Jak (wy)tłumaczyć punkt widzenia kota?
(o rosyjskich przekładach wiersza Wisławy Szymborskiej "Kot w pustym mieszkaniu")
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.25.2019.44.07Keywords:
poetry translation, categorization, agentivity, impersonal constructionsAbstract
How to Explain a Cat’s Viewpoint? (On Russian Translations of Wisława Szymborska’s Poem Cat in an Empty Apartment)
This paper deals with some difficulties related to Russian translations of Wisława Szymborska’s poem Cat in an empty apartment. The question of presence and visibility of lyrical subject in the original text and its translations is one of the major issues presented in the article. An analysis of N. Astafiewa’s and N. Gorbaniewska’s tranlations has been conducted with special respect to the agentivity phenomenon on the level of verb forms. Linguistic categorization has also been mentioned. The author tries to present how differently Russian translators, who perform their typical role of poetry translators, strive for faithfulness of form and content of the original text and in what manner their solutions can influence the lyrical subject’s viewpoint.
Downloads
References
Szymborska, W. (2010), „Kot w pustym mieszkaniu”, w: W. Szymborska, Wiersze wybrane, Wydawnictwo a5, Kraków, s. 304-305.
Astafʹeva, N. G., Kot v pustoj kvartire, [on-line:] http://shimborska.dgroza.ru/different/cat-in-empty-apartment – 26.02.2018.
Gorbanevskaâ, N. E., Koška v pustoj kvartire, [on-line:] http://ng68.livejournal.com/1256435.html – 26.02.2018.
Aikhenvald, A. (2006), „Serial Verb Constructions in Typological Perspective”, w: R. Dixon, A. Aikhenvald (eds), Serial Verb Constructions: A Cross-Linguistic Typology, Oxford University Press, Oxford, s. 1-68, [on-line:] http://eds-1a-1ebscohost-1com-1ebsco.han.buw.uw.edu.pl/eds/ebookviewer/ebook/ZTAwMHh3d19fMTkyMTk1X19BTg2?sid=8685d0b5-ffdd-4c3b-a247-a5740e8ed8e5@sessionmgr4007&vid=1&format=EB – 31.01.2018.
Bogusławski, A. (1984), „Polskie nieidentyfikacyjne wyrażenia osobowo-referencjalne”, Polonica, 10, s. 49-71, [on-line:] http://mbc.malopolska.pl/dlibra/docmetadata?id=78916&from=publication – 5.02.2018.
Cruse, A. D. (1973), „Some Thoughts on Agentivity”, Journal of Linguistics, 9(1), s. 11-23, [on-line:] http://www.jstor.org/stable/4175175 – 24.11.2017.
Dowty, D. (1991), „Thematic Proto-Roles and Argument Selection”, Language, 67(3), s. 547-619, [on-line:] http://www.jstor.org/stable/415037 – 31.01.2018.
Filipowicz, M. (2017), „O kotach w twórczości Kornela Filipowicza”, Miesięcznik Odra, 9, s. 64-67, [on-line:] http://magazyn.o.pl/2017/marcin-filipowiczo-kotach-w-tworczosci-kornela-filipowicza-magazyn-odra/# – 22.01.2018.
Fowler, R. (1986), Linguistic Criticism, Oxford University Press, Oxford–New York.
Gawełko, M. (2000), „O roli strony biernej w polskim systemie językowym”, Poradnik Językowy, 8, s. 50-59.
Israeli, A. (2001), „An Imperative Form in Non-imperative Constructions in Russian”, Glossos Journal, 1, s. 1-32, [on-line:] http://slaviccenters.duke.edu/sites/slaviccenters.duke.edu/files/media_items_files/israeli.original.pdf – 22.01.2018.
Kajtoch, W. (1999), „Moje ulubione wiersze”, w: K. Strzelewicz (red.), Proza, proza, proza... Opowiadania, fragmenty, krytyka, eseje, publicystyka, notatki, t. 5, Związek Literatów Polskich – Oddział w Krakowie, Kraków, s. 360-366, [on-line:] http://wkajt.republika.pl/kot.htm – 22.01.2018.
Kallas, K. (2011), „Wisławy Szymborskiej igraszki z agensem i inne osobliwości gramatyczne”, Prace Filologiczne, 60, s. 119-130, [on-line:] https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=174554 – 24.11.2017.
Piątkowska, J. (2017), „Kategorie czasu i aspektu jako środek nadawania pierwszoplanowości w liryce – analiza oryginału i przekładów wiersza Osipa Mandelsztama Wiatr otuchę w nas tchnął…”, Między Oryginałem a Przekładem, R. 27, 3(37), s. 83-98, https://doi.org/10.12797/MOaP.23.2017.37.05.
Stala, M. (1996), „Kot i puste mieszkanie”, w: S. Balbus, D. Wojda (red.), Radość czytania Szymborskiej. Wybór tekstów krytycznych, Wydawnictwo Znak, Kraków, s. 357-361.
Szczęsny, A. (2005), „O dwóch różnych kotach w pustym mieszkaniu, czyli raz jeszcze o tłumaczeniu Szymborskiej”, w: K. Hejwowski (red.), Kulturowe i językowe źródła nieprzekładalności, Wszechnica Mazurska, Olecko, s. 9-21.
Szymborska, W., Filipowicz, K. (2016), Najlepiej w życiu ma twój kot. Listy, red. T. Fiałkowski, S. Kudas, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Tabakowska, E. (2003), „Those Notorious Polish Reflexive Pronouns”, Glossos Journal, 4, s. 1-18, [on-line:] http://slaviccenters.duke.edu/sites/slaviccenters.duke.edu/files/media_items_files/4tabakowska.original.pdf – 17.02.2018.
Taylor, J. R. (2009), Linguistic Categorization, Oxford University Press, Oxford–New York.
Zeldowicz, G. (2011), „On Russian Dative Reflexive Constructions: Accidental or Compositional?”, Studies in Polish Linguistics, 6, s. 153-171, [on-line:] https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=19264 – 17.02.2018.
Dobrušina, N. R. (2014), «Imperativ», w: D. V. Sičinava (red.), Časti reči. Materialy dlâ proekta korpusnogo opisaniâ russkoj grammatiki Na pravah rukopisi, Moskva, [on-line:] http://rusgram.ru/pdf/4_imperative_dobrushina_20141102_finalfinal.pdf – 17.02.2018.
Silʹman, T. I. (1977), Zametki o lirike, Sovetskij pisatelʹ, Leningrad.
Stojnova, N. M., Šluinskij A. B. (2013), Serialʹnye glagolʹnye konstrukcii v russkom âzyke, [on-line:] https://iling.spb.ru/confs/rusconstr2013/pdf/handouts/stoynovashluinsky.pdf – 10.02.2018.
Fortejn, È. (2008), «Polisemiâ imperativa v russkom âzyke», Voprosy âzykoznaniâ, 1, [on-line:] http://www.let.leidenuniv.nl/pdf/S&R/fortuin_polisemija_imperativa.pdf – 17.02.2018.
Švedova, N. Û. (red.) (1980), Russkaâ grammatika, Nauka, Moskva, [on-line:] http://www.rusgram.narod.ru – 17.02.2018.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2019 Krzysztof Jeleń
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
