Czy przekładoznawstwo to nauka oparta na solidnym fundamencie? Hipoteza podstawowych praw przekładoznawstwa

Joanna Kubaszczyk

doi:10.12797/MOaP.25.2019.44.01

Authors

Joanna Kubaszczyk Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań

DOI:

https://doi.org/10.12797/MOaP.25.2019.44.01

Keywords:

translation, translation theory, translation law, optimality, correspondence, composition, influence, second authorship, representation, interference, difference

Abstract

Are Translation Studies a Field of Study Based on a Solid Foundation? Hypothesising about the Principles of Translation Studies

In every field of study, there are some fundamental assumptions, laws or certainties. What is the situation in translation studies? Do the existing translational theories, which subsume very different theoretical and methodological approaches, offer a common denominator for not always convergent, and sometimes even openly contradictory, theoretical proposals of particular researchers? On the other hand, perhaps there are some translational assumptions and laws which all theoreticians, or at least the majority of them, would admit to be acceptable? The article attempts to create a catalogue of principles which seem to be fundamental for translation studies.

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

References

Bachtin, M. (1986), Estetyka twórczości słownej, przeł. D. Ulicka, PIW, Warszawa.
View in Google Scholar

Balcerzan, E. (1977), Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440-1974. Antologia, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
View in Google Scholar

Balcerzan, E. (2013), „Poetyka przekładu artystycznego”, w: M. Heydel, P. de Bończa Bukowski (red.), Polska myśl przekładoznawcza. Antologia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 103-118 [wyd. 1: 1988].
View in Google Scholar

Berman, A. (2009), „Przekład jako doświadczenie obcego”, w: M. Heydel, P. de Bończa Bukowski (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, s. 249-264 [wyd. 1: 1985].
View in Google Scholar

Bocheński, J. M. (1992), Współczesne metody myślenia, przeł. S. Judycki, W drodze, Poznań.
View in Google Scholar

Brzozowski, J. (2011), Stanąć po stronie tłumacza. Zarys poetyki opisowej przekładu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
View in Google Scholar

Chamberlain, L. (2009), „Gender a metaforyka przekładu”, w: M. Heydel, P. de Bończa Bukowski (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, s. 385-402 [wyd. 1: 1988].
View in Google Scholar

Derrida, J. (1981), Dissemination, University of Chicago Press, Chicago.
View in Google Scholar

Dudko, B. (red.) (2009), Podróże z Ryszardem Kapuścińskim, cz. 2: Opowieści czternastu tłumaczy, Znak, Kraków.
View in Google Scholar

Gadamer, G. (2009), „Lektura jest przekładem”, w: M. Heydel, P. de Bończa Bukowski (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, s. 319-325 [wyd. 1: 1993].
View in Google Scholar

Hejwowski, K. (2004), Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Hermans, T. (2009), „Przekład, zadrażnienie i rezonans”, w: M. Heydel, P. de Bończa Bukowski (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, s. 295-315 [wyd. 1: 1999].
View in Google Scholar

Ingarden, R. (1988), O dziele literackim. Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury, PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Koller, W. (2009), „Przekład literacki z perspektywy językoznawstwa”, w: M. Heydel, P. de Bończa Bukowski (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, s. 143-172 [wyd. 1: 1988].
View in Google Scholar

Kozak, J. (2009), Przekład literacki jako metafora. Między logos a lexis, PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Kubaszczyk, J. (2016), „Przekład jako przedmiot przedstawiający: ku ontologicznej definicji przekładu”, Przekładaniec, 32, s. 194-210.
View in Google Scholar

Kubaszczyk, J. (2017), „Qualitätsbewertung einer Übersetzung – von der Ontologie zur Axiologie”, Glottodidactica, 44/1, s. 53-73.
View in Google Scholar

Legeżyńska, A. (2013), „Tłumacz jako drugi autor”, w: M. Heydel, P. de Bończa Bukowski (red.), Polska myśl przekładoznawcza. Antologia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 239-253 [wyd. 1: 1986/1999].
View in Google Scholar

Nord, Ch. (2004), „Loyalität als ethisches Verhalten im Translationsprozess”, w: I. Müller (hrsg.), Und sie bewegt sich doch. Translationswissenschaft in Ost und West. Festschrift für Heidemarie Salevsky zum 60. Geburtstag, Lang, Frankfurt am Main [u.a.], s. 235-245.
View in Google Scholar

Nord, Ch. (2011), Funktionsgerechtigkeit und Loyalität: Theorie, Methode und Didaktik des funktionalen Übersetzens, Frank & Timme, Berlin.
View in Google Scholar

Paepcke, F. (2009), „Rozumienie tekstu a przekład”, w: M. Heydel, P. de Bończa Bukowski (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, s. 337-346 [wyd. 1: 1980].
View in Google Scholar

Paepcke, F. (1986), „Verstehen, entscheiden, übersetzen”, w: K. Berger, H.-M. Speier (hrsg.), Im Übersetzen leben. Übersetzen und Textvergleich, Narr, Tübingen, s. 86-101.
View in Google Scholar

Podsiad, A. (2000), Słownik terminów i pojęć filozoficznych, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa.
View in Google Scholar

Ricoeur, P. (2009), „Paradygmat przekładu”, w: M. Heydel, P. de Bończa Bukowski (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, s. 357-370 [wyd. 1: 2004].
View in Google Scholar

Skwarczyńska, S. (2013), „Przekład i jego miejsce w literaturze i kulturze narodowej”, w: M. Heydel, P. de Bończa Bukowski (red.), Polska myśl przekładoznawcza. Antologia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 119-141 [wyd. 1: 1973].
View in Google Scholar

Sochacki, D. (2013), „Hieronim ze Strydonu na progu europejskich strategii tłumaczeniowych”, Źródła Humanistyki Europejskiej, 6, s. 121-138, [on-line:] Zrodla-Humanistyki-Europejskiej-6-7-Sochacki.pdf – 30.11.2017.
View in Google Scholar

Stolze, R. (2009), „Tłumaczenie jako proces ewolucyjny”, w: M. Heydel, P. de Bończa Bukowski (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, s. 347-355 [wyd. 1: 1992].
View in Google Scholar

Święch, J. (2013), „Przekłady i autokomentarze”, w: M. Heydel, P. de Bończa Bukowski (red.), Polska myśl przekładoznawcza. Antologia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 193-216 [wyd. 1: 1984].
View in Google Scholar

Tabakowska, E. (2015), „Bariery kulturowe są zbudowane z gramatyki”, w: M. Heydel, P. de Bończa Bukowski (red.), Elżbieta Tabakowska. Myśl językoznawcza z myślą o przekładzie. Wybór prac, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 97-107 [wyd. 1: 2002].
View in Google Scholar

Toury, G. (1995), „The Nature and Role of Norms in Translation”, w: G. Toury, Descriptive Translation Studies and Beyond, John Benjamins, Amsterdam–Philadelphia, s. 53-69.
View in Google Scholar

Toury, G. (2009), „Metoda opisowych badań przekładu”, w: M. Heydel, P. de Bończa Bukowski (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, s. 205-222 [wyd. 1: 1995].
View in Google Scholar

Tymoczko, M. (2009), „Literatura postkolonialna i przekład literacki”, w: M. Heydel, P. Bukowski (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Znak, Kraków, s. 429-447 [wyd. 1: 1999].
View in Google Scholar

Ziomek, J. (2013), „Przekład – rozumienie – interpretacja”, w: M. Heydel, P. de Bończa Bukowski (red.), Polska myśl przekładoznawcza. Antologia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 163-192 [wyd. 1: 1980].
View in Google Scholar