Eleganty, czyli Précieuses ridicules Moliera dla sceny Sturm und Drang Periode
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.20.2014.25.07Keywords:
Molière, Polish adaptations, romanticism, ZschokkeAbstract
Eleganty or Précieuses ridicules by Molière for the theatre of Sturm und Drang Periode
The paper discusses the anonymous Polish translation of Précieuses ridicules by Molière. The translation, sixth in the chronological order, dates from the beginning of the 19th century. The analysis of the text in question demonstrates the complete substitution of the French cultural indicators of the Louis XIV era by the German ones, reflecting the literary debates of the Sturm und Drang Periode. The article highlights also the adaptations for the new theatre stage that the original text underwent: the sketch of characters was further developed and the rapid plot twists were introduced. The analysis permits to discover the intermediary between the French original and the Polish translation: the adaptation produced by J.H.D. Zschokke (1771‑1848), entitled Die Eleganten. A hypothesis is put forward that the Polish version might have been developed in the milieu of Wojciech Bogusławski.
Downloads
References
Wydania
Fraszka w iednym akcie w języku francuskim przez Moliera, (bez daty) w Kaliszu w drukarni JP. C.W. Mehwalda.
Molier (1950), Pocieszne wykwintnisie, tłum. T. Boy‑Żeleński, Ossolineum, Wrocław, Biblioteka Narodowa, seria II, n. 43.
Molière (1964), OEuvres complètes, Mongrédien, G. (red.), t. 1, Garnier–Flammarion, Paris, s. 226‑248, wersy nienumerowane.
Zschokke, H. (1805‑1806), Molieres Lustspiele und Possen, t. 1, Für die deutsche Bühne, Zurich.
Opracowania
Dębowski, M. (1991), „Wstęp”, w: Murray, E., O aktorach i grze teatralnej, tłum. M. Dębowski, Universitas, Kraków.
Kielski, B. (1907), O wpływie Moliera na rozwój komedyi polskiej, „Rozprawy Wydziału Filologicznego PAU”, t. 42, s. 129‑310.
Linde, S.B. (1861), Słownik Języka Polskiego, t. 1, Lwów.
Michalik, J. (red.) (2004), Dramat obcy w Polsce 1765‑1965, t. 1‑2, Księgarnia Akademicka, Kraków.
„Pod rządami pruskimi 1793‑1808”, [on-line] http://www.info.kalisz.pl/kronika/r7.htm – 6.01.2014.
Raszewski, Z. (1977), Krótka historia teatru polskiego, PIW, Warszawa.
Raszewski, Z. (red.) (1973), Słownik biograficzny teatru polskiego: 1765‑1965, PWN, Warszawa.
Simon, L. (1971), Bibliografia dramatu polskiego 1765‑1939, PIW, Warszawa.
Szwankowski, E. (1954), Teatr Wojciecha Bogusławskiego w latach 1799‑1814, t. I, Ossolineum, Wrocław, Materiały do dziejów teatru w Polsce.
Szyrocki, M. (1972), Dzieje literatury niemieckiej, t. 1, PWN, Warszawa.
Ziętarska, J. (1969), Sztuka przekładu w poglądach literackich polskiego oświecenia, Ossolineum, Wrocław.
„Zschokke, H.” (1866), hasło w: Nouvelle Biographie Générale, t. 46, Firmin Didot, Paris.
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
