The Sorceress Betrayed: Comics crossing cultures and changing accuracy standards
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.20.2014.25.02Keywords:
przekład komiksu, standardy dokładności, kondensacja, specyfika kulturowa, ThorgalAbstract
Zdradzona czarodziejka, czyli o kulturowych aspektach przekładu komiksów i zmieniających się standardach dokładności
Artykuł skupia się na klasyce komiksu francusko‑belgijskiego, tj. stworzonej przez Jeana Van Hamme’a i polskiego rysownika Grzegorza Rosińskiego serii Thorgal, która posiada dość wyjątkowy status kulturowy w Polsce. Choć minęło już 30 lat od wydania pierwszego albumu, seria Thorgal, łącząca elementy fantasy, science‑fiction i mitologii nordyckiej, nadal pozostaje jedną z najbardziej popularnych na polskim rynku komiksowym. Niniejsza publikacja dotyczy otwierającego serię albumu La magicienne trahie [Zdradzona czarodziejka], który został przetłumaczony na język polski aż trzykrotnie, tj. w roku 1978, 1988 i 2004. Celem artykułu jest omówienie różnic pomiędzy trzema polskimi tłumaczeniami w odniesieniu do ich dokładności względem oryginału oraz podejścia tłumaczy do kwestii specyfiki kulturowej.
Downloads
References
Aixela, J.F. (1996), “Culture‑specific Items in Translation”, in: Alvarez, R., Vidal, M.C.A. (ed.), Translation, Power, Subversion, Multilingual Matters, Clevedon, pp. 52‑78.
Bogucki, Ł. (2004), A Relevance Framework for Constraints on Cinema Subtitling, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Celotti, N. (2008), “The Translator of Comics as a Semiotic Investigator”, in: Zanettin, F., (ed.), Comics in Translation, St. Jerome, Manchester, pp. 33‑49.
Chantry, X. (2002), “Schtroumpf vert et schtroumpf – Awantura w wiosce Smerfów, czyli tłumaczenie belgijskiego sporu językowego na kartach komiksu”, Między oryginałem a przekładem, 7, pp. 151‑159.
D’Arcangelo, A., Zanettin, F. (2004) “Dylan Dog Goes to the USA: A North‑American Translation of an Italian Comic Book Series”, Across Languages and Cultures, 5, pp. 187‑211.
Grun, M., Dollerup, C. (2003), “‘Loss’ and ‘gain’ in comics”, Perspectives: Studies in Translatology, 11, pp. 197‑216.
Kaindl, K. (1999), “Thump, Whizz, Poom: A Framework for the Study of Comics under Translation”, Target, 11, pp. 263‑288.
Kaindl, K. (2004), “Multimodality in the translation of humour in comics”, in: Ventola, E., Charles, C. & Kaltenbacher, M. (ed.) (2004), Perspectives on Multimodality, John Benjamins, Amsterdam, pp. 173‑192.
Pindel, T. (2005), “Tłumacz scenarzystą – Mafalda po polsku. Kilka uwag o przekładzie komiksu”, Między oryginałem a przekładem, 10, pp. 113‑119.
Rosiński, G., Van Hamme, J. (1984), La magicienne trahie, Editions du Lombard, Bruxelles.
Rosiński, G., Van Hamme, J. (1978a), “Thorgal. Syn burzy”, Relax. Magazyn opowieści rysunkowych, 19, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa, unpaginated.
Rosiński, G., Van Hamme, J. (1978b), “Thorgal. Pierścienie Frei”, Relax. Magazyn opowieści rysunkowych, 20, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa, unpaginated.
Rosiński, G., Van Hamme, J. (1979), “Thorgal. Drakkar z lodu”, Relax. Magazyn opowieści rysunkowych, 23, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa, unpaginated.
Rosiński, G., Van Hamme, J. (1988), Zdradzona czarodziejka, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa.
Rosiński, G., Van Hamme, J. (2004), Zdradzona czarodziejka, Egmont Polska, Warszawa.
Rota, V. (2008), “Aspects of Adaptation. The Translation of Comics Formats”, in: Zanettin, F. (ed.), Comics in Translation, St. Jerome, Manchester, pp. 79‑98.
Skibińska, E. (2005), “Niedoceniona wartość przymusu. O przekładzie pewnego komiksu dla dzieci”, Między oryginałem a przekładem, 10, pp. 91‑104.
Zanettin, F. (ed.) (2008), Comics in Translation, St. Jerome, Manchester.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
