
Orłowski, J. (2017), Andrzej Lewandowski – tytan przekładów poezji rosyjskiej (w 80-tą rocznicę urodzin tłumacza), Sprawy Polsko-Rosyjskie: historia, kultura, nauka – studia i materiały 7, Warszawa.
Pluszka, A. (red.) (2016), Wte i wewte. Z tłumaczami o przekładach, słowo/obrazterytoria, Instytut Kultury Miejskiej, Narodowy Instytut Audiowizualny, Gdańsk–Warszawa.
Solová, R. (2022), „«Przyjaciele polskich książek» i «słudzy doskonałości»”, Między Oryginałem a Przekładem, 3(57): 59-77, https://doi.org/10.12797/MOaP.28.2022.57.04. DOI: https://doi.org/10.12797/MOaP.28.2022.57.04
Szczukin, W. (2014), Sny o aniołach i diabłach. Pięć esejów o wyobraźni poetyckiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Ślarzyńska, M. (2023), „W lustrze przekładu. Translatorska biografia Cristiny Campo”, Przekładaniec, 47: 147-164, http://dx.doi.org/10.4467/16891864PC.23.020.18851. DOI: https://doi.org/10.4467/16891864PC.23.020.18851
Umiński, K., (2022), Trzy tłumaczki, Wydawnictwo Marginesy, Warszawa.
[Vol’pe, C.S.] Вольпе, Ц.С. (1937), Козлов, в: Русские поэты – современники Пушкина. Антология, Государственное издательство «Художественная литература», Ленинград [Kozłow, w: Russkije poety – sowriemienniki Puszkina. Antołogija, Gosudarstwiennoje izdatielstwo «Chudożestwiennajalitieratura», Leningrad], [on-line:] https://www.chukfamily.ru/vople/volpe-proza/cezar-volpe-kozlov – 30 VIII 2024.
Wikipedia: Kozłow – Iwan Kozłow (poeta), [on-line:] https://pl.wikipedia.org/wiki/Iwan_Koz%C5%82ow_(poeta) – 30 VIII 2024.
Wikipedia: Vecherniy zvon – Вечерний звон, [on-line:] https://ru.wikipedia.orgВечерний_звон#Перевод_с_ангийского – 30 VIII 2024.
Wikipedia: Voyeykova – Воейкова, Александра Андреевна, [on-line:] https://ru.wikipedia.org/wiki/Воейкова, Александра_Андреевна – 30 VIII 2024.
Wróblewska, V. (red.) (2018), Słownik polskiej bajki ludowej, Wydawnictwo UMK, [on-line:] https://bajka.umk.pl/ – 30 VIII 2024.
Wybór listów Adama Mickiewicza (1899), ułożył Kallenbach, J., Spółka Wydawnicza Polska, Kraków, [on-line:] https://rcin.org.pl/Content/235752/WA248_272095_II-1237_mickiewicz_o.pdf – 30 VIII 2024.
[Yakushkina, N.M.] Якушкина, Н.М. (2018), Личность И.И. Козлова в общении с современниками: диалогическая основа творчества, Диссертация на соискание учёной степени кандидата филологических наук, Научный руководитель: И. А. Киселёва, Мытищи [Licznostʹ I.I. Kozłowa wobszczenii s sowriemiennikami: diałogiczeskaja osnowa tworczestwa, Dissiertacyja na soiskanije uczonoj stiepienikandidata fiłołogiczeskich nauk, Naucznyj rukowoditiel: I. A. Kisielowa, Mytiszczi], [on-line:] https://avtoref.mgou.ru/new/d212.155.01/Yakushkina/diss.pdf – 30 VIII 2024.
[Yershova, N.] Ершова, Н. (2017), Портреты Стефании Радзивилл Витгенштейн [Portriety Stiefaniiradziwiłł Witgiensztiejn], [on-line:] https://proza.ru/2017/01/15/1540 – 30 VIII 2024.
Zaleska, Z. (red.) (2015), Przejęzyczenie. Rozmowy o przekładach, Czarne, Wołowiec.
[Zhatkin, D.N., Bobyleva, S.V.] Жаткин, Д.Н., Бобылева, С.В. (2007), „Томас Мур и И. И. Козлов: Диалог культур”, Известия Уральского государственного университета, Сер. 1, Проблемы образования, науки и культуры. № 52, вып. 22 [„Tomasmur i I. I. Kozłow: Diałog kultur”, Izwiestija Uralskogo gosudarstwiennogo uniwiersitieta, Sier. 1, Problemy obrazowanija, nauki i kultury. № 52, wyp. 22], [on-line:] https://elar.urfu.ru/bitstream/10995/22862/1/iurp-2007-52-14.pdf – 30 VIII 2024.
[Zhukovskiy, V.A.] Жуковский, В.А. (1985), „О стихотворениях И. И. Козлова”, в: В. А. Жуковский – критик, Сост., вступ. ст. и коммент. Ю. М. Прозорова, Б-ка русской критики, Москва [„Ostichotworienijach I. I. Kozłowa”, w: W. A. Żukowskij – kritik, Sost., wstup. st. ikommient. Ju. M. Prozorowa, B-ka russkoj kritiki, Moskwa], [on-line:] http://az.lib.ru/z/zhukowskij_w_a/text_0530.shtml – 30 VIII 2024.
Downloads
Published
Versions
- 2025-04-10 (2)
- 2025-04-02 (1)
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Monika Krajewska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
