Przekład udomowiony w kulturze polskiej wczesnego modernizmu
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.20.2014.26.06Keywords:
translation, modernism, modality, Polish Highlanders dialectAbstract
Translation Domesticated in the Culture of Early Polish Modernism
The present article introduces the Modernist popular and instrumental model of literary translation. The most vivid examples of adapting the source texts to the aesthetic, social, cultural and ideological norms of the target culture have been found in translations of world literature into the dialect of the Polish Highlanders. They were representative of the “Young Poland” artistic and literary movement inspired by the folk culture of the Tatra Mountains.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Ajschylos (1912), Prometeusz skowany, w: idem, Dzieła, przeł. J. Kasprowicz, Nakładem Towarzystwa Wydawniczego Warszawa – E. Wende i Spółka, Lwów, s. 1‑53.
View in Google Scholar
Balcerzan, E. (1967), „Sztuka tłumaczenia a styl”, w: Głowiński, M. (red.) Studia z teorii i historii poezji. Seria I, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków, s. 33‑71.
View in Google Scholar
Balcerzan, E. (1998), „Wobec tradycji”, w: idem, Literatura z literatury (strategie tłumaczy), Śląsk, Katowice, s. 92‑106.
View in Google Scholar
Balcerzan, E. (1998), „Strategie tłumaczy”, w: idem, Literatura z literatury (strategie tłumaczy), Śląsk, Katowice, s. 107‑129.
View in Google Scholar
Baudelaire, K. (1927), Kwiaty zła, przeł. B. Wydżga, Nakład Gebethnera i Wolffa, Warszawa et al.
View in Google Scholar
Baudelaire, Ch. (1958), Flowers of Evil: a Selection, eds. M. and J. Mathews, New Directions Publishing, New York.
View in Google Scholar
Berger, J. (1948), Przekłady Kasprowicza, cz. I: Poezja niemiecka, Nakładem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań.
View in Google Scholar
Bolecki, W. (2012), Modalności modernizmu. Studia, analizy, interpretacje, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa.
View in Google Scholar
Brzostowska‑Tereszkiewicz, T., Przekład modernistyczny (modele i opozycje), w: Bolecki, W., Gorczyński, M., Współczesne dyskursy konfliktu: literatura – kultura – język, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa (w druku).
View in Google Scholar
Brzozowski, J. (1993), „Pierwsi tłumacze «Kwiatów zła»”, Literatura na Świecie, nr 1-3, Warszawa, s. 211‑250.
View in Google Scholar
Brzozowski, J. (1996), „«Kwiaty zła» Baudelaire’a: w stronę nowoczesności poetyckiej”, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historycznoliterackie, z. 91, Kraków, s. 29‑38.
View in Google Scholar
Bukowski, K. (1991), Gaździna Podhala. Matka Boska Ludźmierska, Wydawnictwo Calvarianum, Kalwaria Zebrzydowska.
View in Google Scholar
Carducci, G. (1922), Ody barbarzyńskie, przeł. J. Dicksteinówna, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa.
View in Google Scholar
Eurypides (1931a), Błagalnice. Ion, przeł. J. Kasprowicz, wyd. W. Meisels, Kraków.
View in Google Scholar
Eurypides (1931b), Cyklop; Herkules szalejący, przeł. J. Kasprowicz, wyd. W. Meisels, Kraków.
View in Google Scholar
Eurypidesa tragedye w przekładzie Jana Kasprowicza (1918), t. 3: Tragedye ludzi zwyczajnych i tragedye szału. Elektra. Helena. Cyklop. Herakles Szalejący. Orestes. Bachantki. Dodatek: Rhesos, ze wstępem T. Sinki, nakł. Akademii Umiejętności, Skład Główny w Księgarni G. Gebethnera i Sp. w Krakowie, Gebethnera i Wolffa w Warszawie, Kraków–Warszawa.
View in Google Scholar
Friedberg, M. (1962), Russian Classics in Soviet Jackets, Columbia University Press, New York.
DOI: https://doi.org/10.7312/frie92692
View in Google Scholar
Friedberg, M. (1997), Literary Translation in Russia. A Cultural History, The Pennsylvania State University Press, University Park, Pennsylvania.
DOI: https://doi.org/10.1515/9780271072654
View in Google Scholar
Hauptmann, G. (1899), Dzwon zatopiony: baśń dramatyczna, przeł. J. Kasprowicz, W. Okręt, Warszawa.
View in Google Scholar
Hodorowicz, S.A. (2004), Słownik gwary górali Skalnego Podhala, Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Nowy Targ.
View in Google Scholar
Homer [1961] (1984), Iliada, przeł. oraz opatrzył wstępem i słowniczkiem imion własnych I. Wieniewski, ilustr. S. Wyspiański, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
View in Google Scholar
Homera Ilias (1921), przeł. J. Czubek, słowo wstępne K. Morawskiego, Nakład Gebethnera i Wolffa, Warszawa et al.
View in Google Scholar
Jankowski, J. (red.) (1902), Skarbczyk poezyi chińskiej, [s.n.], Warszawa.
View in Google Scholar
Kolbuszewski, J. (red.) (1982), Tatry w literaturze polskiej 1805‑1939, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
View in Google Scholar
Kolbuszewski, J. (red.) (1992a), Tatry i górale w literaturze polskiej. Antologia, Ossolineum, Wrocław.
View in Google Scholar
Kolbuszewski, J. (1992b), „Wstęp”, w: idem (red.) (1992), Tatry i górale w literaturze polskiej. Antologia, Ossolineum, Wrocław.
View in Google Scholar
Kurczab, H. (1972), „Gwara podhalańska w twórczości Stanisława Witkiewicza”, Rocznik Naukowo‑Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie. Nauki Humanistyczne, nr 6, Rzeszów, s. 149‑175.
View in Google Scholar
„Kwiatki Świętego Franciska (Fioretti di San Francesco)” (1907), w: Witkiewicz, S., Z Tatr, Nakładem Towarzystwa Wydawniczego, Warszawa – E. Wende i Spółka, Lwów – H. Altenberg, Lwów.
View in Google Scholar
Lefevere, A. (red.) (1992), Translation/History/Culture. A Sourcebook, Routledge, London–New York.
View in Google Scholar
Majda, J. (1982), Tatrzańskim szlakiem literatury. Szkice literackie, Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa–Książka–Ruch”, Kraków.
View in Google Scholar
Majda, J. (1998), Góralszczyzna i Tatry w twórczości Stanisława Witkiewicza, Universitas, Kraków.
View in Google Scholar
Majda, J. [1989] (1999), Młodopolskie Tatry literackie, wyd. II, Wydawnictwo UJ, Kraków.
View in Google Scholar
Nowaczyński, A. [1918] (2007), „Angielskie przekłady Jana Kasprowicza”, w: Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440‑2005.
View in Google Scholar
Antologia, wybór i oprac. E. Balcerzan, E. Rajewska, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, s. 120‑122.
View in Google Scholar
Pawlikowski, M. (1909a), „O Wojnie Greków z Trojami (Fragmenta I)”, Lamus, R. I, z. 4, Gorzów Wielkopolski, s. 495‑508.
View in Google Scholar
Pawlikowski, M. (1909b), „Przedmowa”, w: idem, „O Wojnie Greków z Trojami (Fragmenta)”, Lamus, R. I, z. 4, Gorzów Wielkopolski, s. 493‑495.
View in Google Scholar
Pawlikowski, M. (1912/1913), „O Wojnie Greków z Trojami (Fragmenta II)”, Lamus, R. IV, z. 13, Gorzów Wielkopolski, s. 50‑55.
View in Google Scholar
Pigoń, S. (1958), Władysław Orkan. Twórca i dzieło, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
View in Google Scholar
Płachecki, M. (1976), „Omówienie dyskusji toczonych na konferencji naukowej «Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa» (Warszawa, 18‑22 listopada 1974)”, w: Markiewicz, H., Sławiński, J. (red.), Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 502‑540 (głosy w dyskusji Janusza Lalewicza i Jerzego Święcha).
View in Google Scholar
Poesie di Giosuè Carducci MDCCCL‑MCM (1906), quinta edizione con due ritratti e quattro fac‑simili, Ditta Nicola Zanichelli, Bologna.
View in Google Scholar
Shelley, P.B. (1912), „Mont Blanc”, przeł. J. Kasprowicz, Museion, nr 4 (kwiecień), s. 62‑67.
View in Google Scholar
Sobierajski, Z. (1950), Elementy gwarowe w utworach Kasprowicza, Nakładem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań.
View in Google Scholar
Święch, J. (1970), „Z problematyki tłumaczeń parnasistów i Baudelaire’a w Polsce”, w: Głowiński, M. (red.), Studia z teorii i historii poezji. Seria II, Ossolineum, Wrocław, s. 199‑228.
View in Google Scholar
Święch, J. (1976), „Przekład a problemy poetyki historycznej”, w: Markiewicz, H., Sławiński, J. (1974), Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 360‑383.
View in Google Scholar
Tetmajer, K. [1905] (1916), Poeci Tatr, w: idem, Notatki literackie, S. Orgelbrand, Warszawa.
View in Google Scholar
Tołstoj, L. (1907), Cem ludzie zyjom, w: Witkiewicz, S., Z Tatr, Nakładem Towarzystwa Wydawniczego, Warszawa – E. Wende i Sp., Lwów – H. Altenberg, Lwów.
View in Google Scholar
Tołstoj, L. (1982), Czem ludi żywy, w: idem, Sobranije soczinienij w 22 tomach, ried. M. Chrapczenko et al., t. 10: Powiesti i rasskazy 1872‑1886 gg., „Chudożestwiennaja litieratura”, Moskwa, s. 234‑253.
View in Google Scholar
Tuwim, J. (1950a), „Przedmowa”, w: idem (1950), Pegaz dęba, Czytelnik, Warszawa, s. 6‑20.
View in Google Scholar
Tuwim, J. (1950b), „Traduttore‑traditore”, w: idem (1950), Pegaz dęba, Czytelnik, Warszawa, s. 166‑189.
View in Google Scholar
Witkiewicz, S. (1970), W kręgu Tatr, wstęp M. Gładysz, komentarz R. Hennel, t. 2, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
View in Google Scholar
Ziętarska, J. (1969), Sztuka przekładu w poglądach literackich polskiego oświecenia, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.
View in Google Scholar
Żeleński, T. (1938), „Początki Młodej Polski” [Odczyt wygłoszony na dorocznym uroczystym posiedzeniu Polskiej Akademii Literatury 8 XI 1938], Wiadomości Literackie, R. 15, nr 48, s. 1-2.
View in Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.