Kontekst kulturowy – balast dla oryginału czy szansa dla przekładu?

Authors

  • Anna Majkiewicz Akademia im. Jana Długosza

DOI:

https://doi.org/10.12797/MOaP.21.2015.28.03

Keywords:

intertextuality, cultural competence, texts of culture, foreignise results, “the third culture”

Abstract

The cultural context – is it the ballast for the original or the chance for interpretation?

The author of this article introduces the distinction between the cultural competence and the intertexuality competence. The remarks are based on the second novel by the Austrian Nobel Prize laureate Elfriede Jelinek entitled Michael. Ein Jugendbuch für die Infantilgesellschaft from 1972. The texts of culture alluded to in this book (American and German TV series, celebrities, etc.) are utilized to question the myths presented by mass media. The author comes to the conclusion that the need to foreignise results from the necessity to confront the final recipients with the cultural difference that the primary reader is confronted with.

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

References

Adorno, T.W. (1990), „Prolog do telewizji”, w: idem, Sztuka i sztuki. Wybór esejów, tłum. K. Krzemień‑Ojak, PIW, Warszawa, s. 58‑66.
View in Google Scholar

Balcerzan, E. (2009), Tłumaczenie jako „wojna światów”. W kręgu translatologii i komparatystyki, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
View in Google Scholar

Berman, A. (2009), „Przekład jako doświadczenie obcego”, w: Bukowski, P., Heydel, M. (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Wydawnictwo Znak, Kraków, s. 247‑264.
View in Google Scholar

Dąbrowska, E. (2001), „Sztuka porozumiewania się w literackiej konwersacji intertekstualnej”, w: Witosz, B. (red.), Stylistyka a pragmatyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 152‑162.
View in Google Scholar

Die weltweiten Übersetzungen von Elfriede Jelineks Werken samt Aufführungsdokumentation (Stand: Dezember 2012), [on‑line] http://ejfz.univie.ac.at/fileadmin/user_upload/proj_ejfz/PDF‑Downloads/Werke_HP_12.12.pdf – 30.09.2013.
View in Google Scholar

Eco, U. (1996), „Nadinterpretowanie tekstów”, w: Collini, S. (red.), Interpretacja i nadinterpretacja, tłum. T. Bieroń, Wydawnictwo Znak, Kraków, s. 45‑65.
View in Google Scholar

Goebbels, J. (1939), Michael. Ein deutsches Schicksal in Tagebuchblättern, Franz Eher Verlag, München (wyd. 14.).
View in Google Scholar

Krajewski, M. (2005), Kultury kultury popularnej, Wydawnictwo Uniwersytetu UAM, Poznań.
View in Google Scholar

Lieber Onkel Bill, [on‑line] http://www.steffi‑line.de/archiv_text/nost_serie/f_bill.htm – 30.09.213.
View in Google Scholar

Lotman, J. (2000), Semisfera. Kul’tura i vztyv vnutri mysljščich mirov. Stat’i Issledovanija. Zametki, Iskusstvo – SPb, Sankt‑Petersburg.
View in Google Scholar

Majkiewicz, A. (2005), „Wytwory kultury popularnej jako materiał literacki i możliwości jego przekładu (na przykładzie «wir sind lockvögel baby!» Elfriede Jelinek)”, w: Fast, P. (red.), Kultura popularna a przekład, Wydawnictwo Naukowe Śląsk, Katowice, s. 103‑122.
View in Google Scholar

Majkiewicz, A. (2008a), Intertekstualność – implikacje dla teorii przekładu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
View in Google Scholar

Majkiewicz, A. (2008b), „Granice obcości i przekładu”, w: Fast, P., Janikowski, P. (red.), Olszta, A. (współpr.), Odmienność kulturowa w przekładzie, Wydawnictwo Naukowe Śląsk, Katowice–Częstochowa, s. 37‑51.
View in Google Scholar

Martuszewska, A. (1992), Powieść i prawdopodobieństwo, Universitas, Kraków.
View in Google Scholar

Skibińska, E. (2008), Kuchnia tłumacza. Studia o polsko‑francuskich relacjach przekładowych, Universitas, Kraków.
View in Google Scholar

Stebakow, A. (2013), „Odwołania do rzeczywistości pozajęzykowej. Omon Ra Wiktora Pielewina w serii przekładowej”, w: Kasperska, I., Żuchełkowska, A. (red.), Przekład jako akt komunikacji międzykulturowej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 247‑264.
View in Google Scholar

Storey, J. (2003), Studia kulturowe i badania kultury popularnej. Teorie i metody, tłum. J. Barański, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
View in Google Scholar

Strinati, D. (1998), Wprowadzenie do kultury popularnej, tłum. W.J. Burszta, Wydawnictwo Zysk i S‑ka, Poznań.
View in Google Scholar

Tene, A.N. (2004), (Bi)kulturelle Texte und ihre Übersetzung. Romane afrikanischer Schriftsteller in französischer Sprache und die Problematik ihrer Übersetzung ins Deutsche, Königshausen & Neumann, Würzburg.
View in Google Scholar

Tokarz, B. (1998), Wzorzec, podobieństwo, przypominanie, Wydawnictwo Naukowe Śląsk, Katowice.
View in Google Scholar

Tokarz, B. (2006), „Przekład w dialogu międzykulturowym”, w: Fast, P., Janikowski, P. (red.), Dialog czy nieporozumienie? (z zagadnień krytyki przekładu), Wydawnictwo Naukowe Śląsk, Katowice–Warszawa–Częstochowa, s. 7‑19.
View in Google Scholar

Urbanek, D. (2010), „Translatoryczna myśl postmodernistyczna: intertekstualny model przekładu”, Lingwistyka Stosowana, 2, s. 195‑201.
View in Google Scholar

Downloads

Published

2015-06-03

How to Cite

Majkiewicz, A. (2015). Kontekst kulturowy – balast dla oryginału czy szansa dla przekładu?. Między Oryginałem a Przekładem, 21(2(28), 27–42. https://doi.org/10.12797/MOaP.21.2015.28.03